سرهنگ حسن پورسنایی
رئیس مرکز رصد فضای مجازی پلیس امنیت اقتصادی
در سالهای اخیر و پس از توسعه بهرهبرداری روزافزون از شبکههای مجازی، گروههای متعددی شکل گرفتهاند که با تشویق نوسانگیری (سودهای کوتاهمدت) و ترغیب سهامداران تازهکار به خرید یا فروش سهام مورد نظر خود، با منافع سهامداران بازی کرده و سودهای کلانی را عاید خود میکنند. این امر از اواخر سال گذشته تا مرداد ماه سال جاری که شاخص بازار سرمایه رشدی چشمگیر داشت، به اوج خود رسید. با جستوجویی ساده در اینترنت، فرومهای فراوانی با عناوین مختلف در قالب اپلیکیشنهای موبایلی یا کانالهای تلگرامی و صفحات اینستاگرامی در شبکههای اجتماعی یافت میشوند که طعمههای خود را مشخصاً از میان سهامداران تازهوارد انتخاب میکنند.
در حال حاضر و پس از افت قابل توجه شاخص از مرداد تا آذرماه سال جاری، در هفتههای اخیر و همزمان با روند رشد بازار سرمایه، جرائم و کلاهبرداری با عناوین فعالیتهای بورسی نیز در فضای مجازی جان دوبارهای گرفته است.
استفاده از اطلاعات نهانی، قیمتسازیهای کاذب، فراهمسازی موجبات افشا و انتشار اطلاعات نهانی، معامله بر اساس اطلاعات نهانی (سیگنالفروشی)، اقدامهای منجر به ایجاد ظاهری گمراهکننده از روند معاملات اوراق بهادار، اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار از هر طریق ممکن و افشای اسرار سرمایهگذاران از جمله این جرائم است.
طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران هر شخصی که اقدامات وی نوعاً منجر به ایجاد ظاهری گمراهکننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمتهای کاذب یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود به حبس تعزیری تا پنج سال و جزای نقدی تا پنج برابر سودهای بهدستآمده محکوم خواهد شد.
مرکز فضای مجازی پلیس امنیت اقتصادی برابر مأموریتهای ذاتی خود و بهاستناد قانون بازار سرمایه، مبارزه با جرائم یادشده و شناسایی ادمینهای این کانالها و صفحات را در دستور کار خود قرار داده است.
سودجویان در فضاهای مجازی با گمان اینکه نظارتی در آن وجود ندارد به فریب سرمایهگذاران میپردازند، غافل از اینکه فضایی قابلاستنادتر از فضای مجازی وجود ندارد و با ابزارهای موجود میتوان اقدامات هر فرد را به خود او نسبت داد بنابراین اثبات جرم در فضای مجازی با ابزارهای الکترونیکی موجود مستدلتر و محکمتر است. شهروندان و مردم نیز آگاه باشند سودجویانی که از فضای بازار سرمایه سوءاستفاده کرده و اقداماتی در سیگنال فروشی یا سبدگردانیهای غیرمجاز انجام میدهند، فاقد پشتوانه علمی، تحلیلی و تخصصی بوده و در سطح ضعیفی این کار را بدون داشتن تخصص و مجوز لازم انجام میدهند. این افراد با شایعهپراکنی در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی با هدف تشویش اذهان سرمایهگذاران برای جلب منفعت خود و گمراهسازی ذهن مردم و ایجاد محیط امن برای استمرار تخلفشان هستند. سودجویان و شیادان در شبکههای اجتماعی و فرومهای بورسی، سرمایهگذاران را به خرید یا فروش سهام خاصی در زمانها و لحظات معین ترغیب میکنند، مردم و عموم سهامداران باید آگاه باشند این ترغیبها برنامهریزیشده است و پس از برآوردهشدن منفعتی از پیش تعیینشده، صفهای خرید و فروش فرو میریزد و بهجز ترغیبکنندگان و چند نفر دیگر بقیه افراد زیان میکنند. لذا باید سهامداران از دنبالهروی و اعتماد به ابراز نظرهای سوداگرانه در شبکههای اجتماعی و فرومهای اینترنتی فعال در زمینه خرید و فروش و مشاوره سرمایهگذاری بدون مجوز پرهیز کنند و بهترین راه مقابله با این اقدامات متقلبانه و مجرمانه سودجویان در فضاهای مجازی، پیروی نکردن سهامداران از آنها است.
