تبدیل تهدید به فرصت در گردشگری ترکیه

گروه گردشگری: آمارهای ارائه شده از سوی وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه نشان می‌دهد که در هشت ماه نخست سال 2023، تعداد گردشگران ورودی به ترکیه حتی از سطح 2019 نیز پیشی گرفته و به رقم نزدیک به 37 میلیون گردشگر بین‌المللی رسید. این بالاترین رقم به ثبت رسیده در صنعت گردشگری ترکیه تا کنون است. همانند سال‌های گذشته گردشگران روسیه، آلمان، انگلیس، بلغارستان و ایران در صدر توریست‌های ورودی به ترکیه قرار دارند. گردشگران روسی با 6/2 میلیون نفر تا نیمه اول 2023، بیشترین میزان گردشگران خارجی ترکیه را به خود اختصاص داده‌اند. گردشگران ایرانی با وجود کاهش 15/0 درصدی اما با ورود بیش از 5/1 میلیون نفر به ترکیه در رتبه پنجم گردشگران ورودی به این کشور قرار گرفتند.
باتوجه به اینکه گردشگری یکی از منابع مهم درآمدی و ارزآور اقتصاد ترکیه به‌شمار می‌رود، بخش مهمی از کمبود بودجه و ارز این کشور توسط این صنعت تامین می‌شود.
از همین رو، ترکیه به‌مدت سه دهه سرمایه‌گذاری‌های کلان داخلی و خارجی در جهت توسعه این صنعت ارائه داده است و توانست توریسم را به یک قطب قدرتمند در اقتصاد این کشور تبدیل کند و بتواند بیش از 12درصد از تولید ناخالص داخلی را به صنعت توریسم اختصاص دهد.
به گزارش ایسنا به نقل از حریت دیلی، «مهمت شیمشک»، وزیر اقتصاد ترکیه با اشاره به رونق گردشگری در این کشور در حساب توئیتر خود نوشت که انتظار می‌رود کسری بودجه جاری ترکیه به‌دلیل افزایش شدید درآمد‌های گردشگری از ۵۶ میلیارد دلاری در ماه ژوئن به حدود ۴۰ میلیارد دلار در ماه دسامبر کاهش یابد.
این در حالی است که ایران کشور همسایه ترکیه، باوجود برخورداری از پتاسیل‌های بسیار بالا در حوزه گردشگری، اما کمترین سهم را در اقتصاد کشور به خود اختصاص داده و علی‌رغم ادعاهایی مبنی بر جایگزینی توریسم با درآمدهای تک محصولی نفتی، صنعت گردشگری ایران نتوانست جایگاه چندانی در توریسم بین‌المللی بیابد و بتواند در رقابت با کشورهای منطقه قرار گیرد. در حالیکه با نگاهی به وضعیت اقتصادی ترکیه طی چند سال اخیر می توان دریافت که، این کشور نیز همانند ایران با چالش‌هایی جدی در اقتصاد خود مواجه است، اما در مقابل گردشگری، به‌عنوان یک اهرم کمکی و قدرتمند در جلوگیری از سقوط اقتصادی ترکیه
به‌شمار می‌رود.
اگرچه سقوط لیر در اقتصاد داخلی ترکیه، به‌عنوان تهدیدی جدی بر اقتصاد این کشور به‌شمار می‌رود و ضربه سهمگینی بر شهروندان این کشور وارد کرده است، اما در مقابل، به‌عنوان یک فرصت برای صعود نعت توریسم ترکیه محسوب می‌شود که توانست بخش مهمی از کمبود بودجه این کشور را جبران کند. بر اساس آمارهای جهانی، ترکیه همچنان در زمره 10 مقصد برتر جهان به شمار می‌رود که توانست در تابستان 2023، جز 5 کشور برتر اروپا در جذب گردشگر باشد.
اگرچه اینطور به‌نظر می‌رسد که علت تسریع رشد توریسم ترکیه و بازیابی آن در پساکرونا در مقایسه با بسیاری از کشورهای پیشرفته کاهش ارزش لیر است، اما در واقع ریشه توسعه گردشگری ترکیه ناشی از 5/1 دهه سرمایه گذاری و زیرساخت‌سازی در این صنعت است که توانست ترکیه را به یکی از مقاصد اصلی گردشگری در جهان تبدیل کند. این امر می تواند به‌عنوان الگو نقشه راه برای ایران محسوب شود.
ترکیه توانست در سال گذشته نزدیک به 50 میلیون گردشگر را جذب کند و چشم‌انداز خود برای سال2023 را جذب 60 میلیون توریست و کسب درآمد 56 میلیارد دلار از محل گردشگری درنظر گرفته است که باتوجه به رشد چشمگیر تعداد ورودی‌ها تا تابستان امسال، رسیدن به این هدف نه تنها غیرممکن نیست، حتی احتمال رقمی بیشتر از پیش‌بینی‌ها وجود دارد. اما اینکه ترکیه با وجود بحران‌های اقتصادی و تورم چشمگیر، چگونه توانست به قطب گردشگری جهان بدل شود ریشه در اقدامات و سیاست‌گذاری‌های متعددی از سوی بخش های مختلف دولتی و خصوصی این شکور دارد که ایران در انجام آن‌ها ناکام مانده است. البته باید این موضوع مهم را درنظر گرفت که توسعه گردشگری ترکیه را نمی توان جدا از توسعه اقتصادی این کشور دانست. زیرا بدون توسعه اقتصاد در یک کشور، توسعه گردشگری تحقق نخواهد یافت.
ترکیه روند توسعه اقتصادی خود را در بکارگیری سیا‌ست‌های متعدد در پنج دوره زمانی به‌دست آورد که شامل 1950-1924سیاست‌های ملی قوی، 1960-1950 لیبرالیسم طرفدار صنایع داخلی، 1980-1961 دوره اقتصادی برنامه‌‌‌ریزی شده، 1990-1980 آغاز کارآفرینی خصوصی و 1990 تاکنون بر بخش‌خصوصی و سیاست‌های اقتصادی لیبرال می‌شود. براساس گزارش دنیای اقتصاد، این سیاست‌های اقتصادی توانست بر توسعه گردشگری نیز تاثیر بگذارد و باعث شود تا میزان درآمد گردشگری از 129هزار گردشگر در سال 1961 با کسب درآمد 5/ 7 میلیارد دلاری به 5/ 13‌میلیون گردشگر و 10‌میلیارد دلار درآمد در سال 2001 برسد و تا سال 2008 نزدیک به 50‌درصد جهش یافت و 5/ 24‌میلیون گردشگر را جذب کرد و به درآمد 5/ 17‌میلیارد دلار دست یافت.
البته در کنار این توسعه اقتصادی، باید تدوین صنعت چشم‌انداز گردشگری در افق 2023 را نیز درنظر گرفت که از سال 2007 تا 2015 اجرایی شد و در این سال‌ها ترکیه اقدام به زیرساخت‌سازی اساسی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در این صنعت کرد. به‌طوریکه در سال 2018 توانست خود را به رتبه ششم جهان در جذب گردشگر برساند و در سال بعد به رتبه پنجم جهان دست یافت. ترکیه در این سال‌ها از هر فرصتی برای معرفی جاذبه‌های توریستی و ظرفیت‌های مسافرتی خود بهره برده است که می‌توان به ساخت سریال‌ها و فیلم‌های متعدد اشاره کرد که اینک در سراسر جهان انتشار یافته است و بسیاری از گردشگران از سراسر جهان به‌منظور بازدید از لوکیشن فیلم‌ها و سریال‌ها به این کشور سفر می‌کنند. البته در کنار این مسائل، ترکیه در صنعت هتل نیز توانست جایگاه مهمی در جهان به‌دست آورد و گردشگری سلامت، رکن مهم دیگر گردشگری این کشور به‌شمار می‌رود که سهم قابل توجهی از درآمدهای مربوط به گردشگری به حوزه گردشگران سلامت اختصاص دارد.