مجتبي آزاديان
روزنامه‌نگار
mojtaba.azadiyan@gmail.com
زنگنه وزیر نفت ایران از زمان آغاز به کار دولت یازدهم و انتصاب خود در وزارت نفت، همیشه این واقعیت را یادآوری می‌کرد که درصنعت نفت همیشه کارها با مطالعات کارشناسی پیش می‌رفته است و تربیت مدیر و ارتقای مقام و انتصاب مدیران بر اساس شایستگی بوده است. وی دقیقا همین رویکرد را نیز در دیپلماسی خارجی خود به کار برد و از بدو ورود دوباره به وزارت نفت تاکید بر پیشبرد اهداف کشورها در صنعت نفت بر پایه منطق و عقلانیت بود و مرتبا بر این امر در مذاکرات و نشست‌های داخلی و خارجی خود اصرار می‌ورزید. وی همیشه سعی می‌کرد تا برنامه‌های جامع را برای تحقق اهدف دولت تدبیر و امید ارائه و پیگیری و دیپلماسی نفتی را بر مدار عقلانیت اداره کند. و حال پش از 3 سال و اندی نتیجه این منطق مشخص شد و ایران برنده برندگان اجلاس دهم آذر ماه اوپک در وین لقب گرفت.
باید گفت بیژن زنگنه وزیر نفت ایران کاری کرد کارستان. این امر که توافق تاریخی وین در سایه برجام و در واقع زیر پرچم برجام بود، چیزی از ارزش‌های این کار شیخ‌الوزرا کم نخواهد کرد چراکه در مدت 2 روز قیمت نفت حدود 15 درصد رشد کرد.
این درست که بازار سرمایه ما می‌خواهد هر چیزی را بهانه کرده تا سهم‌های بدون بنیاد را با ایجاد حباب، بیشتر باد کند اما باید پذیرفت که برجام برای مردم عادی بسیار سودمند بوده است.
در زیر سایه برجام نرخ دلار کنترل شد. اگر برجام نبود ایران نمی‌توانست نفت خود را بفروشد و همان مقدار اندک را هم با هزار و یک دردسر به فروش می‌رساند. اما زیر سایه برجام هم به ظرفیت قبلی بازگشتیم و هم قیمت نفت کنترل شد. کاری که در وین انجام شد کمتر از برجام نبود و دومین موفقیت بزرگ دولت روحانی رئیس جمهور کشورمان بود.
مطابق بیانیه اوپک سقف تولید روزانه اعضا، 1.2 میلیون بشکه کاهش می‌یابد اما ایران مجاز شد در 6 ماهه نخست سال 2017 تولید روزانه خود را 90 هزار بشکه افزایش دهد. عربستان نیز به کاهش روزانه 500 هزار بشکه‌ای تولید خود متعهد شد. توافق «اوپک» قیمت هر بشکه نفت را حدود 6 دلار در بازارهای جهانی افزایش داد.
می‌توان گفت، راه توسعه صنعت نفت ایران بسیار منطقی هموار شد و با پشت سر گذاشتن همه موانع، و با رویکرد منطق، تدبیر و عقلانیت، وزیر نفت ایران مسیر دشوار توافق را که مدت‌ها در سایه سیاست کجدار و مریز به پیش می‌رفت به سرمنزل مقصود رساند.
توافق تاریخی اوپک برای کاهش تولید نفت با رعایت مشکلات و خواسته‌های همه کشورهای عضو کاری بس مشکل بود که به وضوح عقلانیت، دست آخر موفق شد آن را به منصه ظهور برساند.
در این بین خواسته ایران به ویژه پس از لغو تدریجی تحریم‌ها در جهت عکس خواسته‌های اوپک بود، در حالی که ایران خواستار افزایش تولید خود تا سقف پیش از اعمال تحریم‌ها بود، اوپک به دنبال راهی برای رسیدن به توافق برای کاهش تولید نفت بود و اینجا تنها امری که کار توافق را به سرانجام رساند، منطق و عقلانیت بود. با نگاهی به این توافق تاریخی اوپک پس از 8 سال متوجه می‌شویم که نه تنها ایران، بلکه سایر کشورهای عضو و غیر عضو از جمله عربستان سعودی که تنش‌های سیاسی‌اش در یکسال اخیر با همسایه شمالی خود یعنی ایران به اوج خود رسیده بود و این تنش‌ها نقشی اساسی در همه مذاکرات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و ورزشی و ... بین دو کشور داشت، و نیز روسیه و سایر کشورها، با رویکرد منطق متوجه شدند که می‌توان علیرغم همه تنش‌های سیاسی موجود بین اعضا، توافق برد برد را به سرانجام رساند. از طرفی ایران به خواسته خود که همان افزایش تولید بود، رسید. از طرفی هم اوپک بالاخره موفق شد پس از هشت سال بر سر کاهش تولید نفت به توافق برسد.
توافقی که هرچند با کاهش تولید بسیاری از کشورهای عضو همراه بود اما در نتیجه کلی، برای آنها نیز بردی تاریخی بود چرا که با کاهش تولید اما درآمد حاصل از فروش نفت‌شان نه تنها تغییری نکرد بلکه در مواردی افزایش هم یافت چراکه به محض اعلام توافق تاریخی در وین، قیمت جهانی نفت 6 دلار افزایش یافت.
عربستان سعودی در دو سال گذشته و پس از آغاز تنش‌های سنگین سیاسی با ایران، همواره در پی ضربه زدن به اقتصاد ایران به روش‌های مختلف بوده است اما باید این نکته را نیز پذیرفت که هر جایی که پای منافع اقتصادی خودش نیز درمیان بوده، این کشور نیز منطق را ترجیح داده است و چشم بر مشکلات عدیده سیاسی خود با ایران بسته است.
البته کارشناسان در نگاه کلی خوشبین به آینده نفت نیستند و خطر اصلی پیش روی صنعت و تجارت نفت را در انرژی‌های نوی دیگر می‌بینند که به شدت بر میزان علاقه کشورها به این نوع انرژی‌ها افزوده می‌‌شود اما همین نگاه کوتاه‌مدت نیز مطمئنا بسیاری از مشکلات و معضلات منطقه را برطرف خواهد کرد.
در این بین تنها یک ابهام وجود دارد و آن رویکرد رئیس جمهوری جدید آمریکا دونالد ترامپ به مسائل جهانی است که قطعا در همه امور اقتصادی دنیا به ویژه بازار نفت تاثیر گذار خواهد بود اما می‌توان حداقل خوشبینی را تا زمان ورود ترامپ به کاخ سفید برای بازار نفت متصور بود.
روزنامه‌نگار
mojtaba.azadiyan@gmail.com
زنگنه وزیر نفت ایران از زمان آغاز به کار دولت یازدهم و انتصاب خود در وزارت نفت، همیشه این واقعیت را یادآوری می‌کرد که درصنعت نفت همیشه کارها با مطالعات کارشناسی پیش می‌رفته است و تربیت مدیر و ارتقای مقام و انتصاب مدیران بر اساس شایستگی بوده است. وی دقیقا همین رویکرد را نیز در دیپلماسی خارجی خود به کار برد و از بدو ورود دوباره به وزارت نفت تاکید بر پیشبرد اهداف کشورها در صنعت نفت بر پایه منطق و عقلانیت بود و مرتبا بر این امر در مذاکرات و نشست‌های داخلی و خارجی خود اصرار می‌ورزید. وی همیشه سعی می‌کرد تا برنامه‌های جامع را برای تحقق اهدف دولت تدبیر و امید ارائه و پیگیری و دیپلماسی نفتی را بر مدار عقلانیت اداره کند. و حال پش از 3 سال و اندی نتیجه این منطق مشخص شد و ایران برنده برندگان اجلاس دهم آذر ماه اوپک در وین لقب گرفت.
باید گفت بیژن زنگنه وزیر نفت ایران کاری کرد کارستان. این امر که توافق تاریخی وین در سایه برجام و در واقع زیر پرچم برجام بود، چیزی از ارزش‌های این کار شیخ‌الوزرا کم نخواهد کرد چراکه در مدت 2 روز قیمت نفت حدود 15 درصد رشد کرد.
این درست که بازار سرمایه ما می‌خواهد هر چیزی را بهانه کرده تا سهم‌های بدون بنیاد را با ایجاد حباب، بیشتر باد کند اما باید پذیرفت که برجام برای مردم عادی بسیار سودمند بوده است.
در زیر سایه برجام نرخ دلار کنترل شد. اگر برجام نبود ایران نمی‌توانست نفت خود را بفروشد و همان مقدار اندک را هم با هزار و یک دردسر به فروش می‌رساند. اما زیر سایه برجام هم به ظرفیت قبلی بازگشتیم و هم قیمت نفت کنترل شد. کاری که در وین انجام شد کمتر از برجام نبود و دومین موفقیت بزرگ دولت روحانی رئیس جمهور کشورمان بود.
مطابق بیانیه اوپک سقف تولید روزانه اعضا، 1.2 میلیون بشکه کاهش می‌یابد اما ایران مجاز شد در 6 ماهه نخست سال 2017 تولید روزانه خود را 90 هزار بشکه افزایش دهد. عربستان نیز به کاهش روزانه 500 هزار بشکه‌ای تولید خود متعهد شد. توافق «اوپک» قیمت هر بشکه نفت را حدود 6 دلار در بازارهای جهانی افزایش داد.
می‌توان گفت، راه توسعه صنعت نفت ایران بسیار منطقی هموار شد و با پشت سر گذاشتن همه موانع، و با رویکرد منطق، تدبیر و عقلانیت، وزیر نفت ایران مسیر دشوار توافق را که مدت‌ها در سایه سیاست کجدار و مریز به پیش می‌رفت به سرمنزل مقصود رساند.
توافق تاریخی اوپک برای کاهش تولید نفت با رعایت مشکلات و خواسته‌های همه کشورهای عضو کاری بس مشکل بود که به وضوح عقلانیت، دست آخر موفق شد آن را به منصه ظهور برساند.
در این بین خواسته ایران به ویژه پس از لغو تدریجی تحریم‌ها در جهت عکس خواسته‌های اوپک بود، در حالی که ایران خواستار افزایش تولید خود تا سقف پیش از اعمال تحریم‌ها بود، اوپک به دنبال راهی برای رسیدن به توافق برای کاهش تولید نفت بود و اینجا تنها امری که کار توافق را به سرانجام رساند، منطق و عقلانیت بود. با نگاهی به این توافق تاریخی اوپک پس از 8 سال متوجه می‌شویم که نه تنها ایران، بلکه سایر کشورهای عضو و غیر عضو از جمله عربستان سعودی که تنش‌های سیاسی‌اش در یکسال اخیر با همسایه شمالی خود یعنی ایران به اوج خود رسیده بود و این تنش‌ها نقشی اساسی در همه مذاکرات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و ورزشی و ... بین دو کشور داشت، و نیز روسیه و سایر کشورها، با رویکرد منطق متوجه شدند که می‌توان علیرغم همه تنش‌های سیاسی موجود بین اعضا، توافق برد برد را به سرانجام رساند. از طرفی ایران به خواسته خود که همان افزایش تولید بود، رسید. از طرفی هم اوپک بالاخره موفق شد پس از هشت سال بر سر کاهش تولید نفت به توافق برسد.
توافقی که هرچند با کاهش تولید بسیاری از کشورهای عضو همراه بود اما در نتیجه کلی، برای آنها نیز بردی تاریخی بود چرا که با کاهش تولید اما درآمد حاصل از فروش نفت‌شان نه تنها تغییری نکرد بلکه در مواردی افزایش هم یافت چراکه به محض اعلام توافق تاریخی در وین، قیمت جهانی نفت 6 دلار افزایش یافت.
عربستان سعودی در دو سال گذشته و پس از آغاز تنش‌های سنگین سیاسی با ایران، همواره در پی ضربه زدن به اقتصاد ایران به روش‌های مختلف بوده است اما باید این نکته را نیز پذیرفت که هر جایی که پای منافع اقتصادی خودش نیز درمیان بوده، این کشور نیز منطق را ترجیح داده است و چشم بر مشکلات عدیده سیاسی خود با ایران بسته است.
البته کارشناسان در نگاه کلی خوشبین به آینده نفت نیستند و خطر اصلی پیش روی صنعت و تجارت نفت را در انرژی‌های نوی دیگر می‌بینند که به شدت بر میزان علاقه کشورها به این نوع انرژی‌ها افزوده می‌‌شود اما همین نگاه کوتاه‌مدت نیز مطمئنا بسیاری از مشکلات و معضلات منطقه را برطرف خواهد کرد.
در این بین تنها یک ابهام وجود دارد و آن رویکرد رئیس جمهوری جدید آمریکا دونالد ترامپ به مسائل جهانی است که قطعا در همه امور اقتصادی دنیا به ویژه بازار نفت تاثیر گذار خواهد بود اما می‌توان حداقل خوشبینی را تا زمان ورود ترامپ به کاخ سفید برای بازار نفت متصور بود.
آخرین اخبار