فروش نفت ایران دشوارتر شد/ چین و روسیه پشت ایران را خالی کردند؟

به گزارش تجارت‌نیوز، فروش نفت ایران در شرایط فعلی به دلیل شرایط نامساعد چین و روسیه، دو شریک اصلی ایران در حوزه بین‌الملل دشوارتر از گذشته شده است.

چراکه از یک سو ایران خود در شرایط تحریمی قرار دارد و تلاش خاصی هم برای احیای برجام صورت نمی‌گیرد و از سوی دیگر، علاوه بر تشدید تحریم‌ها علیه روسیه، تقاضای نفت از سوی چین، به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت دنیا و متقاضی نفت ایران، همچنان روند نزولی دارد.

در این بین، تجارت چین با آمریکا به حدود 500 میلیارد دلار در سال رسیده است. روسیه نیز به دنبال منابعی می‌گردد که منابع مالی خود را افزایش دهد و گویا برای تحقق این خواسته نگاه ویژه‌ای به کشورهای عربی دارد.

در همین زمینه عربستان سرمایه‌گذاری بیش از 20 میلیارد دلاری در روسیه انجام داده و اکنون هم تجار روسی در کشورهایی نظیر امارات متحده عربی و عربستان در حال رفت و آمد هستند که منافع تجاری و انرژی خود را جبران کنند. روسیه در خصوص فروش نفت خود نیز رابطه بسیار خوبی با عربستان دارد و توانسته نقش خود را در اوپک پلاس پررنگ‌تر از هر زمان دیگری کند.

با این تفاسیر چین و روسیه با توجه به روابط سیاسی و اقتصادی که با ایران دارند به نظر نمی‌آید که دیگر همچون گذشته شرکای استراتژیک ایران باشند و به منافعی جز منافع خود بیندیشند.

اما در چنین شرایطی همچنان برخی جناح‌های سیاسی نزدیک به دولت سیزدهم سعی دارند تحریم را به‌عنوان یک نعمت برای اقتصاد ایران القا کنند و پیوستن به پیمان‌هایی نظیر شانگهای و بریکس را معجزه‌ای فرابرجامی جا بزنند.

در این رابطه هم باید توجه داشت که دو کشور اصلی گرداننده شانگهای و بریکس نیز همان روسیه و چین هستند و ایران نیز به همین واسطه و حتی سال‌ها پیش از اینکه به عضویت دائم و رسمی این پیمان‌ها درآید روابط نزدیکی با این دو کشور داشت. بر این اساس با توجه به آنچه در رابطه‌ی ایران با روسیه و چین ایجاد شده، احتمالاً در بریکس و شانگهای هم نمایان باشد.

نشانه‌های پشت‌کردن چین و روسیه به ایران

در پشت‌کردن روسیه و چین به ایران و تأثیر آن بر فروش نفت کشور نشانه‌های مختلفی می‌توان یافت. اسفند سال گذشته بود که خبرهای غیررسمی از خروج چین از میدان نفتی «یادآوران» که از میادین مشترک ایران با عراق است، منتشر شد. رسانه رسمی وزارت نفت، با اتکا به گفتگو با مجری طرح توسعه میدان یادآوران، خبر داد که شرکت چینی ساینوپک به‌طور غیررسمی از سرمایه‌گذاری در یادآوران کناره‌گیری کرده و شرکت ملی نفت تصمیم گرفته توسعه این میدان را ادامه دهد.

سید حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی در پاسخ به اینکه آیا خروج چینی‌ها از یادآوران صحت دارد، گفت: «بله، چین به طور کامل از میدان نفتی «یادآوران» خارج شده و  خیلی وقت است که چین در یادآوران و آزادگان فعال نیست و این مسئله جدیدی نیست.».

بر اساس اعلام وی «خیلی وقت است که شرکت‌های بزرگ چینی که دولتی هستند و سابقه کار در خارج از کشور دارند، به دلیل تحریم‌ها با ایران همکاری نمی‌کنند. یعنی همکاری ما با چینی‌ها عمدتا به شرکت‌ها و پالایشگاه‌های کوچک و شرکت‌های بخش خصوصی چین منحصر شده است. بنابراین تا زمانی که تحریم باشیم، شرکت‌های بزرگ دولتی چین به‌رغم قرارداد ۲۵ ساله و امثالهم امکان همکاری با ما را ندارند.».

چرا فروش نفت ایران سخت شد؟

غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده سابق مجلس، در رابطه با سخت‌تر شدن فروش نفت ایران به تجارت‌نیوز گفت: پر واضح است که تحریم یک تکه کاغذ نبود. مرور زمان نشان داد که تحریم شوخی نیست. دولت رئیسی تا توانست روی قرارداد شانگهای مانور داد، اما در نهایت چین و روسیه به ایران تذکر FATF را دادند و گفتند: تا این مورد حل نشود نمی‌توانند با ایران همکاری کنند. ما یادمان نمی‌رود که حتی لبنان به دلیل حضور ایران در فهرست سیاه FATF به هواپیمای ایران سوخت نداد.

مانور دولت روی آمار دروغین فروش نفت

گرچه روسیه و چین به‌طور مشهودی پشت ایران را در بازار نفت خالی کرده‌اند، اما رسانه‌های نزدیک به دولت هر روز آمار جدیدی از رکوردزنی دولت سیزدهم در فروش نفت ارائه می‌دهند.

جعفرزاده ایمن‌آبادی در این زمینه هم توضیح داد که همواره شواهد نشان می‌دهد که گزارش‌های اقتصادی دولت واقعی نیست. به‌ویژه درمورد فروش نفت و این دولت روی آمارهای دروغین مانور می‌دهد، دولتی‌ها مدام می گویند ما فلان مقدار نفت می‌فروشیم ولی بگویید که چقدر تخفیف می‌دهید و ثروت ملی را با چه ذلتی  و چقدر می‌فروشید؟

وی با بیان اینکه در صورت ادامه تحریم شرایط سخت‌تر هم خواهد شد، ادامه داد: بریدن ناف دلار از اقتصاد ایران. یک شوخی بود. اهتمام دولت باید به سمت کاهش تنش‌ها و مشکلات باشد. برجام 2015 یکی از بهترین برجام‌ها بود و دولت رئیسی باید تا ابد به دلیل عدم تمکین برجام و عدم امضای برجام پاسخگوی تاریخ باشد.

به اعتقاد او خسارت و هزینه این لجاجت را مردم ایران پرداختند. لجبازی و عدم شناخت روابط بین‌الملل و عدم شناخت از اقتصاد منطقه‌ای باعث شده که امروز ایران در این نقطه قرار بگیرد و معادن گازی توسط عربستان، قطر و کویت مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و حقابه ما نه از ترکیه و نه از افغانستان نمی‌رسد.

ایمن‌آبادی در پایان یادآور شد: ایران در شرایط حساسی قرار دارد و سفر به هند و پاکستان و حتی کشورهای آفریقایی سودی برای ما نداشت. رفتارهای ایران باید عاقلانه و با توجه به شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی باشد. نه پریدن به آغوش آمریکا خوب است و نه دشمنی با آمریکا. نه پریدن به آغوش روسیه خوب است و نه دشمنی با روسیه. هر آنچه منافع ملی ایران را تضمین می‌کند باید مورد استقبال قرار بگیرد. متاسفانه دولت رئیسی در دو سال اول فقط شعار داد و به گذشته برگشت. دو سال از عمر دولت گذشت و عدم شناخت درست و واقعی از شرایط سیاسی و اقتصادی و رفتارهای شعار‌گونه و غیرمنطقی هزینه‌هایی داشت که مردم کشور پرداختند.