دعوای فن آوران میلیاردر مربوط به «شبکه های اجتماعی»

محمد انیسی طهرانی

کارشناس روابط بین الملل

شرکت متا صاحب پلتفرم های فیس بوک و اینستاگرام در تازه ترین اقدام خود، شبکه اجتماعی «تردز» (Threads) را راه اندازی کرد تا از آشفتگی توییتر تحت مدیریت ایلان ماسک، مالک میلیاردر، به نفع خود سرمایه گذاری کند. «مارک زاکربرگ»، مدیر عامل شرکت متا در آغاز به کار این اپلیکیشن با انتشار مطلبی گفت: من فکر می کنم جهان به این نوع جامعه دوستانه نیاز دارد. کارکرد برنامه کاربردی «تردز» به مانند هم نوع پیشکسوت خود توییتر، یک «میکرو بلاگینگ» است. به عبارتی دیگر از قابلیت تولید محتوی به صورت نوشتاری تا حداکثر 500 کاراکتر و عکس ها و ویدیوها تا 5 دقیقه برخوردار می باشد. اپلیکیشن تردز در عرض حدود 18 ساعت پس از راه اندازی، بیش از 30 میلیون ثبت نام داشت که اولین تهدید واقعی برای توییتر بود. شاید دور از واقعیت نباشد که از این اپلیکیشن به عنوان نسخه متنی اینستاگرام یاد می شود. راه اندازی این پلتفرم توسط شرکت متا که بنابر نظر برخی از تحلیلگران فناوری، «قاتل توییتر» خوانده شده، به عنوان یک چالش مستقیم برای ایلان ماسک تلقی می شود که سرپرستی او در توییتر به شدت توسط برخی کاربران مورد انتقاد قرار گرفته و احتمالا به رقابت بین رهبران فن آور میلیاردر منجر خواهد شد. یکی از مزایای تردز  این است که کاربران می توانند از طریق همان حساب های کاربری اینستاگرام موجود خود، در این شبکه مجازی هم فعالیت کنند. در حال حاضر در سراسر جهان بیش از 2.35 میلیارد کاربر فعال ماهانه در اینستاگرام وجود دارد در حالی که توییتر تا سال 2022 تقریبا 450 میلیون کاربر فعال داشت. بروشنی اختلاف شمار کاربران بین دو شبکه اجتماعی نمایان می شود که اگر فقط 50 درصد کاربران اینستاگرام در تردز هم به تولید محتوی اقدام کنند، تعدادی حدود یک میلیارد می شود و این موضوع جذب تبلیغ کنندگان بیشتر و کسب درآمدی سرشار برای تردز و محرومیت مالی را نصیب ایلان ماسک خواهد کرد. اما چرا توییتر به این سرنوشت ناخوشایند دچار شد. برای فهم دقیق تر باید به سال گذشته رجوع کرد که ماسک این شبکه اجتماعی را به قیمت 44 میلیارد دلار خریداری کرد. پس از سپری شدن روزهای پر حاشیه در فرآیند نقل و انتقال این معامله، رویکردهای مدیریتی مالک جدید، آسیب های بسیاری بر پیکره توییتر وارد کرده است. اخراج مدیران و کارشناسان ارشد و محدودیت های روزانه جدید در تعداد توییت های که افراد می توانند مشاهده کنند، از آن جمله اند بطوریکه کاربران برای یک حساب تایید شده که پول پرداخت کرده اند تا 6000 توییت در روز می توانند مطالعه کنند و حساب های تایید نشده تا 600 توییت در روز محدود شده اند. این تغییرات باعث ناراحتی تبلیغ کنندگان و ترک شبکه توسط کاربران شده است. «مت ناوارا»، مشاور رسانه‌های اجتماعی در این رابطه گفت: «متا زمان خوبی دارد زیرا کاربران توییتر از تغییرات ایلان ماسک ناامید شده‌اند و به دنبال جایگزینی مناسب هستند». اما مالک توییتر که خطر را بخوبی احساس کرد در واکنش از شرکت متا به دلیل راه اندازی برنامه کاربردی تردز شکایت خواهد کرد. این شکایت به دادگاه تحت عنوان «سوء استفاده سیستماتیک، عمدی و غیر قانونی از اسرار تجاری و سایر دارایی های مالکیت معنوی توییتر» تنظیم شده است. به عبارتی دیگر، وکیل توییتر شرکت متا را به استخدام کارمندان سابق توییتر که به اسرار تجاری و سایر اطلاعات بسیار محرمانه این شبکه اجتماعی دسترسی داشتند، متهم کرد. ایلان ماسک بعنوان مالک اصلی توییتر معتقد است که برنامه نویسی، الگوریتم ها و سایر امور فنی اپلیکیشن تردز توسط کارشناسان و مهندسین ارشدی نوشته شده که پیش تر در توییتر مشغول به کار بوده اند. موضوعی که سخنگوی متا آن را تکذیب و گفت: هیچ شخصی در تیم مهندسی تردز کارمند سابق توییتر نیست. شکایت و فرآیند دادرسی، موضوعی است که ممکن است سال های طولانی به طول انجامد و در نهایت دستاورد موفقیت آمیزی برای توییتر نداشته باشد. با وجود استقبال از تردز اما راه پیش رو برای این شبکه اجتماعی هموار نخواهد بود، مسائل مربوط به حفظ حریم خصوصی دغدغه اصلی برای مخاطبان ایجاد کرده است. پیش مدتی است که شرکت متا به دلیل چگونگی مدیریت داده های شخصی کاربران در پلتفرم های زیر مجموعه خود مانند اینستاگرام و واتس اپ مورد انتقاد قرار گرفته است که در واقع از اطلاعات کاربران برای تبلیغات هدف مند استفاده و از آن طریق میلیاردها دلار سود کسب می کند. به همین دلیل ورود آن به بازار اتحادیه اروپا به تاخیر افتاده است، جایی که قوانین سختگیرانه ای برای محافظت از حریم خصوصی کاربران وضع شده است. یکی از این قوانین، بهره برداری از محتوای داده های شخصی برای اهداف تجاری و تبلیغات را محدود می کند. متا پس از خرید اپلیکیشن پیام‌رسان واتس‌اپ در حال انتقال داده‌ها مورد انتقاد شدید قرار گرفت و ناظران و تنظیم‌کننده‌های اروپایی در حالت آماده‌باش هستند تا اطمینان حاصل کنند که شرکت متا این کار را با تردز انجام نمی‌دهد. به این ترتیب، رقابت که رکن اصلی در فعالیت های اقتصادی است اکنون جای خود را به درون شبکه های اجتماعی باز می کند.