گروه راه و مسکن - حسین خدنگ: اقتصاد ایران در بیش از پنجاه سال گذشته درگیر نرخ‌های بالا و دورقمی بوده است و از این حیث رکوردار نرخ‌های تورم دو رقمی در جهان است. در سال‌های اخیر افزایش نرخ تورم به بالاتر از ۴۰ درصد علاوه بر اینکه موجب کوچک شدن سفره‌های مردم شده درجه استطاعت خانوار را نیز برای خرید یا اجاره مسکن را هم بطور تاریخی کاهش داده و امید خانه‌دار شدن برای افزاد جامعه جز قشر جز اغنیا باقی نمانده است. حالا در شرایطی که تورم، متوسط نرخ هر متر مربع مسکن در تهران را به 70 میلیلون تومان رسانده، ایده ساخت مسکن اقتصادی آن هم در متراژ 25 متر مطرح شده تا خرید خانه حتی به قیمت «افول کیفیت زندگی» و «عدم رعایت استاندار ساخت و ساز» دیگر برای خانوار ایرانی و زوج‌های جوان یک رویا نباشد.
ماجرای نقلی‌های 25 متری مبله چیست؟
«رونمایی از مسکن 25 متری» خبری است که طی هفته اخیر از سوی مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران اعلام شد. او به ایسنا گفته است پس از مطالعات تقریبا ۲.۵ ساله بر روی طرح مسکن اقتصادی در روزهای آینده قرارداد اولین پروژه در این قالب در منطقه ۱۹ شهرداری تهران منعقد و طی هفته‌های آینده به عملیات اجرایی می‌رسد. خشایار باقرپور در مورد ویژگی این خانه ها گفته است: مساحت زمین این طرح ۱۱ هزار متر مربع است که حدود ۱۸۰۰ واحد با مساحت ۲۵ تا ۳۵ متر در این زمین ساخته می‌شود. این واحدها دارای نشیمن، آشپزخانه، اتاق خواب، سرویس حمام و دستشویی، پارکینگ و انباری به صورت دلخواه، مبلمان متناسب با سایز واحد و اثاثیه کامل منزل است. سالن‌های پذیرایی اشتراکی که ساکنان به صورت زمانی می‌توانند از آن استفاده کنند، سالن ورزشی، سالن اجتماعات و رستوران از جمله امکانات رفاهی این پروژه محسوب می‌شود. او گفته است دیدگاه ما نسبت به احداث این میکرو آپارتمان‌ها ایجاد بستر تشکیل خانواده برای جوانان و افزایش جمعیت در راستای سیاست‌های کلی نظام است.
شهرداری و وزارتخانه تکذیب کردند
البته این خبر بلافاصله با واکنش منفی مردم و عکس‌العمل مسئولان دولتی و مدیریتی شهری رو به رو شد. سخنگوی شهرداری تهران با صراحت اعلام کرد:« پروانه ساخت هیچ واحد مسکونی با متراژ ۲۵ متر در تهران صادر نشده و نخواهد شد.» عبدالمطهر محمدخانی تاکید کرد:« نه در منطقه ۱۹ نه در هیچ منطقه‌ای از شهرداری تهران پروانه ساخت هیچ واحد مسکونی با این متراژ صادر نشده و نخواهد شد چراکه اساسا موضوع ساخت میکرو آپارتمان ۲۵ متری در تهران، برخلاف ضوابط صریح طرح تفصیلی است.» همچنین به دنبال تکذیب شهرداری، وزارت راه و شهرسازی نیز اعلام کرد که چنین برنامه‌ای در دستور کار این وزارتخانه نیست. هادی عباسی ـ معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ساخت واحدهای کوچک مقیاس ۲۵ متری در دستور کار این وزارتخانه نیست گفت: «مسکن‌های کوچک سیاست شکست خورده در جهان و ایران است و در سال‌های که این طرح‌ها در کشور مطرح می‌شد، به هیچ عنوان به حل مسئله مسکن کمکی نکرد.»
مسکن25 متری با کاربری هتل آپارتمان!
این در شرایطی است که بعد از تکذیب شهرداری و وزارتخانه مسئول اجرای این ایده با بیان اینکه ساخت مسکن 25 متری ربطی به طرح‌های دولت ندارد، اعلام کرد:«به عنوان یک مجموعه فعال در صنعت ساختمان به ضوابط صدور پروانه‌های ساختمانی آشنایی داریم و نکته مغفول در این میان، ابتکار اتحادیه در استفاده از موازین صدور پروانه ساختمان با کاربری هتل آپارتمان بوده است. در شرایط فعلی و منطبق بر ضوابط مندرج در طرح تفصیلی شهر تهران، برای احداث واحدهای آپارتمانی با متراژ ۲۵ متر، تنها روش موجود توسل به استفاده از این ساختار می‌باشد که هیچ منعی برای این اتحادیه ایجاد نمی‌کند.»
مخالفت شورای شهر با ساخت مسکن کوچک
همچنین مهدی چمران -رئیس شورای اسلامی شهر تهران روزگذشته در واکنش به به ماجرای خانه‌های ۲۵ متری به صراحت مخالفت خود را با این ایده عنوان کرد و گفت:« شهرداری تهران به هیچ عنوان برای ساخت خانه‌های ۲۵ متری پروانه صادر نخواهد کرد؛ خانه‌های ۲۵ متری یعنی خانه‌های تک نفره و این تبعات اجتماعی بالایی خواهد داشت و نتیجه خوبی ندارد چراکه خانوار ایرانی با این فرهنگ، نمی‌تواند در چنین فضاهای محدودی زندگی کند.»
تبعات منفی آب‌رفت متراژ خانه‌ها
علی‌رغم انکار و مخالفت مسئولان دولتی و مدیریتی شهری، ایده‌پرداز خانه های 25 متری وعده داده تا طرح مسکن اقتصادی در هفته‌های آینده به مرحله اجرایی می‌رسد؛ این در شرایطی است که فعلان حوزه ساخت، کارشناسان مسکن و کارشناسان اجتماعی همواره مخالف کاهش متراژ خانه در ایران هستند و معتقدند، زندگی در خانه‌های کوچک علاوه بر اینکه مغایر فرهنگ ایرانی- اسلامی و سیاست رشد جمعیت ایران است و تبعات منفی برای سلامت روح و روان ساکنان دارد. پیش از این، روزنامه «تجارت» در یک گزارش مفصل با عنوان «واکاوی ایده ساخت مسکن ۲۵ متری» این طرح را مورد بررسی قرار داده و به چالش کشیده بود. «ایرج رهبر»- رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران در این گزارش گفته بود نه تنها به عنوان یک سازنده با ساخت خانه‌های 25 متری موافق نیست بلکه ساخت میکرو اپارتمان‌های زیر 50 متر را مغایر با فرهنگ ایرانی و سیاست رشد جمعیت در کشور می‌داند. رهبر با بیان اینکه خانه 25 متری مسکن مجردی است نه خانوار به روزنامه «تجارت» گفته بود :«زندگی برای افراد مجرد و دانشجو در خانه های زیر 30 متر شاید ممکن باشد اما برای خانواده زندگی در این محیط کوچک سخت است به خصوص زمانی که دولت فعلی اعتقاد به رشد جمعیت دارد و در مذهب و فرهنگ ما نیز مسکن به محلی برای سکونت با ارامش تعبیر شده است.» او معتقد است:«پیشنهاد ساخت خانه‌های 25 متری شاید در کشوری مثل ژاپن که محدودیت زمین دارد، ایده مناسبی باشد اما برای ایران که محدودیت زمین ندارد، ایده بیهوده‌ای است.»
خانه‌های قفسی در شان زوج‌های ایران نیست
همچنین کارشناسان اجتماعی همواره مخالف زندگي در خانه هاي كوچك هستند و معتقدند: استانداردهايي در خصوص سرانه ميزان فضاي مسكوني براي هر نفر وجود دارد كه در صورت رعايت نكردن آن، عوارض زيان‌باري از نظر روحي و رواني متوجه ساكنان آن مي‌شود. آنها معتقدند، زندگی در «خانه‌های قفسی» در شان زوج های ایران نیست چراکه نشات زندگی در خانه‌های کوچک کم بوده و اگر زوج‌های جوان ایرانی به زندگی در آلونک‌های 25 متری ترغیب شوند، باید دولت قید «سیاست رشد جمعیت» را بزند. کارشناسان اجتماعی بر این باورند 25 متر، متراژ استاندار یک خانه برای زوج‌های ایرانی که همواره علاقه‌مند به داشتن خانه‌های بزرگ و ویلایی بودند نیست و این متراژ از خانه، بیشتر شبیه «کانکس‌های کارگری» است که آنها را در اوایل زندگی دچار افسرگی، یاس و ناامیدی می‌کند. با این اوصاف بهتر است دولت در وهله اول تورم و شاخص‌های اقتصادی که همواره بر استطاعت خانوار برای دسترسی به مسکن مناسب تاثیر میگذارد را کنترل کند و از طرفی سیاست‌گذاران حوزه مسکن نیز رویکرد منطقی و در شان مردم ایران را برای خانه‌دار شدن آنها اتخاذ کنند و با مطرح شدن ایده‌های بیهوده به بحران فعلی بازار مسکن دامن نزنند.
