محمد خادمي: در8 ماه گذشته سال جاري تعداد قابل توجهي نمايشگاه بين المللي از سوي شرکت، موسسات، سازمانهاي دولتي و خصوصي در کشور برگزار شده است؛ بيشتر اين نمايشگاه در پايتخت به دليل شهر اقتصادي بودن آن برپا ميشود.به قدري استقبال از برپايي نمايشگاه در چندسال اخير در پايتخت صورت گرفته است که سه مجموعه مصلاي امام خميني(ره) در دل شهر، مجموعه نمايشگاه بين المللي تهران در شمال پايتخت و شهر آفتاب در جنوبيترين نقطه تهران ميزبان نمايشگاههاي بين المللي بودهاند.
برگزاري نمايشگاهها با هدف به نمايش درآوردن آخرين دستاوردها در حوزه مربوطه، حضور سرمايه گذاران خارجي، رقابت پذيري در توليد بين شرکتها و کارخانههاي داخلي و خارجي، به دست آوردن مشتري داخلي و خارجي، ارتباط بين مشتريان و شرکتها براي نقد و بررسي محصولات و از هم مهم تر حضور بازرگانان خارجي وسرمايه داران کمک بزرگي به صنعت کشور ميکند.يکي از مشکلات حضور شرکتها، کارخانهها و موسسات هزينه بالا براي شرکت در اين نمايشگاههاست، به طوري که هر يک از شرکت کنندگان تمايل دارند با سليقه خود غرفه شان را طراحي کنند تا بتوانند مشتري بيشتري براي خود دست و پا کنند، اما هزينههاي ميليوني براي حضور درنمايشگاه و برپاکردن غرفه باعث عقب نشيني مجموعههاي توليدي به خصوص کارگاههاي کوچک ميشود، در اين گزارش نگاهي انداختهايم به هزينههاي پيش روي شرکت کنندگان در نمايشگاههاي بين المللي که در ادامه ميخوانيد:
*افزايش چشم گير برپايي نمايشگاه
طبق تحقيقات خبرنگار«تجارت» در 8 ماه گذشته سال جاري در مجموعه مصلاي امام ( ره) نزديک به 25 نمايشگاه در حوزههاي گوناگون برپا شده و تا 4ماه آينده سال 15 نمايشگاه ديگر در اين مجموعه برپا خواهد شد، در مجموعه نمايشگاه بين المللي تهران نيز در 8 ماه ابتدايي سال جاري نزديک به 35 نمايشگاه برپا شد که تا 4 ماه پاياني سال جاري 15 نمايشگاه ديگر به شکل قطعي برگزار ميشود و 24 نمايشگاه ديگر هنوز در حال بررسي براي برپا شدن است.شهر آفتاب که دو سالي است به عنوان يکي از مجموعهها براي برپايي نمايشگاههاي پايتخت ساخته شده است، از ابتداي سال جاري تا آبان ماه 13 نمايشگاه در دل خود برگزار کرده است و تا پايان سال جاري ميزبان 20 نمايشگاه ديگر خواهد بود، اين درحالي است که سال گذشته در اين مجموعه تنها 11 نمايشگاه برپا شده که نشان دهنده افزايش برپايي نمايشگاه در مجموعه شهر آفتاب است.بيش از 80 درصد نمايشگاههايي که برگزار شده در حوزه صنعت و تنها 20 درصد ديگر مربوط به ارائه محصولات فرهنگي، آموزشي و تکنولوژي بوده است . تاکنون نزديک به يک صد نمايشگاه در تهران برپا شده است که به طور ميانگين در هر نمايشگاه صد غرفه از سوي شرکت کنندگان راهاندازي شده و در مجموع نزديک به ده هزار غرفه ساخته شده است که اگر هزينه هر يک از غرفهها را تنها 5 ميليون به شکل ميانگين در نظر بگيريم رقميمعادل 5 ميليارد تومان هزينه براي ساخت غرفهها در اين مدت سال شده است. در کشور ما بيش از 500 شرکت آماده ساخت غرفههاي نمايشگاهي هستند،اين حجم بالاي شرکتهاي دکورسيون سازي نشان دهنده درآمدزايي بالاي اين شرکتهاست.
*هزينههاي پيش روي غرفه داران
يکي از غرفه داران در نمايشگاه مطبوعات به خبرنگار ما ميگويد:« برخي از مطبوعات براي راهاندازي غرفه شان هزينه يک صد ميليوني انجام دادهاند و برخي ديگر از غرفه داران تنها يک ميليون تومان خرج کردهاند.»او ميافزايد:« بازار افرادي که در راهاندازي غرفههاي نمايشگاه فعالند داغ است، برخي از اين افراد با مجريان برپايي نمايشگاه در ارتباط هستند و به غرفه داران اجازه نميدهند شرکتهاي دکوراسيون از بيرون از مجموعه براي نصب غرفه اقدام کنند.»يکي ديگر از شرکت کنندگان در نمايشگاه شيريني و شکلات به خبرنگار ما ميگويد:« در زمان برگزاري نمايشگاه شيريني در هر غرفه بين سه تا 10 دسته گل بزرگ از سوي افراد مختلف براي غرفه داران ارسال ميشود که هر دسته گل بين 200 تا 500 هزار تومان هزينه آن است.»او ادامه ميدهد:« ارائه نمونه اي از محصولات و تهيه بروشور از ديگر هزينههايي است که از سوي غرفه داران در نمايشگاهها بايد پرداخت شود.»وي ميگويد:«در برخي از نمايشگاهها هزينه غرفهها بسيار سنگين است، برخي از موسسات و شرکتهاي معروف در حوزههاي گوناگون هزينههاي ميليوني براي غرفههايشان ميکنند.»او درپاسخ به سوال خبرنگار ما درباره اينکه بعد از پايان نمايشگاه تکليف غرفههاي ساخته شده چيست؟ پاسخ ميدهد:« يکي از روشهايي که در نمايشگاهها براي ساخت غرفه در نظر گرفته ميشود اين است که شرکت کنندگان پيمانکاران ساخت غرفه شان را بايد به ستاد برگزاري نمايشگاه معرفي کنند تا هماهنگي جهت غرفه سازي و تخليه غرفه صورت بگيرد، همچنين غرفهها بايد به صورت قطعات آماده به محل سالن انتقال يابد به نحوي كه براي ساخت غرفه صرفاً نيازمند مونتاژ باشد، از سوي ديگر استفاده از ادوات جوشكاري ، اره كاري وبرش، داخل فضاي مسقف ممنوع است و در صورت رخ دادن هرگونه حادثه براي پرسنل غرفههاي خودساز، مسئوليت امر متوجه پيمانكار مربوطه است و اين غرفهها بعد از اتمام نمايشگاه از سوي پيمانکار جمع آوري ميشوند، شرکت کنندگان به شکلي مدل غرفه سازي را سفارش ميدهند، اما در اصل غرفه را اجاره ميکنند چرا که در پايان غرفهها مجددا از سوي پيمانکار ساخته شده جمع آوري ميشود.»يکي ديگر از عجايب نمايشگاه اخذ بليط 2 هزار توماني از بازديدکنندگان نمايشگاه صنعت ساختمان بود که به نوبه ي خود جالب بنظر ميرسيد. البته مسئولان برگزاري براي دانش آموزان و دانشجويان بازديد را رايگان کرده بودند اما متخصصين و صنعتگران براي ورود بايد بليط تهيه ميکردند و اين خود يکي از امتيازاتي بود که برگزار کنندگان نمايشگاه به جامعه ي هدف بازار ساختمان داده بودند.يکي از غرفه داران در نمايشگاه مبل به خبرنگار«تجارت» ميگويد:« برپايي غرفه در هر سالن نمايشگاه متفاوت است، سالنهاي ابتدايي که مراجعه کنندگان با انرژي بيشتر وارد نمايشگاه ميشوند و به دليل قرار گرفتن در ديد مشتريان هزينه آن بيشتر است، به همين خاطر در هر غرفه بين 3تا6 توليد کننده مبل اين غرفه را اجاره ميکنند و محصولات شان را به شکل مشترک مقابل چشمان بازديدکنندگان قرار ميدهند.»او ادامه ميدهد:« براي يک محيط 20 متري براي يک هفته نمايشگاه مبلغي در حدود 2 ميليون تومان پرداخت ميکنيم.»يکي از غرفه داران نمايشگاه کتاب امسال نيز در باره هزينه بالاي شرکت در نمايشگاه ميگويد:« براي غرفهها با متراژ پايين تر از 15 متر چيزي حدود 450 هزار تومان پرداخت ميشود. علاوه بر آن ماليات، ارزش افزوده، دستگاه کارت خوان و هزينه پرسنل نيز بايد پرداخت شود؛ پس فروش کتب تنها براي اداي دين است.»
*نمايشگاه بين المللي منبع مالي و کسب درآمد
رئيس هيات مديره اتحاديه سراسري مرغداران گوشتي کشور در گفتگو با تسنيم در خصوص نحوه برگزاري نمايشگاه بين المللي ميگويد:« در صدور مجوز و نحوه برگزاري اين نمايشگاه نوعي شبه انحصار وجود دارد.» او ادامه ميدهد:« از يک سو دو نهاد دولتي يعني «مرکز توسعه تجارت» و «شرکت نمايشگاههاي بين المللي» براي صدور مجوز برگزاري نمايشگاههاي مرتبط به کشاورزي يک گردش کار طولاني با ظاهري قانوني تعريف کردهاند اما از جانب ديگر هيچ تشکل يا شرکتهاي ديگر امکان ورود به اين چرخه براي اخذ مجوز و برگزاري را ندارند.»رئيس هيات مديره اتحاديه سراسري مرغداران گوشتي کشور ميافزايد:« اين دو نهاد توامان نمايشگاه را از منظر توليد و منافع توليدات کشاورزي و صنعت دام و طيور و دستاوردهاي بازرگاني و تجاري براي اين دو بخش مهم مشاهده نميکنند و در مجموع برگزاري نمايشگاه را به عنوان منابع مالي کسب درآمد براي خود و افراد و شرکتهاي خاص کردهاند.»وي تصريح ميکند:« بر اساس تجربه و عملکرد سالهاي گذشته، ميتوان گفت اين نمايشگاه رويکرد تجاري و بازرگاني ندارد و تقريبا هيچ هيات تجاري حتي در کشورهاي اطراف براي حضور در نمايشگاه و فراهم آوردن زمينه صادرات گوشت مرغ و مواد لبني که يک ضرورت ملي در جهت تحکيم موقعيت فعاليتهاي توليدي در عرصه دام و طيور است، سازماندهي و برنامه ريزي نميکند و نمايشگاه در سايه لابيهاي موجود در محل دائمينمايشگاههاي بين المللي بدون توجه به اين مسائل تعيين کننده، برگزار ميشود.»آن طور که « حسن زاده» ميگويد:« عدم حضور موثر سازمان دامپزشکي و نظارت همه جانبه بر اجراي نمايشگاه، چه بسا با توجه به آستانه فصل سرما و شيوع غير منتظره آنفولانزاي پرندگان مشکلاتي نيز براي صنعت مرغداري ايجاد کند.»وي خاطرنشان ميشود:« سالهاي متمادي است که ما تقاضا داريم اين نمايشگاه با اجماعي از حلقههاي متعدد صنعت مرغداري و تشکلهاي مربوط به آن و در چارچوب مصالح و منافع صنف و يک توليد ملي مهم برگزار شود که چه بخش دولتي يعني مرکز توسعه تجارت و چه شرکت نمايشگاهي بين المللي اهميتي براي اين تقاضا قائل نميشوند. در اين صورت طبيعي است که مسئوليت مجري فقط در قبال نحوه برگزاري باشد و مسئوليتي در رابطه با توليدات صنعت دام و طيور براي خود متصور نباشد.»«حسن زاده» در پايان يادآورميشود:« مصالح ومنافع صنعت بايد توسط بخش خصوصي حفظ شود و افتتاح اين نمايشگاه هم توسط معاونت مربوط بيشتر جنبه تشريفاتي دارد. در عين حال در تلاش هستيم که توسط کميسيون کشاورزي مجلس با اين وضعيت شبه انحصار برخورد کنيم.»
*هزينه ميلياردي براي برپايي يک نمايشگاه
هزينههاي بيست و يکمين نمايشگاه مطبوعات دو ميليارد و ٧٧٠ميليون تومان و درآمد حاصل از اجاره غرفههاي نمايشگاه نيز ٦٤٠ ميليون تومان اعلام شده است، هزينه بيستمين نمايشگاه مطبوعات(سال ١٣٩٣)، دو ميليارد و ٣٩٤ ميليون و ٦٠٠هزار تومان و درآمد حاصل از اجاره غرفههاي نمايشگاه نيز ٥٦٦ ميليون تومان اعلام شد؛ همچنين هزينه نوزدهمين نمايشگاه مطبوعات (سال١٣٩١) پنج ميليارد و ١٠٠ ميليون تومان اعلام شده که ٢٨٥ ميليون نيز به عنوان درآمد اجاره بهاي غرفهها ثبت شده است. براي برپايي نمايشگاه کتاب تهران نزديک به 18 ميليارد تومان هزينه به اجرا در ميآيد.