توضیح فناوری بلاک‌چین که پایه‌ی تمامی رمز ارزهاست می‌تواند گاهی گیج‌کننده و حتی دشوار باشد. ارزهای مختلف از عبارت‌های مختلفی برای توضیح عملکرد این شبکه استفاده می‌کنند. در صنعت رو به رشد رمز ارزها که با سرعتی زیاد در حال توسعه است، هماهنگی با عبارت‌های جدید کمی دشوار است.
شاید تا به‌حال بعضی از این اصطلاحات را شنیده باشید، از جمله سازوکارهایی که در آن‌ها از کلمه‌ی Proof (اثبات) استفاده شده است. مکانیزم‌های اجماع (Consensus Mechanisms) انواع متفاوتی دارند و از مفاهیم ابتدایی مانند اثبات سهام (Proof of stake) تا سازوکارهای کمتر شناخته شده مانند اثبات سوزاندن (Proof of Burn) را در برمی‌گیرند. اما هر یک از این مکانیزم‌ها چه مفهومی دارند؟
در ادامه با یعضی از الگوریتم‌های کلیدی رمز ارزها و مفهوم آن‌ها آشنا می‌شویم:
۱. اثبات سهام یا Proof of Stake (PoS)
حتی اگر در دنیای رمز ارزها تازه‌وارد باشید، احتمالا درباره‌ی اثبات سهام یا PoS شنیده‌اید. این سازوکار بخشی جدانشدنی از اکوسیستم رمز ارزهاست که امنیت را برای کاربران تامین می‌کند. اما اگر بخواهیم دقیق‌‌تر به آن نگاه کنیم، اثبات سهام یک مکانیزم توافقی است که در هر رمز ارز مبتنی بر بلاک‌‌چینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اثبات سهام یک مکانیزم معروف است که می‌تواند به‌جای اثبات کار (Proof of Work) به‌‌کار گرفته شود، زیرا از نظر مصرف انرژی بهینه‌تر است. البته در ادامه به توضیح شیوه‌ی اثبات کار هم می‌پردازیم.
سازوکار اثبات سهام برای کار کردن به تایید کننده‌هایی نیاز دارد و این همان جایی است که پروسه‌ی نگهداری سهام وارد بازی می‌شود. این تایید کننده‌ها بلوک‌های جدیدی ایجاد می‌کنند و تراکنش‌ها را در شبکه سفارش‌گذاری می‌کنند، مانند Kraken و KuCoin. با این کار از دسترسی تمامی نودها به توافق یکسان در آن شبکه اطمینان حاصل می‌شود. سپس تایید کننده‌ها برای کار خود از پلتفرم مورد نظر پاداش دریافت می‌کنند. در نتیجه، کل فرایند در شرایط برد-برد برای هر دو طرف پیش می‌رود.
اثبات سهام به تایید کننده‌های بسیاری نیاز دارد، اما هر فرد با اندکی رمر ارز و حافظه‌ی رم کافی می‌تواند اعتبارسنجی کند. این یعنی شیوه‌ی اثبات سهام یا همان PoS از نامتمرکز ماندن بلاک‌چین اطمینان حاصل می‌کند. یک تایید کننده بلوک‌های جدید ایجاد می‌کند و آن‌هایی را که ایجاد نکرده است بررسی می‌کند. این مکانیزم امکان تضمین امنیت شبکه و غیر متمرکز ماندن آن را فراهم می‌کند.
۲. اثبات اعتبار یا Proof of Authority (PoSA)
اثبات اعتبار که به اختصار PoSA هم نامیده می‌شود، در واقع گونه‌ای از مکانیزم اثبات سهم است. اما این نوع سازوکار کمی شخصی‌تر از اثبات سهام است. در این شیوه نیاز است تایید کننده‌ها به‌جای حفظ رمز ارز خود، هویت و اعتبار خود را حفظ کنند.
بعضی افراد این روش را بهتر از اثبات سهام می‌دانند، چون در این روش همیشه مشخص نیست که تایید کننده‌ها به سود شبکه کار خواهند کرد. ممکن است بعضی از آن‌ها مقدار ناچیزی سهام را نسبت به حجم کل رمز ارزهایشان نگهداری کنند. این یعنی اگر آن‌ها نقش خود را به‌طور کامل ایفا نکنند، مقدار زیادی از دارایی‌شان را از دست نمی‌دهند.
مکانیزم اثبات اعتبار سهام با هدف حل این مشکل، نیاز به حفظ اعتبار تایید کننده‌ها دارد. بنابراین، تایید کننده‌ها گمنامی خود را از دست می‌دهند، مشخصه‌ای که معمولا دارندگان رمز ارزها به‌صورت سنتی دارند. حفظ اعتبار معمولا فقط تایید کننده‌های متعهد یا دائمی را ترفیع می‌دهد.
این سازوکار از نظر تئوری به‌خوبی کار می‌کند، اما بلاک‌چین‌های بزرگی مانند بیت‌کوین با هزاران تایید کننده نمی‌توانند از آن بهره بگیرند. با این حال، می‌تواند برای شبکه‌های کوچک‌تر انتخاب مناسبی باشد.
۳. اثبات کار یا Proof of Work (PoW)
اثبات کار شکل دیگری از مکانیزم‌های اجماع است که در شبکه‌های غیرمتمرکز وجود دارد. معمولا از این شیوه برای تایید تراکنش‌ها و استخراج توکن‌های جدید در فرایند استخراج رمز ارزها استفاده می‌شود. اما این متد شامل چه مواردی است؟
هدف استفاده از شیوه‌ی اثبات کار، بازدارندگی در مقابل حملات آنلاین خطرناک و مخرب از سوی مجرمان سایبری است. این روش به‌عنوان راهی برای مهار کردن مشکلات روزافزون ایمیل‌های هرز توسعه داده شد، اما اکنون بسیاری از رمز ارزهای مشهور از جمله بیت‌کوین از آن استفاده می‌کنند.
با این وجود، اجرای موفق شیوه‌ی اثبات کار اصلا کار ساده‌ای نیست. این مکانیزم برای پردازش محاسبات پیچیده‌ی ریاضیاتی به تعداد بسیار زیادی از افراد نیاز دارد تا با این کار بتوانند شبکه را در مقابل حملات امن نگه دارند. این امر به بلاک‌چین امکان می‌دهد شواهدی را مبنی بر توسعه در بستر قدرت پردازشی‌اش فراهم کند. در نهایت، این کار از هرگونه عمل مخرب درون آن شبکه جلوگیری می‌کند.
اما این مکانیزم هم مصرف انرژی بالایی دارد و با محیط زیست سازگار نیست. انرژی مورد نیاز برای این شیوه، به حجم عظیم برق مورد نیاز برای استخراج رمز ارزها اضافه می‌کند که یکی از عوامل مهم در گسترش تغییرات اقلیمی تلقی می‌شود. اگرچه به‌کارگیری شیوه‌ی اثبات کار را در تامین امنیت و سلامت شبکه انتخاب بسیار مناسبی است، اما نمی‌توان از پیامدهای زیست محیطی آن چشم‌پوشی کرد.
۴. اثبات فعالیت یا Proof of Activity (PoA)
مکانیزم اجماعی اثبات فعالیت در واقع ترکیب دو مکانیزم اثبات کار و اثبات سهام است. این شیوه در سال ۲۰۱۴ در دنیای رمز ارزها ظهور کرد، اما در همین مدت کوتاه به محبوبیت زیادی دست یافته است. اثبات سهام و اثبات کار به تنهایی فقط قادر به دفع نیمی از حملات سایبری مخرب هستند، اما سازوکار اثبات فعالیت می‌تواند لایه‌های امنیتی بیشتری را برای بلاک‌چین فراهم کند تا میزان امنیت آن افزایش یابد.
PoA به این دلیل موفق است که مجرمان سایبری باید برای اجرای حملات خود به یک شبکه‌ی غیرمتمرکز، دو عامل نرخ هش استخراج و تعداد کوین‌ها را کنترل کنند. بنابراین، حمله‌ی احتمالی به ۵۱ درصد (یا بیشتر) از کل قدرت ماینینگ شبکه و ۵۱ درصد (یا بیشتر) از کوین‌های نگهداری شده در شبکه نیاز دارد. همین موضوع کار را برای موفقیت چنین اقدامات مجرمانه‌ای دشوار می‌کند.
۵. اثبات سوزاندن یا Proof of Burn (PoB)
می‌توان گفت مکانیزم اثبات سوزاندن یا PoB بهترین گزینه از فهرست موجود از لحاظ سازگاری با محیط زیست است. این شیوه تلاش دارد میزان بالای مصرف انرژی در شبکه‌هایی که از اثبات کار استفاده می‌کنند را مهار کند. بر خلاف مکانیزم‌های اثبات کار، اثبات سوزاندن از تجهیزات مجازی (و نه واقعی) برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کند.
این فرایند با دخالت ماینرهایی آینده‌نگری انجام می‌شود که با سوزاندن کوین‌های خود نیت خیر خود را نشان می‌دهند. در عوض، این کار به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به ماینرهای تمام عیار تبدیل شوند. افزایش قدرت استخراج با تعداد کوین‌هایی که یک ماینر می‌سوزاند ارتباط دارد. در نتیجه، این مکانیزم می‌تواند هم برای شبکه‌ی بلاک‌چین و هم برای ماینرها سودمند باشد.
بلاک‌چین‌ها بسیار پیچیده هستند، اما یادگیری قدم به قدم آن‌ها آسان است
اگر هنوز با درک مفهوم بلاک‌چین و شبکه‌های غیرمتمرکز و عملکرد این فناوری‌ها مشکل دارید، این را بدانید که شما تنها نیستید. مفاهیم مطرح شده در این مطلب می‌توانند شما را در درک فرایندهای پیچیده‌ی مورد استفاده‌ی رمز ارزها یاری کنند. مکانیزم‌های اجماع نقش مهمی در امنیت و موفقیت این شبکه‌ها دارند.
منبع: Make Use Of
