تحول در تجارت ایران و عراق

جهانبخش سنجابی
عضو اتاق بازرگانی ایران

بودجه سال‌های 2024 و 2025 عراق تصویب شد که عدد تصویب شده حکایت از رشد 70 درصد عدد بودجه نسبت به سال گذشته را می‌دهد؛ در این بودجه بیش از 150 میلیارد دلار برای بخش عمران در نظر گرفتند و اگر بودجه عمرانی سنوات گذشته عراق را مطالعه کنیم متوجه رشد چند برابری بودجه عمرانی خواهیم شد. عراق از شرایط بی‌دولتی خارج ..شده است دولت مرکزی عراق تلاش دارد که به صورت جدی فرآیند بازسازی و بهسازی را در دستور کار قرار بدهد. زمانی‌که عدد بودجه را در کنار اقلام وارداتی قرار می‌دهیم به این نتیجه می‌رسیم که بیش از 85 درصد از کالا و خدمات برای تحقق اهداف این بودجه باید ورای مرزهای عراق از طریق تجارت فرامرزی تهیه شود و این سخن به این معناست که در بخش صدور کالا و خدمات، بکار گیری نیروی ماهر، انتقال دانش و تکنولوژی ظرفیت متناسبی پیشروی فعالان کسب و کار قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که دیگر ایران تامین کننده مایحتاج اولیه عراق نباشد و الگوی صادراتی ما به عراق تغییر کند و ظرفیت خوبی برای صادرات آهن‌آلات، لوازم خانگی، لوازم ساختمانی و... ایجاد شود. درمجموع افزایش بودجه عراق 3 تاثیر بر روند تجاری ما خواهد گذاشت نخست، رشد تجارت کالایی را به همراه خواهد آورد دوم، به شرط رفع برخی موانع ناشی از تحریم در بازار فنی مهندسی عراق مانند سال‌های 91 تا 93 حضور پررنگی در بازار عراق پیدا خواهیم کرد.( پیش از شیوع بیماری کرونا و پدیده داعش ما در عراق بیش از 4 میلیارد دلار خدمات فنی مهندسی صادر کردیم) . و در نهایت زمینه استفاده از نیری انسانی و تجربی و دانشی در بازار عراق فراهم خواهد شد. اتاق بازرگانی سالهاست که هشدار مهاجرت نیروی‌های متخصص ایران به عراق را می‌دهد اگر خروج نیروهای متخصص موقت باشد فرصت است و چراکه نیروی کارمحلی به نیروی کار بین‌المللی تبدیل می‌شود و این موضوع دیگر تهدید نیست اما اگر نیروی انسانی مهاجرت دائمی کند که بیم اصلی ما نیز این است این موضوع تهدید است چراکه برای تربیت هر نیروی انسانی از بودجه ملی میلیاردها تومان هزینه شده و خروج هر نیروی متخصص به معنای خروج میلیاردها ثروت از کشور است. طلب ایران در حوزه صادرات برق و گاز است، شماره حسابی در بانک تی بی آی عراق افتتاح و این شماره حساب دیناری است؛ عمده مطالبات ایران توسط دولت عراق واریز و به اکانت بانکی صاحبان پول یعنی شرکت توانیر و شرکت ملی گاز نشسته است. اینجا این پرسش مطرح است که آیا امکان برداشت این پول وجود دارد؟ پاسخ مثبت است مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بخواهیم دینار را تبدیل به حواله ارزی کنیم و وقتی می‌خواهیم آن را به دلار تبدیل کنیم بازیگر ثالثی در این بین نقش بازی می‌کند و آن آمریکاست از آنجایی‌که ارز رایج عراق در تجارت خارجی دلار است از این‌رو تبدیل منابع دیناری به دلار باید مجوز فدرال رزرو آمریکا را داشته باشد.