ورق سیاه و ورق گالوانیزه دو نوع از پر مصرفترین ورقهای فولادی در صنعت ساختمان و سایر بخشهای صنعتی هستند. هر دو از مواد خام مشابهی ساخته میشوند، اما تفاوتهای کلیدی میان آنها وجود دارد که سبب تفاوت در عملکرد و کاربرد هریک میشود. در ادامه، به بررسی دقیق این تفاوتهای اساسی خواهیم پرداخت.
ورق سیاه چیست؟
برای تولید ورق سیاه، که به عنوان یکی از مقاطع فولادی پر مصرف در صنایع شناخته میشود، از فرایند نورد گرم استفاده میشود. مقاطع، تحت دمای بسیار بالایی قرار گرفته و بر روی آن رنگزدایی انجام میگیرد. پس از مرحله نورد گرم اولیه، ورقها تحت فرآیند نورد نهایی قرار میگیرند تا به ضخامت مطلوب بین 1.2 تا 16 میلیمتر برسند. در پایان این فرآیند، محصول نهایی به صورت رولشده آماده عرضه به بازار میشود.
در برخی موارد، مراحل تکمیلی چون سطحبندی ورق، بهبود خواص مکانیکی و کاهش وزن رول پیچ نیز به منظور افزایش کیفیت ورق سیاه انجام میشود. ورقهای سیاه به طور گسترده در صنایعی چون پتروشیمی، ساختمانسازی، سدسازی، تجهیزات سنگین و... مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین از آنها برای ساخت تیرآهن، نبشی و ناودانی نیز استفاده میشود.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورقهای گالوانیزه از نظر نوع شکلدهی و شیوه تولید به انواع مختلف تقسیم میشوند. بر اساس شیوه اعمال پوشش روی سطح ورق، این ورقها به انواع ورق گالوانیزه سرد و ورق گالوانیزه گرم تقسیم میشوند که در ادامه، به بررسی ویژگیهای آنها خواهیم پرداخت. نکته قابل توجه آن است که قیمت لحظهای آهن و میلگرد میتوانند قیمت ورقگالوانیزه و قیمت ورق سیاه را تحت تاثیر قرار دهند.
ورق گالوانیزه گرم
طی فرایندی به نام گالوانیزاسیون، یک لایه از آلیاژ روی، سطح ورق فولادی را پوشش میدهد. این لایه محافظ، قادر است از فلز در برابر ضربه، رطوبت و زنگزدگی محافظت کند. یکی از روشهای رایج برای تولید این نوع از ورقها، نورد گرم است.
فرایند نورد گرم، با عبور ورقهای سیاه از استخر فلزی که دمای آن در حدود 460 درجه سانتیگراد است آغاز میشود. سپس برای آنکه ترکیب فولاد و فلز به بهترین شکل انجام گیرد، تحت حرارت بالا قرار میگیرند. در آخر، که همان مرحله اعمال پوشش روی است، با فرایند اسیدشویی، ورق سیاه آماده عبور از حمام روی مذاب میگردد.
ورق گالوانیزه سرد
این روش، فاقد انجام فرایندهای پیچیده در روش نورد گرم است و در آن نیازی به اعمال حرارت بالا وجود ندارد. به منظور پوشاندن سطح ورقهای سیاه در این روش، تنها از یک رنگ غنی روی استفاده و این رنگ به سطح ورق پاشیده میشود. نکته بسیار مهم آن است که در مقایسه با ورق گالوانیزه گرم، این محصولات از دوام کمتری برخوردار هستند. به همین دلیل، از ورق گالوانیزه سرد نمیتوان در شرایط مختلف استفاده کرد.
تفاوت ورق سیاه و گالوانیزه
حال که با ورق سیاه و گالوانیزه آشنا شدید، احتمالا متوجه شدید که تفاوتهایی میان این محصولات وجود دارند. هر دو ورق، در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند اما با توجه به شیوه تولید، میتوان از آنها در شرایط خاصی استفاده نمود.
مقاومت: مقاومت ورق را باید اصلیترین تفاوت میان این محصولات دانست. در حالیکه ورق گالوانیزه، مقاومت قابل توجهی در برابر زنگزدگی و خوردگی دارد، ورق سیاه برای استفاده در محیطهای مرطوب مناسب نیست.
شیوه تولید: تولید ورقهای گالوانیزه در مقایسه با تولید ورق سیاه، که نیاز به زمان بیشتری دارد، با سرعت بالاتری انجام میگیرد.
کاربرد: ورق گالوانیزه تنها در برخی کاربردهای خاص قابل استفاده است در حالیکه از ورق سیاه، میتوان در طیف گستردهای از صنایع استفاده کرد.
شکل ظاهری: ورق سیاه دارای شکل ظاهری مات است، در حالیکه ورق گالوانیزه ظاهری صیقلی و براق دارد.
پایه و ثانویه: با توجه به اینکه ورق سیاه، ورق فولادی پایه و ورق گالوانیزه، ورق فولادی ثانویه است، میتوان از ورق سیاه برای تولید ورق گالوانیزه استفاده کرد.
محدودیت در ابعاد: از نظر ابعاد، ورقهای سیاه با تنوع بیشتری در مقایسه با ورقهای گالوانیزه در بازار موجود هستند.
قیمت: با توجه به اینکه ورق گالوانیزه، به دلیل پوشش محافظ روی، در شرایط خاص مقاومت بالایی دارد قیمت آن بیشتر از قیمت ورق سیاه است.
هرچند که هر دو ورق، از برخی جهات به یکدیگر شباهت دارند با این حال، نمیتوان تفاوتهای مهم میان آنها را نادیده گرفت. بنابراین، به منظور آنکه بتوانید از این محصولات در صنایع مختلف استفاده نمایید باید به این تفاوتها توجه نمایید.