برای شروع فعالیت در بازار سرمایه نیاز به ثبتنام در سایت سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) و دریافت کد بورسی است. این سامانه برای یکپارچه شدن اطلاعات و دسترسی سریع سرمایه‌گذاران به خدمات بازار سرمایه توسط سپرده‌گذاری مرکزی اوراق و تسویه وجوه تشکیل شده است. افراد با ثبتنام در سجام و شروع فعالیت در بازار سرمایه، امکان دسترسی به سایت ذینفعان برای بررسی دارایی، دریافت برگه سهم و امکان مشاهده سود‌های تعلق گرفته به هر سهم و … را خواهند داشت.
ثبتنام سجام
برای ثبتنام درسجام و دریافت کد بورسی، نیاز است تا افراد وارد بخش ثبت نام سایت سجام شوند و شماره همراه متعلق به خود را وارد کنند و در نهایت پس از دریافت کد تایید، نوع مشتری (حقیقی یا حقوقی) را انتخاب و با ثبت کد ملی خود، دسترسی به بخش تکمیل اطلاعات هویتی برای آن‌ها ایجاد می‌شود.
بعد از ثبت اطلاعات هویتی، شغلی، بانکی، اطلاعات نماینده قانونی افراد کمتر از ۱۸ از سال، تعیین سطح مالی و … یک کد تایید به شماره همراه ثبت شده در سامانه ارسال خواهد شد. همچنین در صورت ثبت اطلاعات اشتباه، افراد با پرداخت هزینه می‌توانند اقدام به ویرایش و ثبت اطلاعات جدید کنند.
امکان دریافت کد بورسی و ثبت نام رایگان سجام نیز از طریق برخی سایت‌ها وجود دارد. در زمان ثبتنام در سامانه سجام علاوه بر شماره همراه، شماره حساب نیز می‌بایست به صورت مجزا و یکتا ثبت شود و همچنین برای افراد کمتر از ۱۸ سال شماره همراه به نام قیم فرد باشد. بعد از تکمیل ثبتنام یک کد ۱۰ رقمی به شماره همراه ثبت شده در زمان ثبتنام ارسال خواهد شد.
احراز هویت سجام
بعد از تکمیل ثبتنام در سامانه سجام، برای فعالیت در بازار سرمایه نیاز به بررسی و تایید اطلاعات شغلی، مالی و … سرمایه‌گذاران یا به اصطلاح احرازهویت است. در حال حاضر احراز هویت سجام به دو صورت حضوری و غیر حضوری انجام می‌شود.
برای احراز هویت حضوری، فرد می‌تواند با همراه داشتن کارت ملی و شناسنامه به شعب دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کند. افراد بالای ۱۸ سال می‌توانند از طریق تلفن همراه و یا رایانه خود نیز اقدام به احراز هویت غیر حضوری کنند.
در زمان احراز هویت افراد زیر از ۱۸ سال به نکات زیر توجه نمایید:
۱- اگر فرد زیر از ۱۸ سال متولد سال ۸۹ به بعد است و احراز هویت قیم انجام شده باشد، نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان نیست.
۲- اگر فرد زیر از ۱۸ سال، قبل از سال ۸۹ متولد شده است، قیم برای احراز هویت فرد تحت سرپرستی خود لازم است به صورت حضوری به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کند.
شروع سرمایه‌گذاری
افراد بعد از اتمام ثبتنام و دریافت کد بورسی می‌توانند برای شروع سرمایه گذاری در بورس، کارگزاری خود را انتخاب کنند. بعد از ثبتنام در کارگزاری، امکان واریز وجه و شروع معاملات برای آن‌ها فراهم خواهد شد، لازم به ذکر است که برای داشتن یک سرمایه‌گذاری مطمئن، بهتر است تا افراد با اصول سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و انواع روش‌های تحلیل مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، تابلو خوانی آشنا شوند.
در ادامه به بررسی برخی از نکات معاملات در بازار سرمایه می‌پردازیم:
۱- امکان سرمایه‌گذاری از طریق سامانه معاملاتی آنلاین در دارایی‌های مختلفی از جمله سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی، عرضه اولیه و صندوق‌های قابل معامله و … در بازار سرمایه وجود دارد. حداقل مبلغ برای سرمایه‌گذاری در نمادهای بورسی و فرابورسی (به جز بازار پایه) ۵۰۰ هزارتومان، برای نمادهای بازار پایه فرابورسی ۵ میلیون تومان و برای صندوق‌های ETF نیز ۱۰۰ هزارتومان است. برای خرید عرضه اولیه در برخی موارد محدودیت مبلغ برای خرید وجود ندارد و افراد نیز می‌توانند حتی با مبلغ کمتر از ۱۰۰ هزار تومان اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
۲- ساعت معاملات سهام روزهای شنبه تا چهارشنبه (به جز روزهای تعطیل رسمی) از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ است. همچنین از ساعت ۸:۴۵ الی ۹:۰۰ مرحله پیش گشایش خواهد بود و امکان ویرایش و حذف سفارش نیز از ساعت ۸:۵۵ الی ۹ وجود ندارد.
۳- در زمان انجام معاملات، نیاز است تا به زمان تسویه وجوه معاملات نیز توجه داشته باشیم. زمان تسویه وجوه معاملات برای برخی نمادها مانند گواهی سپرده کالایی، اوراق بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده سکه طلا و … یک روز کاری و یا به اصطلاح T+1 است. برای نمادهای بورسی، فرابورسی، حق تقدم و … تسویه معاملات دو روز کاری یا T+2 است.
