پَرش نفتی ایران از روی تحریم ها

گروه انرژی: آژانس بین المللی انرژی با اذعان به رنگ باختن تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران نوشت: به رغم تحریم های سخت مالی، تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۳۰ هزار بشکه و از ابتدای امسال ۳۵۰ هزار بشکه افزایش داشته است. به گزارش «تجارت آنلاین»، آژانس بین المللی انرژی در بخشی از گزارش جدید خود تحت عنوان "نفت 2023" به بررسی وضعیت صادرات نفت ایران پرداخته و نوشته است: ایران همچنان بازیگر بالقوه مهمی در بازار نفت جهان است. اگر تحریم ها علیه ایران رفع شود این کشور می تواند تولید نفت خود را به تدریج تا 900 هزار بشکه در روز افزایش دهد و به ظرفیت فعلی خود یعنی 3.8 میلیون بشکه در روز برساند.
مذاکرات برای احیای برجام از سپتامبر 2022 به این سو متوقف شده است اما اخیرا گزارش هایی منتشر شده که از احتمال رفع برخی تحریم ها علیه ایران حکایت دارد. این نهاد بین المللی در ادامه گزارش خود به رنگ باختن تحریم های نفتی ایران به ویژه در دولت سیزدهم اشاره کرده و نوشته است: به رغم تحریم های سخت مالی، تولید روزانه نفت ایران در سال 2022 حدود 130 هزار بشکه افزایش یافت و به 2.5 میلیون بشکه در روز رسید. جریان صادرات نفت ایران به چین در ارقامی قابل توجه ادامه دارد و ایران از سه ماهه سوم سال میلادی گذشته روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت به این کشور صادر می کند. در نتیجه افزایش صادرات و بالا رفتن مصرف داخلی، تولید نفت ایران در می 2023 به 2.9 میلیون بشکه در روز رسیده است. بر اساس این گزارش ایران در سال 2021 به طور متوسط 2.42 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده که این رقم در سال 2022 با افزایش 130 هزار بشکه ای به 2.55 میلیون بشکه در روز رسیده و از ابتدای سال جاری میلادی با رشد 350 هزار بشکه ای به 2.9 میلیون بشکه در روز بالغ شده است. بر این اساس از سال 2021 تولید روزانه نفت ایران 480 هزار بشکه معادل 20 درصد افزایش یافته است. آژانس بین المللی انرژی در ادامه گزارش خود چشم انداز رو به رشدی را برای صادرات نفت ایران ترسیم کرده و نوشته است: ما معتقدیم ایران همچنان می تواند شبکه گسترده نفت خود را زنده نگه دارد و اگر تحریم ها برداشته شود قادر خواهد بود با سرعت تولید و صادرات نفت خود را افزایش دهد. این گزارش به یکی از آثار مثبت تحریم ها بر بخش نفت ایران اشاره کرده و نوشته است: کاهش تولید، شرکت ملی نفت ایران را واداشته تا برخی چاه های فراساحلی که هزینه تولید بالایی داشتند را ببندد و عملیات تعمیر و نگهداری در میادین سالخورده نفتی را آغاز کند. توقف تولید از میادین سالخورده برای این میادین مفید است زیرا امکان می دهد دوباره فشار درون این میادین افزایش یابد و بهره برداری دوباره از آن ها آسان تر شود. در مورد تلاش های ایران برای افزایش ظرفیت تولید نفت باید گفت این تلاش ها تا حد زیادی به دلیل کاهش صادرات نفت از سال 2018 و فقدان سرمایه گذاری خارجی ناشی از تحریم ها به مشکل خورده است. اما تهران بر توسعه میادین نفتی کارون غربی آزادگان شمالی و جنوبی، یاران، و یادآوران تمرکز کرده تا بتواند تولید نفت خود را در آینده یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد. تحریم ها نتوانسته ایران را متوقف کند و این کشور انتظار دارد ظرفیت تولید نفت در میدان آزادگان جنوبی که در مرز عراق قرار دارد را تا دو برابر به 320 هزار بشکه در روز در سال 2023 افزایش دهد. مهدی حسینی، کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به پتانسیل های ایران در حوزه تولید نفت، به ایسنا گفت: از نظر میزان ذخایر و مسائل فنی هیچ دلیلی وجود ندارد که ما نتوانیم ظرفیت تولید را از آنچه که هست تا بیش از دو برابر افزایش دهیم، به‌عبارتی اگر امروز می‌گوییم که ظرفیت تولید حدود ۳.۵ میلیون بشکه است تا حدود ۶ تا ۷ میلیون بشکه می‌توانیم افزایش ظرفیت داشته باشیم. وی با بیان اینکه میزان نیاز صنعت نفت به سرمایه گذاری بستگی به این دارد که اولویت‌های توسعه روی چه پارامترهایی استوار باشد، اظهار کرد: مهم برنامه‌ای است که در این راستا تدوین می‌شود، سرمایه‌گذاری که در صنعت نفت صورت می‌گیرد می‌بایست بر اساس ضرورت‌هایی که بازار تعیین می‌کند باشد. رئیس سابق کمیته بازنگری قراردادهای نفتی ایران با تاکید بر اینکه نگاه به نیازهای بازار نفت باید در چشم اندازهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت، درازمدت و تهدیدها و فرصت هایی که بازار ممکن است وجود داشته باشد تبیین شود، تصریح کرد: علاوه‌بر این موارد باید سیاست‌ها و برنامه‌های کشورهای همسایه را زیر ذره‌بین قرار داد و باتوجه به مجموعه این موارد برنامه‌ای تدوین شود. حسینی افزود: صنعت نفت به چند بخش بالادستی، پایین دستی که خود شامل پالایش و پخش و پتروشیمی می شود تقسیم شده که هرکدام از بخش‌ها برنامه‌ها و سیاستگذاری‌ خاص خود را می‌طلبد که از ضرورت‌های توسعه اقتصادی کشور بوده، این موارد چارچوب‌ها و المان‌های اصلی است که باید تمام این شرایط را در نظر بگیریم و به جلو پیش برویم. وی با اشاره به لزوم توسعه در صنایع بالادستی صنعت نفت، گفت: در شرایط کنونی متوسط ضریب بازیافت ذخایر نفت در کشور ما حدود ۲۳ تا ۲۴ درصد و ذخایر قابل استحصال بالای ۱۵۰ میلیارد بشکه نفت است.