آرمان سلیمی
روزنامهنگار و دبیر سیاسی
عرصـــه اخلاق و اخلاقمداری به طور روز افزون از سطوح مختلف جامعه انسانی رخت بر میبندد و روابط مبتنی بر سود و منفعت بر روابط بین بشری حاکم میشود. شاید گفته شود که ارزشهای اخلاقی و رندانه زیستن از الزامات جامعه پیشامدرن بود و جامعه مدرن امروزین دیگر با ارزشهای سابق سنخیتی ندارد.شاید چنین پنداشته شود که قاعده واقعگرایانه «هدف وسیله را توجیه میکند»، قاعده عمومی جامعه امروزین است. این قاعده عمومی امروزه در میدان رسانه ایران نیز تا حدود زیادی عمومیت پیدا کرده است. روابط تیمهای رسانهای با توجیه کار حرفهای به روابطی رباطوار و سلسلهمراتبی تبدیل شده که دیگر در درون آنها همه وسیلهای هستند برای رسیدن به هدف غایی درآمدزایی. در چنین فضایی اخلاقمداری و حفظ کرامت انسانی افراد، به یک حلقه مفقوده و فراموش شده تبدیل شده است. مدیران سود میخواهند و بازدهی حداکثری. قاعده بازار توجیه میکند که همه در مسیر سود بیشتر و بیشتر حرکت کنند. فضای خشک و مکانیکی حاکم شده بر فضای رسانهها، بدون تردید، بسیاری از اصحاب رسانه و روزنامهنگاران باسابقه را دلتنگ فضای نوستالژیک گذشته کرده است. فضایی که در آن فراتر از نظام خشک سلسله مراتبی، احساس و اخلاق جاری بود. روابط انداموار بود و نه مکانیکی. کارکنان در دید مدیران ابزار نبودند که هر زمان سوددهی مادی نداشتند، کنار گذاشته شوند. دغدغه کارکنان در رسانه، دغدغه مدیران بود. رفع نیاز کارکنان در صدر آرزوها و آمال مدیر رسانه بود. در میان دلتنگیها برای اخلاقمداری رسانهای پیشین، مرحوم اصغر نعمتی، نماد بارز همان نوستالژی جامعه روزنامهنگاران ایرانی بود. او برای کارکنانش تنها مدیر مسئول یا بانی پرداخت حقوق نبود. مرحوم نعمتی، دغدغه کارکنانش را دغدغه خود میدانست و بزرگترین مسالهاش فارغ از میزان درآمدزایی، پرداخت به موقع پرسنل بود. او با واژگان دستورمابانه و رئیسمابانه بیگانه بود. همانند خطمشی فکریش همواره اعتدال را سرلوحه کارهایش میدانست. مرحوم نعمتی برای هر شخصی که حتی یکبار او را ملاقات کرده باشد، تجلی اخلاقمداری و سادهزیستی بود. ایشان با قدرت کلام بیمانند خود، چنان در قلب و ذهن مخاطب رسوخ میکرد که انگار سالها او را میشناسد. دکتر نعمتی به واپسین نسل روزنامهنگاران اخلاقمدار تعلق دارد که نیاز مبرم روابط مکانیکی امروزین است. یادش گرامی و مانا
