گروه اقتصاد کلان – صدیقه بهزادپور: رشد و توسعه اقتصادی در هر کشوری رویکردی منفک از دیگر حوزه ها اعم از سیاسی، اجتماعی و ... نیست. توسعه روابط دیپلماتیک رویکردی است که دولت رئیسی نیز در سال جاری با حرکت در آن مسیر به احیاء روابط با کشورهای عرب به ویژه همسایه دست یافت و در سایه این رویکرد توانست روابط اقتصادی با این کشورها را نیز توسعه دهد، همچنین الحاق ایران به پیمان شانگهای و بریکس و ... دیگر از جمله دیگر اقدامات مطلوب دولت به شمار می آید علاوه بر خروج ایران از انزوای سیاسی، دستاوردهای اقتصادی مطلوبی برای ایران با وجود تحریم های ماندگار به همراه داشت، اما قطعاً حضور گسترده ایران در دهکده جهانی و توسعه روابط اقتصادی بیشتر با کشورهای اروپایی و ... رویکردی است که در سایه توسعه روابط دیپلماتیک حاصل می آید و قطعاً نتایج مطلوبی برای کشور به ویژه در حوزه انرژی به دنبال خواهد داشت.
شرط موفقیت برنامه های اقتصادی
به گزارش «تجارت»، رشد و توسعه اقتصادی درهر کشوری مگر در تعامل بهینه و جامع با دیگر حوزه ها مانند سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... میسر نمی شود . افزایش رایزنی های سیاسی و دیپلماتیک زمینه ساز توسعه اقتصادی است و از این رو پیش بینی و برنامه ریزی های مطلوب در این زمینه می تواند توسعه اقتصادی در کشور را موجب شود که در برنامه ریزی های اقتصادی مانند لایح بودجه و برنامه هفتم توسعه نیز باید به آن پرداخته شود تا بتوان امیدوار بود تا به اهداف از پیش تعیین شده در این زمینه دست یافت. بر اساس این گزارش به کارگیری تمام بضاعت کشور به ویژه در شرایط فعلی برای رشد و توسعه اقتصادی پروسه ای است که نیاز به تعامل تمام دستگاه های دولتی و غیردولتی دارد. به کارگیری ظرفیت های روابط خارجه در این میان گزینه ای است که می تواند در تعامل با دیگر کشورها مسیر پیشرفت را برای کشور هموار کند. احیاء روابط ایران با کشورهای منطقه و تعاملات مطلوب پیشین کشور با برخی از کشورهای همسایه مانند قطر، عمان، کویت و ... پتانسیل هایی است که با دقت نظر دولت سیزدهم تا کنونی نتایج خوبی را به دنبال داشته است، هر چند دولت های قبل مانند دولت محمود احمدی نژاد نیز در زمان خود در صدد توسعه روابط با کشور مصر نیز برآمد اما نتیجه ای دربرنداشت اما با نگاهی امیدوارانه و مثبت شاهد کاهش تنش ها در منطقه و توسعه روابط سیاسی با کشورهای همسایه هستیم که قطعاً آورده خوبی در حوزه اقتصادی نیز برای ایران به دنبال خواهد داشت، چرا که بسیاری از کشورها سال ها در اندیشه تفرقه افکنی و ایجاد تنش در منطقه بوده اند تا بتوانند روابط ایران را به دیگر کشورها به ویژه ایران خدشه دار کنند و در این راستا به نتایجی نیز دست یافتند هر چند اسرائیل نیز در این میان نیز نقشی موثر برعهده داشت، همانگونه که هم اکنون نیز در مذاکرات برجام با مانع تراشی ها و اختلاف افکنی های بسیار سعی در به انزوا کشیدن بیشتر ایران دارد، اما خوشبختانه ایران با در پیش گرفتن سیاستی مناسب و میانجیگری های کشورهایی مانند عمان، قطر و ... گام های مثبتی در این حوزه وجه اشتراکات فراوان فرهنگی – مذهبی – تاریخی و ... ایران با قطر و عمان در کنار دین اخلاقی و تاریخی که این کشورها به ویژه عمان نسبت به ایران در حمایت از آن ها در سال های دور دارد، باعث شده است تا اقدامات میانجی گرایانه ای در مقوله حل چالش های منطقه ای و بین المللی فی مابین ایران و دیگر کشورها را داشته باشد، علاوه بر این در سایه توسعه روابط سیاسی – اقتصادی با این کشور روابط تجاری – اقتصادی ایران با کشورهای دیگر نیز با محوریت توسعه رابطه با عمان شکل گرفته و اجرایی شده است.
اقدامات موثر توسعه اقتصادی با بهره از ظرفیت های ژئوپلتیک
این گزارش حاکی است؛ قطعاً تاکید ایران بر حفظ تمامیت ارضی، دقت نظر بر حفظ حریم و حقوق خویش و دیگر کشورها بهترین گزینه ای است که می تواند دایره روابط سیاسی، اقتصادی و ... را با دیگر کشورها گسترش دهد و به نظر کارشناسان دولت فعلی تاکنون به خوبی توانسته است در این مسیر ام بردارد. اجرای طرح رشد و ارتقاء جغرافیایی و اقتصادی جزایر سه گانه ایران به ویژه ابوموسی و در نظر گرفتن برنامه های توسعه ای بلند مدت برای آن تا در حد واندازه های دبی به جهان معرفی شود و همچنین استفاده بهینه از ظرفیت های جزیره قشم برای توسعه مبادلات نفتی و ... از جمله اقداماتی است که اخیراً با حضور صاحبنظرانی در حوزه های مختلف در دولت شکل گرفته و برنامه ریزی های مطلوبی نیز در برنامه توسعه هفتم به این منظور صورت گرفته و اجرایی خواهد شد.
سهم کارداران در پیشرفت های اقتصادی
بدیهی است؛ تقویت سیاست خارجی با در پیش گرفتن اقدامات مطلوب در عرصه دیپلماتیک با تفاوت در اجرا می تواند ایران را به آنچه که مورد نظر خود در برنامه های اقتصادی است، برساند. بدیهی است استفاده از نیروهای متخصص در عرصه سیاست خارجی می تواند این حوزه را عرصه ای برای توسعه فعالیت های اقتصادی کند، این در حالی است که هم اکنون برخی از کارداران و سفرای ما با سوابقی کاملاً نامربوط عهده دار مسئولیت سفارت ایران در کشورهای خارجی شده اند و به این ترتیب راه را برای فرصت سوزی در عرصه دیپلماتیک سیاسی و اقتصادی و ... باز گذاشته اند. در حقیقت حضور سفرای ایران در کشورهای دیگر فرصتی طلایی برای رایزنی های مناسب اقتصادی است تا بتوانیم زمینه رشد و توسعه هر چه بیشتر کشور را فراهم کنیم. سفرای ایران رایزن های سیاسی – اقتصادی هستند که می توانند به تنهایی عهده دار عملیاتی شدن اهداف اقتصادی – سیاسی – اجتماعی و ... را با استفاده از ظرفیت های در اختیار در کشورهای دیگر عهده دار شوند و این امر مشروط به گزینش صحیح آنها در این عرصه است، و قطعاً به کارگیری افراد ناکارآمد با سوء استفاده از روابط در این زمینه نه تنها آورده ای برای کشور به دنبال نخواهد داشت بلکه چالش های بسیاری را در عرصه های مختلف به بار می آورد.
مشکل کمبود پول و اعتبارات مالی نیست
در حقیقت باید اذعان کرد که در حال حاضر مشکل ما پول و کمبود اعتبارات مالی نیست، بلکه فقدان افراد کارآزموده در حوزه های مختلف است تا با نگاهی دلسوزانه در زمینه های مختلف از پتانسیل های موجود در حوزه فعالیت خود به شکل بهینه بهره برداری کنند. این امر در حال حاضر در برخی از بخش ها وجود دارد و چنانچه این معضل حل شود می توان امیدوار بود که با اتخاذ سیاست های مناسب در حوزه های اقتصادی – اجتماعی و ... زمینه تحقق برنامه های اعلام شده در برنامه توسعه هفتم را شاهد بود. مفهوم دیپلماسی اقتصادی یکی از ابزارهای نوین، کارآمد و قدرتمند دولت‌ها برای کنش در فضای بین‌المللی و دستیابی به موقعیت بهتر در اقتصاد جهانی است که ضمن تسهیل دسترسی به بازارهای خارجی برای کسب‌وکارهای ملی و تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، بر اثرگذاری بر روی قوانین بین‌المللی در راستای پیشبرد منافع ملی تاکید می‌شود و از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، مورد توجه ویژه قرار داشته است.
