گروه اقتصاد کلان – صدیقه بهزادپور: اقدام نظامی آمریکا علیه یمن طی چند روز اخیر، واکنش و پیامدهای بسیاری در ابعاد مختلف را به دنبال داشته است. حمایت نه چندان از سر میل آمریکا از اسرائیل که از همان بدو ریاست جمهوری بایدن با عدم دعوت رئیس جمهور اسرائیل و یا سفر وی به این کشور همراه بود، این بار در هنگامه جنگ فلسطین اشغالی با غزه به تهاجم این کشور به یمن ادامه یافت تا باز هم به جهانیان ثابت شود آنچه که در مبادلات کشورها و ... جایی برای این کشور ندارد، حقوق بشر و تعاملات انسانی است . قطعاً آنچه که بیش از همه برای آمریکا و هم پیمانهایش مهم است حفظ منافع اقتصادی خود به ویژه در منطقه مهم خاورمیانه است تا بتواند همچنان سهم خود از منابع انرژی و ... در این منطقه افزایش دهد و از سوی دیگر درآمد خود از فروش تسلیحات مختلف به کشورهایی که در آتش جنگ افزوخته شده از سوی خودشان درگیرشده اند، افزایش دهند.
بحران افزایش قیمت جهانی نفت و طلا پس از جنگ
به گزارش «تجارت»، افزایش قیمت 4 درصدی نفت حاصل از حمله آمریکا و انگلیس به یمن باعث شد تا قیمت نفت در معاملات روزهای خیر به بیش از 80 دلار در هر بشکه افزایش یابد و قیمت معاملاتی برنت به دلیل خطرات ژئوپلیتیکی بالا از ۸۰ دلار گذشت اما ساعاتی بعد به حدود ۷۸.۳ دلار بازگشت. همچنین قیمت طلا یک روز پس از حملات هوایی به یمن افزایش یافت که منجر به افزایش جذابیت فلز زرد گرانبها به عنوان پناهگاه امن شد. تا ساعت ۲۰:۳۳ به وقت گرینویچ روز جمعه، طلا در معاملات فوری ۰.۹ درصد افزایش یافت و به ۲۰۴۶.۶۲ دلار در هر اونس رسید. کلوین وانگ، تحلیلگر ارشد بازار در منطقه آسیا-اقیانوسیه در OANDA شرکت اواندا، گفت که در حال حاضر توجهات بر تنش ژئوپلیتیکی رو به رشد متمرکز خواهد شد، که با تشدید آن، قیمت طلا بالاتر از میانگین متحرک ۵۰ روزه ۲۰۱۵ دلار خواهد رفت.
درآمدهای حاصل از فروش تسلیحات در منطقه
تکرار حملات آمریکا علیه یمن با وجود تاکید این کشور مبنی بر مورد حمله قرارنگرفتن همه کشتی به جز کشتی ها به مقصد اسرائیل به منظور حمایت از مردم غزه، هیچ پیامدی به جز ناامن جلوه دادن منطقه دریای سرخ و تنگه هرمز به دنبال ندارد و گویا اسرائیل و آمریکا و هم پیمان هایشان نیز هدفی به جز توسعه جنگ و درگیری بزرگ منطقه هدفی را دنبال نمی کنند تا از این طریق علاوه بر ماهی گرفتن از آب گل آلود ایجاد شده و حضور هر چه بیشتر در این منطقه و تسلط به منابع انرژی و ... امکان فروش تسلیحات گران قیمت خود را نیز بیابند. این حملات نگرانی در مورد احتمال گسترده شدن درگیری در خاورمیانه را تقویت کرده که می‌تواند بر عرضه نفت در این منطقه تاثیر بگذارد و تحلیلگران نگران اختلال در عرضه نفت از تنگه هرمز هستند. ساول کاونیس، تحلیلگر بازار نفت در MST Marquee می‌گویند، اگر بخش اعظمی از جریان نفت از تنگه هرمز متوقف شود، می‌تواند3 برابر بیشتر از شوک قیمتی دهه 1970 بر قیمت نفت و 2 برابر تاثیر جنگ اوکراین بر بازار گاز تاثیر بگذارد و این درحالی است که وضعیت زنجیره تامین و میزان ذخایر چندان خوب و مساعد نیست.
بحران گازی در جهان و منافع آمریکا از این رهگذر
کارشناسان معتقدند، به بحران کشیده شدن وضعیت بازار گاز جهان با توجه به قرارداشتن در فصل سرد سال، موقعیت مطلوبی برای آمریکا به منظور تامین گاز دیگر کشورهای اروپایی فراهم می کند و از این رهگذار خواهد توانست
تبدیل به یکی از منابع اصلی تامین گاز در این برهه از زمان محسوب شود. از سوی دیگر یمن نیز اعلام کرده است؛ تا زمانی که به غزه غذا و دارو نرسد هیچ کشتی اسرائیلی در دریای سرخ امنیت ندارد، به این ترتیب به نظر می رسد آمریکا نیز خواهد توانست در این مدت زمان به منافع از پیش تعیین شده خود دست یابد و اسرائیل نیز در مسیر حذف غزه و حضور در سواحل مدیترانه و معرفی خود به عنوان یک بندر امن تجاری گام بردارد .
تاثیر جنگ یمن و آمریکا در ایران
کاهش امنیت دریای سرخ به دنبال تشدید درگیری ها از سوی آمریکا قطعاً به کاهش امنیت این منطقه و عدم تمایل کشتی های تجاری برای گذر از این کانال خواهد شد، هر چند تامین اقلام مورد نیاز ایران از این طریق انجام نمی شود، اما قطعاً از افزایش قیمت حاصل از رشد قیمت جهانی نفت و طلا در روزهای گذشته متضرر خواهد شد و بدیهی است تاثیرات روانی آن در بازار داخل ایران بیش از تاثیرات اقتصادی صِرفِ آن خواهد بود، چنانکه نمی توان منکر افزایش قیمت سکه و طلا ناشی از نوسانات نسبتاً شدید ارز در کشور بود. هر چند سیاست ایران متمرکز بر عدم مداخله است اما کارشناسان بر این باور هستند در صورت ادامه جنگ و تنش های موجود فی مابین یمن و آمریکا و احتمال مداخله غیرمستقیم ایران، سناریویی کاملاً متفاوت شکل می گیرد و افزایش قیمت ها بیش از آنچه که تاکنون بوده است رخ می دهد و تاثیر خود را به ویژه در بازار طلا و ارز خواهد گذاشت.
امید به مدیریت مطلوب بانک مرکزی
این گزارش همچنین حاکی است؛ افزایش قیمت طلا و ارز پس از وقوع انفجار تروریستی کرمان، اظهارات صندوق توسعه ملی مبنی بر بدهی 100 هزار دلاری دولت به این صندوق و در نهایت درگیری یمن و آمریکا از سوی برخی از کارشناسان هیجانات کاذب تشخیص داده شده است که پس از چندی کاهش خواهد یافت و روند ثابت ماندن قیمت ارز حداقل تا پایان سال باقی ادامه خواهد یافت، اما برخی از کارشناسان معتقدند، دلالان بازار ایران ازچنین فرصت هایی به راحتی عبور نخواهند کرد و اکنون که به زعم آنها دست خالی دولت برای آن ها با بدهی کلان به صندوق توسعه ملی رو شده است، از پایکوبی ناشی از پیامدهای جنگ آمریکا و یمن نیز به راحتی نمی گذرند و این مسائل باعث خواهد شد تا قیمت ارز حتی تا سقف 60 هزار تومان نیز بالا رود. کارشناسان امیدوارند مدیریت مطلوب بانک مرکزی در مواجهه با افزایش قیمت ناگهانی ارز به هنگام درگیری اسرائیل و غزه و کنترل نرخ دلار در بازار، مجدداً تکرار شود تا با پایداری ثبات ارزی روزنی برای کنترل نرخ افزایشی تورم در روزهای پایانی سال، گشوده شود.
