اثر عرضه عمومی سهام استارتاپ‌های بزرگ

مجتبی توانگر
رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس

عرضه اولیه سهام شرکت‌ها (IPO) یکی از راه‌های شناخته شده جهت ورود سرمایه به شرکت در قبال فروش بخشی از مالکیت سهام به عموم مردم است که در کشورهای مختلف ضوابط و الزامات مختلفی بر آن مترتب است. طبق آمار حتی در یک اقتصاد توسعه یافته و ریسک پذیر مثل امریکا با بازارهای مالی جاافتاده کمتر از یک درصد کسب و کارها، عرضه عمومی می‌شوند و مابقی به صورت خصوصی باقی می‌مانند. موضوع که دلایلی مختلفی دارد از جمله اینکه عرضه عمومی سهام شرکت‌ها آنها را تحت نظارت سفت و سخت دولت‌ها و متولیان بازار سرمایه قرار می‌دهد بنابراین علاوه بر نفع شرکت‌ها از حضور در این بازارها و جمع کردن سرمایه از دست مردم، شاید امتیاز بیشتر این عرضه‌ها برای حاکمیت باشد که امکان نظارت بر شرکت‌ها به صورت دقیق و حسابرسی‌های گسترده را فراهم می‌آورد. به علاوه به جای فعالیت‌های سوداگرانه در حوزه‌های غیرمولد، منابع مالی مردمی را به سوی فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی را سوق می‌دهد. طی سالهای اخیر با تلاش های گسترده‌ای که صورت گرفت استارت‌آپ‌های اینترنتی هم راه خود را به سوی بازار سرمایه باز کردند و همین اخیرا شرکت تپسی برای نمونه پس از طی یک مسیر طولانی دو سال و نیمه با مساعدت بخش‌های مختلف موفق به ورود به فرابورس شد و با تلاش‌های همه دستگاه‌ها ضوابط و الزامات اختصاصی ورود چنین استارت‌آپ‌هایی به بورس معین شد. طبیعی است همیشه اولین تجربه‌ها با سختی و وسواس بیشتری رو به رو شود و البته این ضوابط هم ممکن است مقداری سخت‌گیرانه و دست و پاگیر به نظر برسد که به نظر من حتما می‌تواند و باید متناسب با شرایط روز کشور و استارت‌آپ‌ها و بازار سرمایه تغییر کند. با توجه به ماهیت این قبیل کسب و کارها در نظر اولیه سیاست گذاران ریسک هایی را متوجه مردم و سرمایه گذاران می کنند که به حمدالله حل و فصل شد و امروز یک ظرفیت قابل توجه برای استارت‌آپ‌های مختلف جهت قیمت‌گذاری دارایی‌هاست. سایر استارت‌آپ‌هایی که علاقه‌مند ورود به بازار سرمایه هستند حتما از تجربیات دوستان خود در اکوسیستم درگیر در این پروژه استفاده کنند تا این مسیر را کوتاه‌تر و بهینه‌تر طی کنند . باور من این است که علاوه بر ذی‌نفع شدن مردم از عرضه عمومی سهام استارت‌آپ‌های بزرگ، این مسیر فراهم کننده امکان رشد بیشتر تعداد قابل توجهی از آنهاست و احتمالا در این مسیر با انجام فرآیند کشف قیمت شاهد تولد رسمی تعداد یونیکورن در اقتصاد دیجیتال کشور هستیم.