گروه اقتصاد کلان: رئیس سازمان بورس برنامه‌های جدید را برای بازار سرمایه اعلام کرده است که بر این اساس لزوم بازنگری دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس یکی از برنامه‌های اعلامی رئیس سازمان بورس بوده است.
به گزارش «تجارت آنلاین»، دو سال از افت تاریخی بورس می‌گذرد. ورود گسترده نقدینگی به بازار سرمایه در آن سال و همین طور پایین‌آمدن نرخ سود بانکی باعث شد تا بر جذابیت بورس دمیده شود. حتی نااطمینانی حاصل از پاندمی کرونا هم نتوانست جلوی رشد عجیب و غریب بورس را بگیرد. تصمیمات سیاسی و دعوت عمومی مردم به سرمایه‌گذاری در بورس، شرایط را به سمتی برد که برخی سرمایه‌گذاران، بورس را کم‌ریسک فرض کردند و از صدای دعوت وزیر و وکیل بوی خوش سود استشمام شد.
روند ورود نقدینگی به بورس که از نیمه دوم سال ۹۹ کمتر می‌شد، در سال ۱۴۰۰ به خروج پول تبدیل شد؛ موضوعی که باید در سطح کلان دولت برای آن چاره اندیشی شود. همچنین دولت مستقر که با شعار بهبود شرایط بورس و قول‌هایی برای اصلاح رویه‌ها پا به عرصه خدمت گذاشت، در انجام تعهدات و قول‌های بورسی‌اش چندان توفیقی نداشته است. نوسان نرخ ارز و تثبیت آن به واسطه مشخص‌نشدن آینده توافق برجام، از دیگر عواملی است که التهاب بازار سرمایه را کم نمی‌کند و هر ازگاهی به آن دامن می‌زند. یکی دیگر از عوامل بااهمیت بازار سرمایه، افزایش نرخ تورم و به تبع آن بالا رفتن نرخ سود بین بانکی و افزایش هزینه مالی شرکت‌هاست. در چنین شرایطی، به هزینه بنگاه‌ها برای تامین مالی اضافه می‌شود و همین‌طور روند سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت افزایش می‌یابد؛ مواردی که باید برای حل آن تصمیمات سخت گرفت تا بورس به مدار منطقی و عادی بازگردد. حمایت از بازار تنها به معنی جمع کردن صف نیست. در سال‌های گذشته و زمانی که بازار سقوط را تجربه می‌کرد سهامداران عمده‌ای که سهام ارزنده‌ای داشتند برای آن سهام، اوراق تبعی صادر می‌کردند و سهامدار مطمئن بود سهامش را بدون ضرر و با سودی مشخص می‌تواند بفروشد. حمایت از بازار به معنی خرید در منفی نیست و کسانی که بازار را جمع می‌کنند باید به شرایط بازار آشنایی داشته باشند.
برنامه‌های جدید سازمان بورس
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از تشکیل کمیته تخصصی برای بازنگری دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس و تلاش برای ورود کالاهای بیشتر به بورس کالا سخن گفت. اعضای کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران میزبان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بودند.
در این نشست بر لزوم بازنگری دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس، ورود کالاهای بیشتر به بورس کالا و پایان دادن به دخالت دستوری در روند فعالیت بورس‌ها تاکید شد. کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران به دنبال تشکیل کمیته تخصصی بورس و بررسی مسائل مربوط به این حوزه با حضور مدیران سازمان در نشست اخیر میزبان مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بود.
در این جلسه موضوع بازارگردانی و بورس کالا مورد توجه و بررسی قرار گرفت و اعضای کمیسیون ضمن بیان مشکلات و دیدگاه‌های خود درباره این دو موضوع، پیشنهادهایی مطرح کردند. تمرکز بر مسائل فرهنگی و ارائه اطلاعات شفاف و دقیق درباره بورس کالا در سطح جامعه، تقویت بورس کالا که توسعه بازار سرمایه در کشور را در پی دارد، تلاش برای ورود کالاهای بیشتر به بورس کالا علی‌رغم مقاومت‌های بسیاری که وجود دارد و قدرت دادن به آن در سطح دنیا با توجه به ظرفیت‌های کشور در تولید انواع فلزات و محصولات پتروشمی، تمرکز بر هدایت درست نقدینگی موجود به کمک بورس‌های کالایی، تشکیل گروه کارشناسی برای بررسی تجربه کشورهای دیگر مانند اندونزی که بازار پالم جهان را در اختیار دارد، برنامه‌ریزی برای امکان ورود دانش‌بنیان‌ها به بورس کالا و ایجاد شفافیت در این حوزه، توسعه صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه، استفاده از ظرفیت بورس کالا برای انواع محصولات کشاورزی و وضع یک قانون محکم در راستای مقابله با قیمت‌گذاری دستوری و دخالت در روند فعالیت بورس‌ها مهم‌ترین مسائلی بودند که در ارتباط با بورس کالا مطرح شدند.
در این نشست بازنگری در دستورالعمل فعالیت بازارگردان‌ها و تعریف نظام درآمدی شفاف برای این بخش، ایجاد زیرساخت‌های فنی لازم برای پیاده‌سازی معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه و برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی بین ناظران بازار و فعالان به منظور رفع نظارت‌های سلیقه‌ای، موضوعاتی بودند که درباره بازارگردانی مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفت.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر لزوم حضور در جلسات اتاق ایران برای آگاهی از مسائل و مشکلاتی که در بازار سرمایه وجود دارد، پیشنهاد داد: برای مقابله با مشکلات، لازم است نمایندگان اتاق ایران با بدنه بورس‌ها و کارشناسان حوزه ارتباط داشته باشند تا بعد از چکش‌کاری و مطالعه دقیق پیشنهادهای موجود، جمع‌بندی نهایی برای تصمیم‌گیری به سازمان بورس منتقل شود. هرچند به دنبال آن هستیم که سازمان بورس را در بحث اجرا کم‌رنگ کرده و امور را به خود بورس‌ها بسپاریم. مجید عشقی، درباره جایگاه بورس کالا در اقتصاد کشور نیز گفت: امروز بالای ۹۰ درصد محصولات پتروشیمی و بخشی از انواع فلزات وارد بورس کالا شده است و در تلاشیم در این مسیر حرکت رو به جلو داشته باشیم هرچند مقاومت‌های بسیار بالایی وجود دارد.
عشقی ضمن ارزشمند دانستن تجربه عرضه چند خودرو در بورس کالا، اجیاد شفافیت در بازار کالایی و منفعتی که بازار سهام از ورود انواع کالاها به بورس کالا می‌برد را بسیار مهم توصیف کرد. او همچنین استفاده از انبارها، قبض انبار و گواهی سپرده را ضروری خواند و تمرکز روی این ابزار را مورد توجه قرار داد و گفت: با جدیت دنبال تکمیل زنجیره کالاها در بورس کالا هستیم. درباره زعفران تجربه بسیار خوبی داشتیم و امروز کل زنجیره را پوشش می‌دهیم. رئیس سازمان بورس درباره قیمت‌گذاری دستوری نیز تصریح کرد: فراموش نکنیم که خود صنایع هم توان تحمل جریان قیمت‌گذاری را ندارند و از یک جا به بعد شاهد به هم ریختن سیستم خواهند بود چون این نظام دستوری، مانع سرمایه‌گذاری جدید می‌شود و صنعت را متوقف می‌کند. پس باید قیمت‌ها منصفانه باشد و ما هم به دنبال همین شرایط هستیم. قیمت‌ها در بورس کالا را با قیمت‌های واقعی دنبال می‌کنیم و همه معاملات بر اساس رقابت واقعی انجام می‌شود.
عشقی خاطرنشان کرد: در پی عمق بخشیدن به بورس کالا هستیم و دغدغه اصلی در سازمان این است که معاملات در شفاف‌ترین حالت ممکن انجام شود. بنابراین پیشنهادهایی که ارائه شد را بررسی خواهیم کرد. زیرساخت‌های فناوری اطلاعات را هم مورد توجه قرار دادیم و معتقدیم مدیریت سامانه هر بورس باید به خود آن واگذار شود. او اصلاح دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس را نیز لازم دانست و درخواست کرد پیشنهادهای موجود در این ارتباط در چارچوب کمیته کارشناسی مطرح و بررسی و پس از نهایی شدن به سازمان ارائه شود.
رئیس سازمان بورس درباره فعالیت ناظران نیز گفت: آنچه امروز مورد انتقاد فعالان بازار نسبت به ناظران است به دلیل نبود ارتباط مستمر بین آنهاست. اگر جلسات مداوم بین این دو گروه برگزار شود بخش زیادی از سوء‌تفاهم‌ها برطرف می‌شود. این موضوع درباره معاملات الگوریتمی هم صدق می‌کند. لازم است در جلسات با ناظران، سیستم فعالیت معاملات الگوریتمی هم مورد توجه باشد تا آشنایی لازم بین فعالان بازار با این بخش نیز شکل بگیرد.
