علی اصغر زرگر
کارشناس انرژی
در حال حاضر نمیتوان پیشبینی کرد که جنگ فراگیری در منطقه صورت گیرد زیرا به شرطی اوضاع به این شکل خواهد شد که امریکا، ایران و کشورهای منطقه درگیر شوند، فعلا به نظر نمیآید حتی اگر حزبالله لبنان هم با اسرائیل درگیر شود ایران مستقیما وارد این جنگ شود. بستن تنگه هرمز و بابالمندب و ناامنی در این مناطق؛ بحران جهانی ایجاد میکند که خواهناخواه امریکا و غرب که وابسته به نفت و فرآوردههای نفتی هستند وارد معرکه خواهند شد در عین حال اگر کوتاهمدت این اتفاق بیفتد در این شکی نیست که دنیا با کمبود حداقل ۲۵ درصد نفت روبرو خواهد شد و این اوضاع قیمت نفت را بشدت بالا خواهد برد. از قبل پیشبینی میکردند که در صورت وقوع درگیری قیمت نفت از مرز ۲۰۰ دلار در هر بشکه هم فراتر خواهد رفت اما در هر حال این بحران کوتاهمدت خواهد بود و در این مدت کشورهای واردکننده معمولا از ذخایر خود استفاده میکنند تا زمانی که اوضاع به حالت عادی برگردد. بستن احتمالی تنگه هرمز و بابالمندب شوک بزرگی به بازار و قیمت نفت وارد خواهد کرد اما نکته اینکه بستن تنگه هرمز به کشورهای تولیدکننده از جمله ایران نیز آسیب وارد میکند چون بیشتر تجارت ما از تنگه هرمز است و اگر ما بخواهیم این منطقه را ناامن کنیم قدرتهایی هستند که وارد میشوند و مانع تجارت ما از بنادر دیگر نیز خواهند شد، بنابراین معتقدم چنین اتفاق نخواهد افتاد و درواقع ایران از طریق دیپلماسی و نیروهای نیابتی فشار وارد میکند تا اسرائیل، امریکا و غرب کوتاه بیایند و مجددا راه مذاکره باز شود. اتفاقی مشابه شوک نفتی 1973 نمیتوانست بیفتد چون اسرائیلیها با پیمان ابراهیم سعی کردند به اعراب نزدیک شوند با مصر و اردن که از مدتها قبل در ارتباط بودند در حوزه خلیج فارس هم با امارات و بحرین و دیگر کشورها روابط دیپلماتیک برقرار کردند، با عربستان نیز مذاکرات نزدیک شدن به هم داشتند، بنابراین طبق برنامه از پیش تعیین شده اعراب را بیطرف کردند و در واقع اعراب چه در پیرامون اسرائیل و چه دورتر از مرزها، اسرائیل را به عنوان دولتی که حاکمیت دارد و مشروع است، برسمیت شناختند بنابراین مسئله فلسطین را مستقیم و غیرمستقیم یک مسئله داخلی اسرائیل تلقی میکنند و اینگونه نشان دادند که اسرائیل هرگونه که بخواهد در داخل مرزها با فلسطینیها رفتار کند. جنگ ۱۹۷۳ بین اعراب و اسرائیل بود و تحریم نفتی از جانب کشورهای عربی بر علیه کشورهای غربی بوجود آمد، بنابراین اکنون آن وضعیت به طور کلی تغییر پیدا کرده امروز بین اعراب و اسرائیل جنگی را شاهد نیستیم که به تحریم نفتی کشورهای غربی بیانجامد، جنگ در درون مرزهای فلسطین است و اعراب و مصر هم از قضیه عبور و عنوان میکنند که مسئله داخلی است هرچند فشارهای بینالمللی وجود دارد اما اعراب خنثی و بیطرف هستند و تنها کشور ایران است که نیروهای نیابتی مثل حزبالله و گروههای فلسطینی را حمایت روانی و مالی میکند. طبق طرح ابراهیم، رژیم صهیونیستی سعی داشت باریکه غزه و کرانه باختری را مانند مناطق دیگر ضمیمه کند و به هر طریقی فلسطینیها را از اسرائیل اخراج کند و یا اینکه بعنوان یک شهروند تحت کنترل شدید قرار گیرند، در هر حال پیشبینی نمیشود جنگ فراگیری رخ دهد که دامنه آن حوزه خلیج فارس برسد، یا تنگه هرمز و بابالمندب بسته شود و بازار نفت را دچار شوک کند.