احمدرضا مسعودی
Ahmadreza.maasoudi@gmail.com
«من با دخالت مسئولین دولت و دستگاههای دولتی در فعالیتهای اقتصادی موافق نیستم، اما با هدایت، نظارت و کمکشان موافقم.» این جمله قطعا مهمترین فراز از سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از تولیدکنندگان و مسئولان اقتصادی و صنعتی کشور محسوب میشود.معظم له با دوراندیشی نسبت به آینده اقتصاد ایران و وضعیت نامشخص تحریمهای خارجی،البته توصیهها و رهنمودهای متعدد دیگری نیز برای بخش تولید ارائه کردند اما به درستی با اشاره و تاکید روی لزوم عدم دخالت دولت در اقتصاد،نقشه راه روشنی برای سیاستگذاران و اجراکنندگان بخش تولید ترسیم کردند. بررسی روندهای اقتصاد ایران طی دهههای اخیر نشان داده که متاسفانه بدلیل تضعیف بخش خصوصی و دیوانسالاری دولت،عملا فعالیتهای مولد به حاشیه رانده شده و دولت در قامت یک دخالت کننده تمام عیار،عملا شفافیت را از کلیه امور اقتصادی گرفته است.اکنون کاملا واضح است که ادامه سیاست «دولت همه کاره» تنها زخم ناسور مملکت خواهد بود و بالاخره باید این مسئله پذیرفته شود که در قالب فضای رقابتی،تولیدکنندگان و مصرفکنندگان میتوانند به حداکثر منفعت برسند. امروز در بسیاری از صنایع اتفاقات تلخی در حال رقم خوردن است که ریشه در سیاستگذاری غلط دارد؛برای مثال به طرز چشمگیری ملموس است که اگر حال و روز صنعت خودروسازی به این روز دچار شده،نسخه درمان تنها میدان دادن به بخش خصوصی واقعی و بدون رانت است.چه بسا اینکه اگر تولیدکننده خودرویی وجود داشت که حساب دخل و خرج،کیفیت تولید،جذب مشتری و سود و زیان برای او اهمیتی داشت در این لحظه با مصیبتی به نام خودروسازان دولتی مواجه نبودیم! تجربه تمام کشورهای پیشرفته صنعتی نیز نشان میدهد تا زمانیکه دولت به نقش تنظیمگری و هدایتگری خود در حوزه صنعت بازنگردد نمیتوان انتظار داشت صنایع به نقطهای برسند که علاوه بر تامین نیاز داخل،در حوزه صادرات نیز ورود کنند. از طرف دیگر تجربه سالهای متمادی تحریم نیز ثابت کرده است که هیچگاه نمیتوان نسبت به تضمینی بودن فروش نفت و بازگشت درآمدهای حاصل از آن خوشبین بود چرا که هر لحظه ممکن است با تغییر متغیرهای سیاست خارجی،کشور از دلارهای نفتی محروم شود.بنابراین عقلانی است با جان بخشیدن به بخش تولید و رساندن آن به نقطه بهینه،خنثیسازی تحریم به شکل واقعی اجرایی و عملی شود.قابل توجه است که در شرایط کنونی،تمام بازیگران صحنه اقتصاد جهانی بدنبال افزایش سهم خود از بازارهای هدف هستند و این موضوع زمانی تحقق خواهد یافت که دولت بتواند نقش رگولاتوری خود را به نحوی ایفا کند که اقتصاد داخلی،صحنه رقابت تمام عوامل موثر شود. نمیتوان انکار کرد با توجه به اوضاع دشوار و بشدت رقابتی اقتصاد جهان، دولت هرگز نخواهد توانست به عنوان تولیدکننده و توزیعکننده منافع کوتاه مدت و بلندمدت جامعه را تامین کند و هر دولتی هم وارد این کارزار شود شکست خواهد خورد.بنابراین،پایان دادن به رویه کنونی،اقتصاد ایران را به نقطهای خواهد رساند که بتواند سهم خود را از بازار بزرگ منطقه و دنیا پس بگیرد و از این ناحیه رفاه جامعه حاصل گردد.در خاتمه،ذکر این نکته ضروری است که فرمایشات رهبر معظم انقلاب،نقطه عطف و دلگرمی بزرگی برای فعالان بخش خصوصی محسوب میشود که باید دولتمردان در جهت تحقق بخشیدن به این مطالبه(خروج دولت از فعالیتهای اقتصادی) اقدام بهنگام انجام دهند.