تاثیر آرایش جدید کنگره آمریکا بر مذاکرات هسته ای

 با توجه به ضربالاجل اعلام شده برای توافق هسته اي و فعالیت نمایندگان کنگره از ژانویه، نگرانی کمتری نسبت به تاثیر جمهوریخواهان بر دستیابی به توافق جامع وجود دارد. اگر توافق حاصل شود، تنها تاثیری که نمایندگان کنگره میتوانند بر مذاکرات داشته باشند درباره برداشتن تحریمهاست زیرا ایران معتقد است که تمامی تحریمها باید به طور همزمان برداشته شود اما آمریکاییها معتقدند که برخی تحریمها زمانبر است. بر همین اساس اگر پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات حاصل شود امیدواری زیادی وجود دارد که نمایندگان کنگره نقش کمتری داشته باشند؛ اما اگر این مذاکرات بدون نتیجه باشد در این صورت طبیعی است که این کنگره با چنین رویکردی درصدد اعمال تحریمهای بیشتر خواهد بود که برای آینده مذاکرات هستهای بسیار نگرانکننده است.انتظار این است که تا ماه دسامبر موفقیتهای نسبی یا حاصل شود و یا به توافق جامع در مذاکرات هستهای دست یابیم در این صورت تاثیر کنگره بر مذاکرات اندک خواهد بود.همچنين در رابطه با رويكرد دولت اوباما برای دستیابی به توافق جامع با ایران بايد گفت طبیعی است دولت فدرال اوباما قویا خواهان دستیابی به توافق است زیرا با دستیابی به این توافق میتواند ایرادات وارده به وی را خنثی کند و برای انتخابات آینده ریاستجمهوری به نفع حزب دموکرات عمل کند. دولت اوباما به شدت خواهان دستیابی به موفقیت در این باره است منتهی در مقابل آمریکا، ایران قرار دارد که از نظر تضمین توافق خواهان برداشته شدن تمامی تحریمهاست. اگر توافق حاصل شود بخش اعظمی از تحریمها برداشته میشود اما برخی دیگر زمانبر هستند. تحریمهای شورای امنیت نیاز به قطعنامههای شورا دارد. از طرفي در صورتی که مذاکرات به سرانجام نرسد، علاوه بر اعمال تحریم های تعلیق شده، محدودیت های جدیدی نیز علیه ایران اجرا می شود. بخشی از این محدودیت ها در حیطه اختیارات رئیس جمهور است که با صلاحدید وی اجرا و یا متوقف می شود. نوع دوم تحریم ها براساس مصوبات کنگره اعمال می شود، اما به رئیس جمهور نیز اجازه داده می شود که در صورت صلاحدید از اجرای آن خودداری کرده و آنها را به حالت تعلیق درآورد. نوع سوم نیز تحریم هایی است که رئیس جمهور قادر به وتوی آنها خواهد بود و در این صورت این تحریم ها به کنگره بازگشت داده می شود، اما در صورتی که سناتورهای آمریکایی همچنان مصر به اجرای آنها باشند دیگر نیازی به کسب اجازه از رئیس جمهور وجود ندارد و این تحریم ها خود به خود در پروسه اجرا قرار می گیرد.
* هرمیداس باوند- کارشناس مسائل بینالملل