اصغر نعمتي
زندگي بشر از ابتداي حيات تاكنون به دوره‌هاي مختلفي تقسيم شده
است. بخشي ازاين دوره و دگرديسي در زندگي فردي و بخشي در زندگي اجتماعي رشد
وهويت يافته است. ازدواج شايد تنها فصل مشترك جمعي بين انسان‌ها ويا حيات
فردي است. ازدواج در حقيقت دوره‌گذار حيات فردي هرانساني به زندگي اجتماعي
است. با تشكيل يك خانواده جديد فرد جدا شده از والدين مرحله جديدي از زندگي
فردي خود را كه گره خورده با زندگي اجتماعي است آغازمي‌كند. دراين ميان
نقش زندگي مشترك يا همان امر ازدواج به موتور محركه‌اي تبديل مي‌شود كه
شمايل و ساختار حيات اجتماعي ملت‌ها را مي‌سازد.
در این مرحله فردگرايي مفهوم جامعه‌گرايي مي‌گيرد و سلامت و بهداشت اجتماعي را تضمين مي‌كند. در حقيقت تاثير شگرف ازدواج در بالانس حيات جامعه و رشد و ارتقاي ملت‌ها و دولت‌ها امري انكار‌ناپذيراست.
تقدس و اهميت ازدواج در اديان الهي و به ويژه دين مبين اسلام ازهمين ريشه و تفكر بالنده و رشد یافته است. به‌رغم آن‌كه معتقديم جوامع غربي با فاصله انداختن ميان زندگي فردي واجتماعي ملت‌ها موجب تضاد منافع يا دوري از زندگي ديني و حيات الهي شده‌اند اما هنوز ازدواج دراين جوامع امري مقدس و مورد تشويق است. همزيستي اختیاری يا چيزي كه امروز به ازدواج سفيد معروف شده است اگرچه تحريك كننده اميال نفساني وشيطاني جوانان است اما نتوانسته نه درمغرب زمين ونه در کشورهایی که سعی می کنند شبیه غربی‌ها شوند هویت و پایگاهی برای خود فراهم کند. ازدواج آن هم از نوع سهل و ممتنع یا آسان و عاقلانه در اسلام بارها و بارها ازسوی کتاب مبین و شرع مقدس مورد تاکید فراوان قرارگرفته است.
قرآن کریم در سوره نورخطاب به والدین وسرپرست یک جوان دستورمی‌دهد:«وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ.مردان وزنان بي‌همسر خود را،همسر دهيد،همچنين غلامان وكنيزان صالح و درستكارتان را. حال اگر فقيروتنگدست باشند، خداوند ازفضل خود آنان را بي‌نيازمي‌سازد؛خداوند گشايش دهنده وآگاه است.»
(سوره نور/ آیه۳۲)با دقت در این آیه به دونکته می‌توان پی برد؛ اول این‌که ازوظایف والدین فراهم کردن شرایط ازدواج برای فرزندان جوان‌شان می‌باشد و دومین مسئله این است که ازدواج را آسان‌بگیرند و به خاطر مشکلات پیش پا افتاده آن را به تعویق نیندازند؛ح تی اگر آن مسئله نبودن پول و امکانات کافی برای ازدواج باشد. رسول گرامی اسلام (ص) دراین‌باره مي‌فرمايند:«مَنْ أَدْرَكَ لَهُ وَلَدٌ وعِنْدَهُ ما يُزَوِّجُهُ فَلَمْ يُزَوِّجْهُ، فَأَحْدَثَ فَالأْ ثْمَ بَيْنَهُما؛ كسى كه فرزندش به حد رشد رسد وامكانات تزويج او را داشته باشد واقدام نكند، و در نتيجه فرزند مرتكب گناهى شود،اين گناه برهردونوشته مىشود.»
برای آسان‌سازی مسیرازدواج جوانان،مسیر سختی پیش روی والدین و خانواده‌ها، جامعه و مهمتر از همه حکومت اسلامی و دولت آن قراردارد که دراینجا ضروری است به بعضی نکات آن پرداخته شود:۱.ایمان به خدا اولین رکنی است که ما به آن نیازمندیم. تا خدا و حرف او را باور نداشته باشیم، هموار کردن این مسیرکاری بس دشواراست.
ضعف در ایمان به خدا وفرمایشات اواست که جوانان ما را ازازدواج دورمی‌کند ودرپی آن آلودگی‌های بی‌شماری دامن جوان ما وجامعه ما را خواهد گرفت. وظیفه خانواده‌ها و حکومت است که بینش صحیح نسبت به دستورات خدا را، اول برای خود وبعد برای جوانان به وجود آورند که خدواند درازدواج برکتی را قرارداده که فقیر را غنی می‌سازد.
امام صادق (ع) یکی ازموانع ازدواج را همین ضعف ایمان برمی‌شمرد ومی‌فرماید:«مَنْ تَرَكَ التَزويجَ مَخافَةَ العَيلَةِ فَقَدْ أساءَ باللهِ الظَنَّ .
هر كس به خاطر ترس از مخارج زندگي ازدواج نكندبه خداي متعال سوء ظن پيدا كرده است. » واین وظیفه در وهله نخست بر والدین و سپس بر نهاد حکومت است که اول خود و بعد جوانان را نسبت به این مسئله آگاه سازند.۲.تربیت کردن فرزندان، به نحوی که اهل تلاش باشند و چشم‌شان فقط به جیب والدین خود نباشد، ازسوی خانواده پسر و قبول این‌گونه پسران جوان، از طرف خانواده دختر، یکی دیگر از ارکان تسهیل امر ازدواج است. وقتی باورخود و فرزندان‌مان این باشد که با تلاش (درکنار توکل و باور درست به خدا) است که تمام مشکلات اعم ازمادی و معنوی حل خواهد شد و الان هم جوان من، فردی پرتلاش وآینده دار است، دیگر ترس و دلهره‌ای از شروع زندگی با امکانات کم وجود نخواهد داشت.۳.خوشبختی را فقط در مادیات ندیدن و باورداشتن این نکته که رفاه مادی الزاما خوشبختی نمی‌آورد و خوشبختی انسان در سایه تلاش، عشق و محبت و احترام‌های متقابل به وجود می‌آید.
دین ما پراست از دستورات و سنت‌هایی که جوانان را به ازدواج بدون توجه آن‌چنانی به مادیات ترغیب می‌کند و در این‌جا بهترین نمونه برای این‌که دو خانواده، خصوصا خانواده دختر به کم اهمیت بودن مادیات در مسئله ازدواج توجه داده شوند، زندگانی حضرت زهراء سلام‌الله‌علیها است که در روایات آمده که خرج عروسی و تهیه وسایل منزل، همه از فروش یک زره که حضرت علی علیه‌السلام مهریه حضرت زهراء (س) قرار داده بودند تهیه شد.۴.گاهی جوانان هزینه شروع یک زندگی آبرومندانه و حتی با رفاه قابل قبول را دارند ولی هراس از مقدمات و تشریفات آن، که غالبا از جانب خانواده‌ها برآنان تحمیل می‌شود، مانع ازاقدام برای ازدواج‌شان می‌شود. خانواده‌ها باید آینده فرزندان خود را ببینند نه خوشی امروز آن‌ها که ناخوشی آینده را در پی دارد.
البته باید تاکید کرد که براساس قانون اساسی و شرع اسلام نهاد حکومت موظف است تمام شرایط یک زندگی سالم و در حد متعارف را برای آحاد جامعه خود فراهم کند. این بدان معناست که برای جوان ایرانی دغدغه یافتن کار،مسکن و سایر امور متعارف رفاهی امری رویایی و خیال پردازانه نباشد. این مهم جز با اراده و برنامه ریزی دقیق دولت امکان پذیر نیست. اگرهر یک از جوانان ایران به دلیل فراهم نبودن شرایط ازدواج آسان در تلاطم و گرداب گناهی گرفتار شوند سه ضلع مثلث خانواده، جوان و حاکمیت در میزان گناه و مکافات آن شریک خواهند بود.
در این مرحله فردگرايي مفهوم جامعه‌گرايي مي‌گيرد و سلامت و بهداشت اجتماعي را تضمين مي‌كند. در حقيقت تاثير شگرف ازدواج در بالانس حيات جامعه و رشد و ارتقاي ملت‌ها و دولت‌ها امري انكار‌ناپذيراست.
تقدس و اهميت ازدواج در اديان الهي و به ويژه دين مبين اسلام ازهمين ريشه و تفكر بالنده و رشد یافته است. به‌رغم آن‌كه معتقديم جوامع غربي با فاصله انداختن ميان زندگي فردي واجتماعي ملت‌ها موجب تضاد منافع يا دوري از زندگي ديني و حيات الهي شده‌اند اما هنوز ازدواج دراين جوامع امري مقدس و مورد تشويق است. همزيستي اختیاری يا چيزي كه امروز به ازدواج سفيد معروف شده است اگرچه تحريك كننده اميال نفساني وشيطاني جوانان است اما نتوانسته نه درمغرب زمين ونه در کشورهایی که سعی می کنند شبیه غربی‌ها شوند هویت و پایگاهی برای خود فراهم کند. ازدواج آن هم از نوع سهل و ممتنع یا آسان و عاقلانه در اسلام بارها و بارها ازسوی کتاب مبین و شرع مقدس مورد تاکید فراوان قرارگرفته است.
قرآن کریم در سوره نورخطاب به والدین وسرپرست یک جوان دستورمی‌دهد:«وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ.مردان وزنان بي‌همسر خود را،همسر دهيد،همچنين غلامان وكنيزان صالح و درستكارتان را. حال اگر فقيروتنگدست باشند، خداوند ازفضل خود آنان را بي‌نيازمي‌سازد؛خداوند گشايش دهنده وآگاه است.»
(سوره نور/ آیه۳۲)با دقت در این آیه به دونکته می‌توان پی برد؛ اول این‌که ازوظایف والدین فراهم کردن شرایط ازدواج برای فرزندان جوان‌شان می‌باشد و دومین مسئله این است که ازدواج را آسان‌بگیرند و به خاطر مشکلات پیش پا افتاده آن را به تعویق نیندازند؛ح تی اگر آن مسئله نبودن پول و امکانات کافی برای ازدواج باشد. رسول گرامی اسلام (ص) دراین‌باره مي‌فرمايند:«مَنْ أَدْرَكَ لَهُ وَلَدٌ وعِنْدَهُ ما يُزَوِّجُهُ فَلَمْ يُزَوِّجْهُ، فَأَحْدَثَ فَالأْ ثْمَ بَيْنَهُما؛ كسى كه فرزندش به حد رشد رسد وامكانات تزويج او را داشته باشد واقدام نكند، و در نتيجه فرزند مرتكب گناهى شود،اين گناه برهردونوشته مىشود.»
برای آسان‌سازی مسیرازدواج جوانان،مسیر سختی پیش روی والدین و خانواده‌ها، جامعه و مهمتر از همه حکومت اسلامی و دولت آن قراردارد که دراینجا ضروری است به بعضی نکات آن پرداخته شود:۱.ایمان به خدا اولین رکنی است که ما به آن نیازمندیم. تا خدا و حرف او را باور نداشته باشیم، هموار کردن این مسیرکاری بس دشواراست.
ضعف در ایمان به خدا وفرمایشات اواست که جوانان ما را ازازدواج دورمی‌کند ودرپی آن آلودگی‌های بی‌شماری دامن جوان ما وجامعه ما را خواهد گرفت. وظیفه خانواده‌ها و حکومت است که بینش صحیح نسبت به دستورات خدا را، اول برای خود وبعد برای جوانان به وجود آورند که خدواند درازدواج برکتی را قرارداده که فقیر را غنی می‌سازد.
امام صادق (ع) یکی ازموانع ازدواج را همین ضعف ایمان برمی‌شمرد ومی‌فرماید:«مَنْ تَرَكَ التَزويجَ مَخافَةَ العَيلَةِ فَقَدْ أساءَ باللهِ الظَنَّ .
هر كس به خاطر ترس از مخارج زندگي ازدواج نكندبه خداي متعال سوء ظن پيدا كرده است. » واین وظیفه در وهله نخست بر والدین و سپس بر نهاد حکومت است که اول خود و بعد جوانان را نسبت به این مسئله آگاه سازند.۲.تربیت کردن فرزندان، به نحوی که اهل تلاش باشند و چشم‌شان فقط به جیب والدین خود نباشد، ازسوی خانواده پسر و قبول این‌گونه پسران جوان، از طرف خانواده دختر، یکی دیگر از ارکان تسهیل امر ازدواج است. وقتی باورخود و فرزندان‌مان این باشد که با تلاش (درکنار توکل و باور درست به خدا) است که تمام مشکلات اعم ازمادی و معنوی حل خواهد شد و الان هم جوان من، فردی پرتلاش وآینده دار است، دیگر ترس و دلهره‌ای از شروع زندگی با امکانات کم وجود نخواهد داشت.۳.خوشبختی را فقط در مادیات ندیدن و باورداشتن این نکته که رفاه مادی الزاما خوشبختی نمی‌آورد و خوشبختی انسان در سایه تلاش، عشق و محبت و احترام‌های متقابل به وجود می‌آید.
دین ما پراست از دستورات و سنت‌هایی که جوانان را به ازدواج بدون توجه آن‌چنانی به مادیات ترغیب می‌کند و در این‌جا بهترین نمونه برای این‌که دو خانواده، خصوصا خانواده دختر به کم اهمیت بودن مادیات در مسئله ازدواج توجه داده شوند، زندگانی حضرت زهراء سلام‌الله‌علیها است که در روایات آمده که خرج عروسی و تهیه وسایل منزل، همه از فروش یک زره که حضرت علی علیه‌السلام مهریه حضرت زهراء (س) قرار داده بودند تهیه شد.۴.گاهی جوانان هزینه شروع یک زندگی آبرومندانه و حتی با رفاه قابل قبول را دارند ولی هراس از مقدمات و تشریفات آن، که غالبا از جانب خانواده‌ها برآنان تحمیل می‌شود، مانع ازاقدام برای ازدواج‌شان می‌شود. خانواده‌ها باید آینده فرزندان خود را ببینند نه خوشی امروز آن‌ها که ناخوشی آینده را در پی دارد.
البته باید تاکید کرد که براساس قانون اساسی و شرع اسلام نهاد حکومت موظف است تمام شرایط یک زندگی سالم و در حد متعارف را برای آحاد جامعه خود فراهم کند. این بدان معناست که برای جوان ایرانی دغدغه یافتن کار،مسکن و سایر امور متعارف رفاهی امری رویایی و خیال پردازانه نباشد. این مهم جز با اراده و برنامه ریزی دقیق دولت امکان پذیر نیست. اگرهر یک از جوانان ایران به دلیل فراهم نبودن شرایط ازدواج آسان در تلاطم و گرداب گناهی گرفتار شوند سه ضلع مثلث خانواده، جوان و حاکمیت در میزان گناه و مکافات آن شریک خواهند بود.
مطالب مرتبط
آخرین اخبار