مریم کاظمی
مدیرمسئول نشریه دنیای بازنشسته
تورم و گرانی بر زندگی روزمره بازنشستگان به عنوان یکی از گروه هاي کم درآمد و آسیب پذیر جامعه فشاری مضاعف وارد میکند و کنش ها و تعاملات اجتماعی آنان را تحت تأثیر قرار می دهد. مشکلات اقتصادی بازنشسته‌ها در بسیاری از کشورها وجود دارد، از جمله در ایران ولی نوسانات متعدد اقتصادی که در طول مدت یکسال در ایران رخ می دهد، شاید در بسیاری کشورها اینگونه نباشد. چراکه کشورمان به لحاظ سیاسی و منطقه ای و جغرافیایی در شرایط خاصی قراردارد، از بروز بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، خشکسالی گرفته تا شرایط منطقه ای خاورمیانه مانند جنگ و اشغال گری و درگیری در کشورهای همسایه، همه و همه بر اقتصاد ایران تاثیر مستقیمی دارند. در چندماه گذشته حمله بی رحمانه رژیم صهیونیستی به مردم بی دفاع غزه و اثرات آن بر اقتصاد بازار ایران، همچنین فاجعه تروریستی کرمان و مواردی از این دست کاملا ملموس و تاثیرگذاربر شرایط اقتصادی کشور می باشد. با این تفاصیل اقشار آسیب پذیر و کم بضاعت جامعه که بازنشستگان هم جزو این دسته هستند، بیش از پیش با مشکلات اقتصادی و عواقب اجتماعی آن روبرو خواهندشد.
یکی از این عوامل کاهش قدرت خرید بازنشسته ها است، چرا که در پی افزایش قیمت طلا و ارز، کلیه صنایع اعم از موادغذایی، بهداشت و درمان، پوشاک، حمل و نقل و ... همگی تحت الشعاع این نوسانات قرار میگیرند. در این میان افزایش هزینه‌های اقلام ضروری و اساسی زندگی در مقابل کاهش ارزش ریال منجر به کاهش قدرت خرید مردم خواهد شد. در این میان بازنشسته ها که به لحاظ اجتماعی، مخارج زندگی روزمره شان بالاتر از قشر جوان هم هست با مشکلات بیشتری مواجه هستند، چراکه اعضای خانواده شامل فرزندان،عروس ها و دامادها و نوه ها حداقل هفته ای یکبار در خانه بزرگترها که همان پدربزرگ و مادربزرگ هستند، جمع می شوند. حال حساب کنید فقط هزینه های ماهیانه پذیرایی از این عزیزان برای یک فرد بازنشسته چقدر آب میخورد و تامین آن تا چه اندازه برای یک حقوق بگیر تامین اجتماعی سخت و ناممکن می شود.
از آنجاییکه نوسانات نرخ ارز در کشور صدمات جبران ناپذیری به اقشار مستمری بگیر وارد می کند و درآمد ایشان ثابت است، ولی قیمت ها در طول سال به صورت افزایشی در حال تغییر می باشد، آنها برای پاسخگویی به نیازهای اولیه خود و خانواده مجبور هستند از توجه به نیازهای بهداشت، درمان و سلامت خود چشم پوشی کنند و یا به تعویق بیاندازند. از این رو با مراجعه کمتر به پزشکان و متخصصین و عدم انجام چکاپ های سالیانه به دلیل هزینه های گزاف آزمایشها، هزینه های درمانی آنها در آینده سنگین تر و بار مالی بیشتری در درجه اول برای بازنشسته ها و در درجه دوم برای حوزه بهداشت و درمان کشور به دنبال خواهد داشت. چرا که بیماری که با چکاپ اولیه قابل شناسایی و درمان بوده، به دلیل عدم توجه و پیگیری پیشرفت می کند و به مرحله ای می رسد که یا کار از کار گذشته است و یا هزینه های درمان سنگین تر می شود.
علاوه بر موارد مورد اشاره، در پی کاهش توانایی اقتصادی و قدرت خرید بازنشسته ها، عزت نفس ایشان نیز تحت الشعاع این شرایط قرار می گیرد و چنانچه به لحاظ جسمانی قدرت کار داشته باشند باید به شغل هایی مانند مسافرکشی، کارگری یا مشاغل کاذب روی بیاورند که اینها خود به تنهایی معضلاتی را برای جامعه به همراه خواهد داشت. گردشگری و مسافرت به مکان های سیاحتی و زیارتی هم که باید جزو رویاهای این قشر تلقی شود! و در طولانی مدت احساس شادی و امید به زندگی هم دراین افراد کاهش می یابد و زمینه بروز افسرگی و پرخاشگری افزایش خواهد یافت.
در هر حال، بهبود وضعیت اقتصادی بازنشسته‌ها نیازمند سیاست‌های کلان و برنامه‌ریزی اجتماعی و اقتصادی دقیق است. این اقدامات ممکن است شامل افزایش میزان مستمری بازنشستگی، ارتقاء سیستم درآمدزایی و افزایش کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی برای این قشر باشد. در این راستا نهادهایی مانند سازمان تأمین اجتماعی یا وزارت بهداشت و درمان نقش مهمی در برنامه ریزی اقتصادی و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بر عهده دارند. وزارت کار و رفاه اجتماعی با مشارکت شهرداری در ارائه خدمات اجتماعی و شهری و برنامه ریزی در این زمینه می توانند به ارائه خدمات رایگان به بازنشسته ها بپردازند. بانک ها و موسسات مالی نیز می توانند با تخصیص اعتبارات کم بهره تر به بازنشستگان در جهت ارائه تسهیلات کمک هزینه خرید کالا، تعمیرات منزل و .... مشارکت نمایند. به امید روزی که شرایط زندگی در همه زمینه ها برای افراد بازنشسته بهتر و قابل قبول تر شود.
