چرا پیکان و پراید یکدفعه گران شدند؟ + فیلم

در چند ساعت اخیر انتشار رگباری آگهی‌های فروش خودروی پیکان، فضای دیوار و شیپور را به تسخیر خود درآورده است. موضوع قابل‌تامل، قیمت‌های نجومی این آگهی‌هاست. براساس رصد فرهیختگان، پیکان با ۲۰ تا ۲۵ سال کارکرد بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان آگهی شده است. موضوع جالب‌توجه دیگر، تکرار عجیب‌وغریب و کلافه‌کننده این آگهی‌هاست. 

شاید باورش سخت باشد اما پیکان هم خودرویی لاکچری شده است! این روزها مشاهده برخی آگهی های فروش خودرو در فضای مجازی شگفت زده تان می کند.

سبقت قیمت خودروهای اسقاطی از خودروهای مدل بالا

شاید شما هم در ابتدا این ادعا را باور نکنید اما بررسی های ما نشان می دهد طی چندروز گذشته قیمت برخی خودروهای مدل پایین مانند پیکان و وانت های دهه ۵۰، ۶۰ و ۷ به شکل عجیبی افزایش یافته است و حتی تا ۵۰۰ میلیون هم رسیده است. تا جایی که در برخی موارد، قیمت خودروهایی که به سختی روشن می شوند حتی از قیمت خودروهایی مانند تیبا، کوییک و بسیاری از خودروهای مدل بالا هم پیشی گرفته است. پدیده عجیبی که می توان سرنخ آن را در طرح اسقاط و شرکت در قرعه کشی خودرو پیدا کرد. طی ماه های گذشته با توجه به افزایش تعداد خودروهای فرسوده فعال در کشور، در هر آیین‌نامه جدیدی که منتشر می‌شود بندی از آن به اسقاط خودرو مربوط می‌شود. هر چند که پیش از این، اسقاط خودروها یکی از شرط‌های واردات شده بود اما حالا در آیین نامه جدیدی که خبرساز شده تولید انواع وسایل نقلیه هم به ارائه گواهی اسقاط خودرو مشروط شده است. موضوعی که بازار خودروهای اسقاطی را متلاطم کرده است.

پیکان اسقاطی ۴۰۰ میلیون ناقابل!

سرکی به بازار خودروی در سایت های خرید و فروش متعجب تان می کند. خبرنگار ما برای بررسی بیشتر درباره این ادعا تعداد زیادی از آگهی های خودرو را بررسی کرده است. به عنوان مثال در یک آگهی، پیکان بنزینی مدل ۱۳۸۲ را به قیمت ۲۸۰ میلیون تومان به فروش گذاشته اند. در آگهی دیگری، پیکان بننزینی مدل ۱۳۸۳ را یکی از شهروندان به قیمت ۴۰۰ میلیون تومان به فروش گذاشته است. در توضیحات این آگهی آمده است: «مدارک تکمیل و آماده انتقال است. این فروش هم ویژه طرح فرسوده است.» در آگهی دیگری یک  پیکان مدل ۱۳۷۹ را به قیمت ۲۵۰ میلیون تومان به فروش گذاشته اند و مالک آن هم مدعی شده که موتور این خودروی اسقاطی کاملا سالم و مرتب است. پیکان دیگری در آگهی های خرید و فروش با مدل ۱۳۸۲ به قیمت ۳۲۰ میلیون تومان به فروش گذاشته شده است. این قیمت عجیب در حالی است که در توضیحات آن آمده است که فقط سقف خودرو فابریک است و تمام خودرو رنگ شده است. پیکان دیگری هم با مدل ۱۳۶۳ به قیمت ۳۲۰ میلیون تومان به فروش گذاشته شده است. مالک این خودرو نوشته: «خودرو سالم است و حرکت می کند و به صورت قولنامه ای فروخته می شود.» پراید مدل ۱۳۸۰ هم از خودروهای اسقاطی دیگری است که با قیمت ۴۰۰ میلیون تومان به فروش گذاشته شده و در توضیحات آن آمده است: «خودرو با پژو پارس هم معاوضه می شود! این قیمت ها در حالی است که با همین اعداد و ارقام می توان خودروهای مدل بالایی مثل کوییک، انواع تیبا، برخی از خودروهای پژو، سمند و... را خریداری کرد.

مالک یک خودروی اسقاطی: همه گران کردند، من هم قیمتم را بالا بردم!

برای بررسی صحت و سقم این ماجرا خبرنگار فارس به عنوان خریدار با چند فروشنده خودروهای فرسوده تماس می گیرد. مالک یکی از پیکان های دهه هفتاد که خودروی اسقاطی را با قیمت بیش از ۳۰۰ میلیون به فروش گذاشته است در پاسخ به خبرنگار می گوید: «با خرید خودروی اسقاطی و ثبت نام در قرعه کشی خودرو می توانید صاحب یک خودروی نو شوید که حاشیه سود زیادی با خودروهای بازار آزاد دارد.» فروشنده دیگری که یک پراید فرسوده اوایل دهه ۸۰ را با قیمت بیش از ۲۸۰ میلیون می فروشد در پاسخ به این سوال که چطور قیمت خودرو را تعیین کرده، می گوید: «از مدتی پیش، قصد فروش داشتم. بازار راکد بود و خودرویم را کسی نخرید. دو روز پیش که سایت های خرید و فروش را می دیدم قیمت خودروهای کارکرده و اسقاطی چندبرابر شده بود. من هم تصمیم گرفتم قیمتم را بالا ببرم.»

رییس اتحادیه خودروی مشهد: افزایش قیمت خودروهای اسقاطی به خاطر سودجویی عده ای است

در ادامه این گزارش سراغ رییس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو مشهد رفتیم. حسین حسینی به خبرنگار فارس می گوید: افزایش قیمت خودروهای فرسوده و اسقاطی فقط در فضای مجازی و سایت های خرید و فروش اتفاق افتاده و یک تنشی است که آن را به دادستانی هم اطلاع داده ام و نامه ای ای نوشتم که چنین افزایش قیمتی غیرمنطقی و غیر معقول است.

او ادامه می دهد: نمایندگی ها قرار است خودروهای اسقاطی که به نام افراد است را بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان خریداری کنند. فروشندگان خودروها ب این روش در قرعه کشی خودروهایی مانند محصولات چینی شرکت می کنند و در صورتی که در قرعه کشی برنده شوند یک خودروی چینی خریداری می کنند. نکته مهم اینجاست که برخی به خاطر کسب منفعت از حاشیه سود فروش خودروها در بازار آزاد چنین اقدامی می کنند. در صورتی که قیمت این خودروها هیچ اختلافی با بازار ندارد و حتی قیمت برخی محصولات در بازار آزاد با قیمت کمتری نسبت به نمایندگی به فروش می رسد. بنابراین شهروندان و هم وطنان محترم باید از این ماجرا اطلاع داشته باشند تا بعدا پشیمان نشوند. 

رییس اتحادیه نمایشگاه داران خودروی مشهد می گوید: چند سودجو چنین همهمه ای راه انداخته اند تا با فروش خودروهای اسقاطی سودهای کلانی به دست بیاورند. برخی از دارندگان و مالکان خودروهای فرسوده هم به خاطر افزایش قیمت ها در سایت های خرید و فروش، خودروهای خودشان را با قیمت های بسیار بالاتری به فروش گذاشته اند و چنین پدیده ای رقم خورده است.

شوک تازه؛ پیکان گران‌تر از خودروی صفر شد!

این اقدام ظاهرا از سوی سفته‌بازان و با هدف قیمت‌سازی صورت می‌گیرد، موضوعی که در روزهای اخیر مورد انتقاد رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد قرار گرفت. در این خصوص رئیس‌جمهور خواستار ساماندهی سکوهای انتشار آگهی و جلوگیری از قیمت‌سازی این سکوها شد و وزیر اقتصاد نیز پیشنهاد در نظر گرفتن جرایم پلکانی و در نهایت لغو مجوز سکوهای متخلف را مطرح کرد. 

برخی شنیده‌ها حاکی از آن است که افزایش قیمت پیکان و سفته‌بازی پیرامون آن ناشی از خبری است که درخصوص اسقاط خودروهای فرسوده منتشر شده است. برخی از فعالان بازار خودرو می‌گویند سفته‌بازان شایعه کرده‌اند که ترخیص خودروهای وارداتی مشروط به اسقاط خودروهای فرسوده است و با این دست‌فرمان درحال بازارگرمی و سفته‌بازی از آب گل‌آلود هستند.

البته این خبر چندان جدید نیست و 28 تیرماه 1402 رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده گفت تمامی خودروهای وارداتی اعم از نو و کارکرده، برای شماره‌گذاری باید گواهی اسقاط داشته باشند. برخی منتقدان این الزام قانونی می‌گویند خودرویی اسقاط نمی‌شود و صرفا با کاغذبازی، افرادی صاحب میلیاردها تومان رانت می‌شوند و مهم‌تر از آن، با این الزام قانونی عملا قیمت خودروهای وارداتی افزایش شدیدی هم خواهد داشت.

پس از ارسال آیین‌نامه واردات خودرو‌های کارکرده به مجلس توسط وزارت صمت، دیشب جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس، در لایو اینستاگرامی خود هفت بند از هشت بند آیین‌نامه ارسالی به مجلس را به شکل غیررسمی تشریح کرد.

واردات خودرو این روز‌ها به اصلی‌ترین عامل نوسان قیمتی در بازار خودرو تبدیل شده است. پس از ارسال آیین‌نامه واردات خودرو‌های کارکرده به مجلس توسط وزارت صمت، دیشب جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس، در لایو اینستاگرامی خود هفت بند از هشت بند آیین‌نامه ارسالی به مجلس را به شکل غیررسمی تشریح کرد.

واردات خودرو‌های کارکرده داغ‌ترین موضوع این روز‌های وزارت صمت و نمایندگان مجلس است. عباس علی‌آبادی، وزیر صمت، هشتم مرداد۱۴۰۲ اعلام کرد که آیین‌نامه واردات خودرو‌های کارکرده ظرف ۱۰روز به مجلس ارسال می‌شود، اما این آیین‌نامه با پنج روز تأخیر روز ۲۳مرداد به مجلس ارسال شد.

حال پس از گذشت چند روز از ارسال این آیین‌نامه به مجلس، جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس، به تشریح هفت بند از آن به شکل غیررسمی پرداخت.

مفاد منتشرشده از آیین‌نامه 

واردات انواع خودرو‌های سواری، اتوبوس، مینی‌‎‌بوس، کشنده و موتورسیکلت با عمر کمتر از پنج سال اولین بند آیین‌نامه است که می‌تواند در صورت اجرایی شدن تحول عظیمی را در حمل و نقل کشور ایجاد کند. در حال حاضر به دلیل تعداد بیشتر مصرف‌کنندگان خودرو‌های سواری نسبت به رانندگان خودرو‌های سنگین و نیمه‌سنگین تجاری به نظر می‌رسد که اهمیت نوسازی و واردات این خودرو‌ها از خودرو‌های کارکرده بیشتر است.

این در حالی است که اهمیت خودرو‌های تجاری به طور کلی و به‌ویژه در شرایط فعلی کشور به مراتب بیشتر از خودرو‌های سواری است. از دلایل این اهمیت می‌توان به فرسودگی ناوگان حمل و نقل کشور به‌‎‌ویژه در قسمت کشنده‌ها اشاره کرد. امروز اکثر کشنده‌های در حال تردد در کشور فرسوده هستند و تعداد بسیار زیادی از این کشنده‌های فرسوده تا به امروز بیش از پنج مرتبه بازسازی و اوورهال شده‌اند تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.

نکته حائز اهمیت در رابطه با این خودرو‌های فرسوده سرعت بسیار کمِ تردد و استهلاک زیاد آن‌هاست. شاید این پرسش ایجادشود که استهلاک یک دستگاه کشنده ماک۱۹۷۴ با یک عدد ولوو ۲۰۱۰ چقدر تفاوت دارد؟ برای پاسخ به این سؤال باید به تفاوت پیمایش خودرو‌های سواری و سنگین توجه کرد، خودرو‌های سنگین معمولاً هر هفته نیاز به سرویس ادواری دارند. در نتیجه این خودرو‌ها اگر فرسوده باشند باید زمان بسیار زیادی را در تعمیرگاه‌ها سپری کنند.

این استهلاک کشنده‌ها و کامیون‌ها و ممنوعیت واردات از سوی دیگر منجر به کاهش تعداد این خودرو‌ها در کشور شده است. در واقع با برهم خوردن چرخه عرضه و تقاضا در بازار قیمت خودرو‌های فرسوده هم به شکل سرسام‌آور و غیرمعقولی افزایش یافته است.

هر کد ملی یک دستگاه خودرو

اجازه واردات یک دستگاه خودروی کارکرده به هر کد ملی بدون نیاز به ثبت سفارش ششمین بند آیین‌نامه است. مطابق با این بند هر شخص حقیقی می‌تواند با ثبت کد ملی خود یک دستگاه خودروی کارکرده را برای خود وارد کشور کند، اما برای انجام این کار سند خودرو باید به نام خودش باشد و خود او برای واردات اقدام کند.

در صورت اجرایی شدن این قانون اکثر خانواده‌های قشر متوسط می‌توانند یک خودروی کارکرده، اما مطابق با استاندارد‌های جهانی را برای مصرف شخصی خود وارد کشور کنند.

هر خودروی وارداتی، یک گواهی اسقاط

اسقاط یک خودروی فرسوده به ازای هر خودروی کارکرده وارداتی آخرین بندی است که رشیدی به آن اشاره کرد. مطابق با این بند هر فرد حقیقی و حقوقی برای واردات یک دستگاه خودروی کارکرده باید گواهی اسقاط یک دستگاه خودروی فرسوده را دریافت کند.

در گذشته این امکان وجود داشت که به ازای واردات هر دستگاه خودرو یک گواهی اسقاط را خریداری کرد، اما با حذف قانون خرید و الزامی شدن دریافت گواهی اسقاط توسط شخص واردکننده می‌توان امید داشت که مصرف سوخت و آلودگی هوای کلان‌شهر‌های بزرگی نظیر تهران اندکی کاهش یابد.