گروه سیاسی: اگرچه گفتگوهای صلح میان ایروان و باکو در ماه‌های گذشته که به طور جداگانه توسط روسیه، اتحادیه اروپا و آمریکا برگزار شده، پیشرفت چندانی نداشته است اما رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان ابراز امیدواری کرده‌اند که توافقنامه صلح جامع میان دو کشور تا پایان سال میلادی امضا شود.
صلح بزرگ بعد از سه دهه منازعه تمام‌عیار
ارمنستان و جمهوری آذربایجان توافق کردند که پس از سه دهه مناقشه بر سر کنترل منطقه قرهباغ کوهستانی، «اقدام‌های مشخصی» را برای تقویت اعتماد و آرامش میان دو کشور انجام دهند. بر اساس بیانیه مشترکی که روز پنجشنبه هفت دسامبر پس از گفتگوهای دولت‌های دو کشور منتشر شد، ایروان و باکو بر قصد خود برای عادی‌سازی روابطشان تاکید کردند. تنش‌ها در قفقاز از زمان عملیات برق‌آسای جمهوری آذربایجان در بازپس‌گیری منطقه قرهباغ کوهستانی در ماه سپتامبر به بالاترین حد خود رسید. جمهوری آذربایجان پس از این حمله توانست حاکمیت خود را در این منطقه تثبیت و پرچم خود را در شهر خانکندی (استپاناکرت)، مرکز قرهباغ برافرشته کند. ایروان باکو را متهم کرد که با «خشونت» باعث کوچ اجباری و آوارگی هزاران نفر از ساکنان ارمنی منطقه قرهباغ و پاکسازی قومی در این منطقه شده است، اتهامی که باکو آن را رد می‌کند. تخمین زده می‌شود که بیش از ۱۰۰ هزار نفر از ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن قرهباغ در پی حمله جمهوری آذربایجان به این منطقه به ارمنستان گریخته باشند. منطقه جدایی‌طلب قرهباغ که بدنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اعلام استقلال کرد، تحت حاکمیت باکو بود اما این حاکمیت با پیروزی ارمنستان در جنگ با جمهوری آذربایجان از این کشور سلب شد، اتفاقی که به بیش از سه دهه مناقشه میان باکو و ایروان دامن زد. اینک بر اساس بیانیه روز پنجشنبه ارمنستان و جمهوری آذربایجان، دو کشور به بحث در مورد «اقدام‌های اعتمادساز» برای ایجاد آرامش میان خود ادامه خواهند داد. ایروان و باکو همچنین در بیانیه مشترک خود خواستار حمایت بین‌المللی از تلاش‌های خود در این خصوص شدند.
مفاد توافق باکو و ایروان
بر اساس جدیدترین گزارش‌ها، بر اساس بیانیه مشترکی که روز پنجشنبه هفت دسامبر پس از گفتگوهای دولت‌های دو کشور منتشر شد، ایروان و باکو بر قصد خود برای عادی‌سازی روابطشان تاکید کردند. ارمنستان و جمهوری آذربایجان همچنین توافق کردند که باکو ۳۲ اسیر ارمنستانی را آزاد کند و ایروان هم در مقابل، دو اسیر آذربایجانی را آزاد کند.
استقبال روسیه از توافقنامه ایروان و باکو برای عادی سازی روابط
وزارت خارجه روسیه دیروز جمعه اعلام کرد که روسیه از توافق بین ارمنستان و آذربایجان در مورد قصد آنها برای عادی سازی روابط، دستیابی به توافق صلح و آزادی سربازان استقبال می‌کند. ایروان و باکو روز پنجشنبه در بیانیه‌ای مشترک با اعلام آزادی 32 نظامی ارمنی توسط آذربایجان، تمایل خود را برای عادی سازی روابط و دستیابی به معاهده صلح مبتنی بر حاکمیت و تمامیت ارضی تایید کردند. مسکو با خرسندی از بیانیه مشترک دولت رئیس جمهور جمهوری آذربایجان و دفتر نخست وزیر جمهوری ارمنستان که بر قصد متقابل آنها برای عادی سازی روابط و انعقاد پیمان صلح بین دو کشور تاکید می‌کند، استقبال کرد. به گزارش اسپوتنیک، این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد: از توافق باکو و ایروان برای آزادی نظامیان ارمنستان و آذربایجان استقبال می‌کنیم. این وزارتخانه افزود: آخرین اقدامات انجام شده توسط ایروان و باکو به تقویت اعتماد متقابل و ایجاد فرصت‌هایی برای عادی سازی روابط بین دولت‌ها کمک می‌کند.
حمایت آمریکا از توافقات حاصل شده
علاوه بر روس‌ها، ایالات متحده آمریکا نیز از صلح ایجاد شده میان باکو و ایروان استقبال کرد. روز پنجشنبه دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا در جریان سفرش به جمهوری آذربایجان گفت، وزیر خارجه آمریکا انتظار دارد که همتایان ارمنستانی و آذربایجانی‌اش برای انجام گفت‌وگوهای صلح به واشنگتن سفر کنند. «جیمز اوبرایان» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا ضمن اشاره به «دیدارهای مثبت و سازنده» در باکو، این موضوع را در شبکه اجتماعی ایکس در قالب پستی منتشر کرد. او نوشت: همانگونه که در دیدار با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان عنوان کردم، ایالات متحده آمریکا از سفر رئیس بانک مرکزی و رئیس انرژی این کشور به واشنگتن استقبال می‌کند. همچنین چند روز پیش وزیر خارجه آمریکا با رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان و نخست‌وزیر ارمنستان در مورد احتمال امضای معاهده صلح میان این دو کشور گفت‌وگو و رایزنی کرد. «متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای عنوان کرد: آنتونی بلینکن از تعهد الهام علی‌اف برای توافق صلحی بادوام میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان استقبال کرده است.
استقبال ویژه شورای اروپا از گشایش بی‌سابقه
در سطحی دیگر، رئیس شورای اروپا از توافقی که به‌تازگی میان ایروان و باکو حاصل شده است، استقبال کرد و آن را گشایشی بی‌سابقه در روابط دو کشور دانست. شارل میشل، رئیس شورای اروپا در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: از توافق میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که دستاوردی بزرگ است، مسرور هستم. به گزارش اسپوتنیک، باکو و ایروان پنجشنبه یک بیانیه مشترک امضا کردند که در آن آزادسازی ۳۲ عضو نیروهای مسلح ارمنستان توسط جمهوری آذربایجان را نشانه‌ای از تمایل طرفین برای عادی‌سازی روابط و حصول یک معاهده صلح بر مبنای حق حاکمیت و تمامیت ارضی دو کشور دانستند.
شارل میشل در پیام خود نوشت: به طور ویژه از آزادسازی بازداشت‌شدگان و گشایش بی‌سابقه در گفتگوهای طرفین استقبال می‌کنم. او در ادامه اظهار کرد که برقراری و تقویت گفتگوی دوجانبه میان باکو و ایروان همواره یکی از اهداف اتحادیه اروپا بوده است و دستاوردی که به‌تازگی حاصل شده، گامی کلیدی است. میشل در انتها از رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان خواست تا هرچه زودتر معاهده صلح را نهایی کنند.
