سعید ابواسحقی
نویسنده و روزنامه نگار
مردم رنج کشیده‌ی افغانستان سال‌هاست که به دلیل دخالت، اشغال و جنگ‌های داخلی درگیر بی جاشدگی و مهاجرت هستند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور همسایه و برادر بیش از چهاردهه است که نقش پذیرنده و مامن را برای مهاجران افغانستانی برعهده داشته است. از سال های جهاد تا اشغال توسط
ایالات متحده و اینک در روزگار بی‌مسئولیتی و گریز واشنگتن از افغانستان، باز جمهوری اسلامی ایران در کنار مردم افغانستان ایستاده است. دغدغه‌ی مردم ایران در سطوح مختلف نمایاندن و کاستن از رنج مهاجرت و پناهجویی مردم افغانستان بوده است. در عرصه سینما، تولیدات با محور مصائب کشور همسایه همواره بر پرده‌ی نقره‌ای نما و نمود داشته است. فیلم‌های باران ساخته‌ی مجید مجیدی، رفتن، چند متر مکعب عشق از برادران محمودی، مردن در آب مطهر و عروس افغان ساخته ابوالقاسم طالبی نمونه‌هایی از دغدغه‌مندی اهالی هنر برای رنج مردم افغانستان هستند. حال سوال این است که مسئول این مصائب برای خرد و کلان ملت افغان کیست و میزان مسئولیت‌پذیری عاملان چگونه است؟ ایالات متحده‌ی آمریکا با مطرح نمودن تلافی حملات یازدهم سپتامبر (که هیچ گاه یک تحقیق مستقل و بی‌ابهام ابعاد و وجوه آن را برای تاریخ تشریح نکرد) اقدام به حمله‌ی نظامی و اشغال خاک افغانستان نمود. اشغال و جنایات پرشمار در حق جامعه‌ی مسلمان افغانستان در کنار بر سرکار آوردن دولت‌های ناکارآمد و بیگانه با ساختار بومی-تاریخی مردم افغانستان اسباب بحران های عظیم و تداوم درگیری‌ها و نزاع‌های درازمدت را فرآهم آورد. جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده مدعی هزینه‌کردن میلیاردها دلار در نزدیک به بیست سال اشغال افغانستان است. فرض را اگر بر صحت این ادعا بگذاریم، سوال این است که این پول‌ها چگونه هزینه شده است که در میل و اقدام به مهاجرت مردم افغانستان تاثیری نداشته است؟ پول ایالات متحده یا در پروژه‌های پیمانکاری در اختیار شرکت های امنیتی، و سلاح‌سازی خودشان قرار گرفته و یا در حساب گماشتگان و جنگ‌سالاران رفته و به تفرقه و نزاع دامن زده است. کدام صنعت یا کشاورزی و امنیت پایدار با پول‌های ادعایی واشنگتن در افغانستان برقرار شده است تا رنج به جاده زدن و خطر کردن مردم این کشور کاسته شود؟ آمریکا و شرکای اروپایی‌اش بی‌دعوت افغانستان را اشغال نمود و با بی‌مسئولیتی از این کشور گریختند و بحران‌های مختلفی را برای مردم این سرزمین در پس پای خود جا نهادند و موج مهاجرت و بی‌پناهی را تشدید کردند. اقدام راهزنانه اخیر آمریکایی‌ها در مسدود و تصاحب کردن دارایی‌های مردم افغانستان در واشنگتن نمود دیگری از سنگین‌تر کردن بار معیشت مردم زخم خورده‌ی این سرزمین از سوی واشنگتن است. نکته این که عاملین اصلی این شرایط چقدر حاضر به مسئولیت‌پذیری و ایستادن در کنار مردم افغانستان است؟ پاسخ کودکی‌های هدر شده و جانباختگان دریاها را چه کسی پرداخت خواهد کرد؟ به نظر می‌رسد زمان آن رسیده است تا نهادهای بین المللی و افکار عمومی به مطالبه‌گری در این حوزه بپردازند و از ایالات متحده و کشورهای اروپایی بخواهند تا متناسب با عاملیت ویرانگر خود در این قصه‌ی پرآب چشم؛ قبول مسئولیت کنند. جمهوری اسلامی ایران در تمام این سال‌ها به رغم جنگ تحمیلی، تحریم‌های ظالمانه و گاه قدرناشناسی‌های جمعی محدود و معدود در کنار مردم افغانستان ایستاده است و با همدلی برادرانه و فراتر از امکانات خویش پذیرا و ملجای مردم مهاجر افغانستانی گردیده است.
