1500 بنگاه خرید و فروش آهن تعطیل شد
بازار آهن از نابساماني زيادي رنج ميبرد. رکود مسکن و ساختمان، واردات بي رويه آهن به کشور، استفاده روز افزون از بتن به جاي آهن و بحث پرداخت ماليات بر ارزش افزوده از جمله عمدهترين مشکلات اين بازار است که در نهايت موجب تعطيلي بسياري از واحدهاي فروش آهن شده است؛ به طوري که تنها در تهران صاحبان 1500 واحد مجبور به تعطيلي و ترک کسب و کار خود شدهاند.
رونق بازار آهن به خروج مسکن از رکود بستگي دارد
رئيس اتحاديه فروشندگان آهن معتقد است براي برون رفت از اين وضعيت چاره اي جز رونق بخشي به بازار مسکن نيست. محمد آزاد در گفتگو با خبرگزاري نسيم گريزي به انتقاد مسئولان دولت فعلي به مسکن مهر رده و با بيان اينکه دولت يازدهم از همان روزهاي نخست حملههاي زيادي را به مسکن مهر داشت،گفته است: منتظريم ببينيم دولت دوازدهم چه نسخه اي براي رونق بخش مسکن ميپيچد. آزاد با اشاره به اينکه بخش توزيع و فروش آهن همچنان با رکود روبه رو است، تاکيد کرده است: تا زماني که بخش ساختمان از رکود خارج نشود اوضاع فروشندگان آهن خوب نخواهد شد.رئيس اتحاديه فروشندگان آهن به مشکل ديگري که مدتي است اين بازار با آن دست به گريبان است اشاره و تصريح کرده است: فعالان اين حوزه همچنان در پرداخت ماليات بر ارزش افزوده با سازمان امور مالياتي مشکل دارند که برطرف نشده است. اين موضوع در کنار رکود بازار باعث شده تا ظرف سه سال گذشته در تهران 1500 واحد تعطيل شوند.آزاد با اشاره به اينکه در ساير استانها نيز حدود 20 تا 30 درصد واحدهاي فروش آهن تعطيل هستند، گفت: بايد فکر اساسي در اين رابطه انجام شود تا چراغهاي خاموش اين مغازهها روشن شود.
دولت به بخش مسکن توجه کند
سخنگوی کميسيون عمران در ارتباط با موضوع رکود حاکم بر بازار آهن به خبرنگار تجارت گفت: متاسفانه دولت محترم يازدهم که بايستي براي بهبود وضعيت اقتصادي کشور به حوزه مسکن توجه ميکرد، برعکس به تنها بخشي که کمتر توجه کرده است همين بخش مسکن است و همين موضوع باعث شده تا مشاغل و صنايع وابسته به بخش ساخت و ساز و از جمله بازار آهن دچار مشکل شوند. صديف بدري افزود: از سوي ديگر وضعيت تسهيلات و منابع براي رونق ساخت و ساز شرايط خوب و به ساماني ندارد و همين امر رکود مسکن را تشديد کرده است. بر اين اساس اگر ساخت و ساز رونق پيدا کند بازار آهن و بازار ديگري مثل سيمان که از مصالح پر کاربرد در ساختمان و مسکن هستند رونق لازم پيدا خواهند کرد و از رکود خارج ميشوند.
وجود مافيا در بازار آهن
همچنين رئيس اتحاديه آهنآلات ساختماني مشهد با اشاره به رکود حاکم بر بازار فولاد در گفتگو با منابع خبري گفته است: نبود ساخت و ساز مسکن سبب شده است بازار آهنآلات طي چند سال گذشته در رکود به سر ببرد بنابراين امسال هم همين وضعيت حاکم بوده است .محمد رضا عطايي ميافزايد: بازار فولاد شامل آهن، ميلگرد و نبشي در مجموع با چند معضل اساسي مواجه است که يکي از اصليترين موارد آن بحث ماليات بر ارزش افزوده است.
وي با اشاره به وجود مافيا در بحث عرضه آهنآلات تصريح ميکند: صدور نکردن فاکتور فروش توسط فروشندههاي اصلي و عمده آهن آلات که عمدتاً کارگزاران بورس هستند يکي از چالشهاست که اين مسئله سبب ميشود اين افراد ماليات بر ارزش افزوده را نپردازند.وي با بيان اينکه عمده کارگزاران بورس در حوزه آهنآلات بانکها هستند، اضافه کرد: بانکها در کار بنگاهداري وارد شدهاند.وي يادآور ميشود:يکي ديگر از معضلات بازار فولاد واردات محصولات غيراستاندارد و سبک وزن از کشور ترکيه است. متأسفانه برخي از تجار تنها به فکر منافع خود هستند بنابراين خريد و واردات محصولات فولادي ارزان قيمت که بعضاً غيراستاندارد است را انجام ميدهند. در اين شرايط رسالت دواير دولتي ذي ربط در گمرکات در رسيدگي به اين مسئله را ميطلبد و افزون ميکند. عطايي درباره پيش بيني وضعيت بازار آهن آلات خاطر نشان کرد: همه چيز بستگي به وضعيت صنعت ساخت و ساز و خروج آن از رکود دارد. وي در پايان گفت: به دليل رکود تنها ۶۰ درصد ظرفيت کارخانجات فولاد فعال است.
تمام پروژهها متوقف شده است
رضا از فعالان بازار آهن در همين ارتباط ميگويد: به خاطر رکود و بي ساماني بازار کلي ضرر کردهايم . تمام پروژهها متوقف شده، ساخت مسکن کاهش زيادي داشته است و قدرت خريد مردم پايين آمده است. وي اضافه ميکند: تمام سازندگان مسکن دست از کار کشيدهاند برخي کارخانههاي توليد ميلگرد ناچار محصولات خود را در انبارها دپو ميکنند.
آشنا فعال ديگر بازار آهن از وضع جاري در اين بازار به شدت گلايه مند است. او ميگويد: قدرت ساخت و ساز وخريد مسکن پايين آمده است و کار بعضي کارخانجات به تعطيلي واخراج کارگران منتهي شده است. آشنا در پايان يادآور ميشود: کارگران و خانوادههاي آنها به دليل وضعيت بازار و کارخانهها شديدا در مضيقه هستند.
ساخت و ساز بايد افزايش پيدا کند
برآيند اظهارات و نظرات فعالان بازار آهن ميرساند که بازار آهن بي رونق و همچنان در رکود است و معاملات بسيار کميدر اين بازار انجام ميشود و بالتبع قيمت محصولات فولادي مثل شمش آهن، تيرآهن و ميلگرد به کف رسيده است و فعالان بازار براي رسيدن به نقدينگي محصولات خود را قسطي يا زيرقيمت ميفروشند و در نهايت اگر دولت طرحهاي عمراني و ساخت و ساز را افزايش ندهد بازار آهن از رکود خارج نميشود.
عضو هيات مديره شرکت عمران و بهسازي شهري ايران با تأکيد بر توجه ويژه دولت يازدهم به نقش راه در توسعه و ارتقاي کيفيت زندگي شهري بيان کرد: قطعا در آييننامهها و ضوابط، بايد علاوه بر ايمني راه به بحث کنترل آلودگي صوتي نيز توجه شود تا به ساکنين جوار راه و استفادهکنندگان از آن عارضه و آسيبي وارد نشود.
هوشنگ عشايري با اشاره به اينکه تاثير راهها بر کيفيت ساخت و ساز در شهرها را در دو بخش ميتوان بررسي کرد اظهار داشت: يکي اثر وجودي راه است که خود طبيعت فيزيکي راه را مطرح ميکند و ارتباط مستقيميبه تبادلات راه ندارد ولي نقش به سزايي در ارتقاي کيفيت زندگي شهري با نگاه "موبيليتي" و ايستگاه ترکيبي داشته و عملکرد حمل و نقل را در درون شهرها مورد نقد و بررسي قرار ميدهد.عشايري با اشاره به اينکه بايد در بحث راهها به ارتقاي حقوق شهروندي نيز توجه داشت افزود: يکي از مصاديق رعايت حقوق شهروندي فراهم بودن دسترسيها و وسايل حمل و نقل مختلف براي جابجايي مسافران است. يعني تمام گزينههاي لازم براي کسي که مثلا از هواپيما پياده شده و ميخواهد بوسيله هر مورد حمل و نقل ديگر به مقصد برسد مهيا باشد.
مدير فرودگاه سنندج خبر داد که به زودي مناقصه انتخاب پيمانکار براي ساخت و تکميل فرودگاه سقز برگزار خواهد شد و گفت: ۱۵هکتار اراضي براي جانمايي ابنيه جديد فرودگاه بر اساس مطالعات جديد شرکت فرودگاهها خريداري و به اراضي قبلي اضافه ميشود.
محسن سيف زاده درباره آخرين وضعيت ساخت و تکميل فرودگاه سقز به خبرنگار پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي گفت: براي خريد اراضي مورد نظر فرودگاه سقز به اعتباري حدود ۲ ميليارد تومان نيازمند بوديم که تامين مالي شده است و بعد از تملک زمينها مناقصه انتخاب پيمانکار برگزار و با انتخاب پيمانکار عمليات ساخت آغاز خواهد شد.وي با اشاره به مذاکرات اخير با شرکت فرودگاهها و ناوبري هوايي ايران توضيحداد: ساخت فرودگاه سقز ازسالهاي خيلي قبل آغاز شد و تاکنون ۳۰ درصد پيشرفت فيزيکي داشتهاما به دليل بيتوجهي وعدم تأمين منابع مالي به پروژهاي زمانبر تبديل شد. در جريان مذاکره با شرکت فرودگاهها قرار شد با هدف تأمين نياز منطقه به حملونقل هوايي اين شرکت در همکاري با مقامات استاني موانع را رفع کنند و کار آغاز شود.مدير فرودگاه سنندج ادامه داد: به همين منظور مطالعات شرکت فرودگاهها که از سال گذشته آغازشده بود تکميل و با انجام مطالعات و تأييد نقشه نهايي از سوي مشاور پروژه اسناد مناقصه تهيه و بعد از تخصيص منابع مالي مناقصه آغاز ميشود.
حاشيهنشيني يکي از پيچيدهترين مسائل جوامع شهري در جهان است چراکه در حال حاضر يک ميليارد نفر از ساکنان کره خاکي را حاشيهنشينان شهرها تشکيل ميدهند و دولتهاي زيادي با اين مسئله دستوپنجه نرم ميکنند.
ايران بيش از ٥٠ سال است که با اين موضوع مواجه است و تاکنون، هيچگونه اجماعي براي رويارويي با آن در سطح سياستگذاري ملي چه پيش از انقلاب و چه پس از آن حاصل نشدهاست، اقداميکهامروز در دولت يازدهم به عنوان رويکردي اصلي در دستور کار قرار گرفته و در سطح ملي، استاني و شهرستاني بررسي ميشود. در شرايط فعلي حدود ۱۹ ميليون نفر از کل جمعيت کشور ( ۶ ميليون خانوار) در ۵.۵ ميليون واحد مسکوني در سکونتگاههاي نابسامان شهري (شامل بافتهاي فرسوده و سکونتگاههاي غير رسمي) زندگي ميکنند که اين رقم حدود يک چهارم از جمعيت، تعداد خانوار و واحدهاي مسکوني کشور را به خود اختصاص داده است.بدون شک وجود سکونتگاههاي نابسامان شهري باعث بروز مشکلات فراوان فرهنگي، اجتماعي و ... شده و از سويي ديگر ضمن آسيبپذير کردن ساکنان اين مناطق در برابر حوادث طبيعي و غير طبيعي از جمله سيل، زلزله، آتشسوزي و مباحث زيست محيطي، کيفيت زندگي ساکنان را به دليل کمبود خدمات و فضاهاي شهري نيز کاهش داده است. از آنجايي که حل مشکلات اين مناطق امري بسيار ضروري به شمار ميرود ولي بنا به دلايلي (که در ادامه عنوان ميشود) نه تنها مشکل سکونتگاهي نابسامان حل نشده بلکه منتج از شرايط نامطلوب اقتصادي حاکم بر کل کشور، عدم وجود برنامهامايش سرزميني جهت توسعه متوازن مناطق مختلف، افزايش مهاجرت از مناطق کمتر توسعه يافته به حاشيه شهرها و بافتهاي فرسوده و قديمي، اين سکونتگاهها گسترش نيز يافتهاند.
براساس اطلاعات جمعآوري شده از سوي معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازي برخي از دلايل عدم حل مشکلات سکونتگاههاي نابسامان شهري و گسترش اين سکونتگاهها به شرح ذيل اعلام شده است:
۱) نبود مديريت يکپارچه براي برنامهريزي، اجرا و نظارت برعملکرد برنامههاي نوسازي و بهسازي به علت تعدد نهادهاي مسئول و پراکندگي تخصيص بودجهها و نداشتن اثربخشي مورد انتظار
۲) اجراي پروژههاي عظيم ساخت مسکن در خارج از محدوده شهرها (طرح مسکن مهر) و عدم توجه به درون شهرها
۳) وجود دستورالعملهاي يکسان از جمله دستورالعمل و آئيننامه تسهيلات بازسازي براي همه بافتها که موجب آسيب خوردن به بافتهاي تاريخي شده است (براي حل اين مشکل راهاندازي موسسات وام و پس انداز در دستور کار است.)
۴) ضعف در وجود نگرشهاي شهرنگر و منطقهنگر به محدوده بافتها و وجود ضوابط و استانداردهاي حداکثري نامتناسب با شرايط کم درآمدها و در نظر نگرفتن ضوابط ويژه براي اين محدودهها در طرحهاي جامع شهري
۵) عدم وجود بازدهي مناسب سرمايهگذاري در بافتهاي فرسوده توسط بخش خصوصي به دليل هزينههاي بالاي معاملاتي و اتخاذ سياستهاي متضاد با تقويت بازسازي بافتهاي فرسوده توسط مديريت شهري از جمله فروش تراکم
۶) مشکلات حقوقي و مسئله مالکيت در بافت فرسوده و نبود امنيت سکونت براي ساکنان سکونتگاههاي غيررسمي
۷) گرايش به جداسازي و اعيانيسازي در طرحهاي نوسازي و بهسازي در بسياري از مناطق، منجر به رانش گروههاي کم درآمد از محدوده بافتهاي فرسوده و گسترش سکونتگاههاي غيررسميشده است.
۸) نبود برنامههاي پيشنگري و پيشگيري اسکان غير رسمي، باعث ايجاد سکونتگاههاي غير رسميجديد و افزايش تراکم در سکونتگاههاي موجود ميشود. تورم عموميبالا و شتاب افزايش قيمت زمين و گران شدن حمل و نقل اين روند را تشديد کرده است.
۹) البته وجود بافتهاي فرسوده شهري، هرچند باعث ايجاد تهديدات و مشکلاتي شده است ولي به دليل وجود بافتهاي فرسوده با پيشينه تاريخي و ارزشمند و همچنين ظرفيت بازسازي حدود ۳ ميليون واحد مسکوني در بافتهاي فرسوده طي يک دهه آتي (سالانه ۳۰۰ هزار واحد مسکوني) و قرارگيري بافتهاي با کاربريهاي غيرشهري و ناکارآمد (زندانها، پادگانها، کاربريهاي صنعتي رها شده و انبارها و اراضي بلاتکليف رها شده و..) در بافتهاي فرسوده و ناکارآمد شهري، اين بافتها پتانسيلهاي زيادي جهت رشد و توسعه شهري و بخش مسکن کشور دارند و ميتوانند به ايجاد اشتغال و افزايش ارزش افزوده در صنايع وابسته به بخش مسکن و گردشگري کمک نمايند. لذا بازسازي بافتهاي فرسوده علاوه بر رفع تهديدات و مشکلات موجود براي ساکنان اين بافتها و کل کشور، ميتواند زمينه رشد و توسعه اقتصادي کشور را نيز مهيا نمايند.
از اين رو عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي نيز طي گفتگويي کامل درخصوص مسئله حاشيهنشيني و عوامل ايجاد سکونتگاههاي غيررسمي اينطور بيان ميکند: حاشيهنشيني معلول عدم تعادلهاي بسيار گستردهاي است که در جامعه رخ ميدهد؛ چه از نظر سياسي و چه از نظر اجتماعي و جنگ و امنيت. کساني که از ديدگاه اجتماعي به اين موضوع نگاه ميکنند، اين مسائل را بهعنوان يک موضوع اجتماعي ميبينند، اما کساني که از منظر حقوقي به موضوع نگاه ميکنند، مبناي حاشيهنشيني را خلاف قانون ميدانند؛ زيرا بر اساس تصرف غيرقانوني زمين و احداث غيرقانوني بنا و درواقع اشغال يک منطقه استوار شده است.
وزير راه و شهرسازي در جايي ديگر توانمندسازي را بهترين راه براي رفع مشکلات حاشيهنشيني اعلام کرده و ميگويد: به تصور من ستاد ملي بازآفريني بر روي مشکل و مسئله اصلي سکونتگاههاي غيررسميتمرکز دارد که اين مشکل نيز در سه گروه خانه اوليها، ساکنين بافتهاي ناکارآمد مياني و همچنين ساکنين بافتهاي حاشيهاي طبقهبندي ميشود.
به گفته وزير راه و شهرسازي نه اجراي طرح مسکن مهر و نه اعيانسازي در شمال شهر مشکل اين سه گروه را رفع نميکند بلکه تنها ستاد ملي بازآفريني شهري است که با تمرکز بر مشکل اصلي اين مناطق اين مسائل را رفع خواهد کرد.
همچنين محمدسعيد ايزدي معاون وزير راه و شهرسازي و مديرعامل شرکت عمران و بهسازي شهري ايران با اشاره به سياست بازآفريني بافتهاي ناکارآمد شهري که در اين دوره از سوي دولت يازدهم اتخاذ شده است نيز ميگويد: در اين دوره اجراي بيش از ۲۷۹ پروژه نوسازي و بهسازي در مناطق کمتر برخوردار و ناکارآمد انجام گرفته است که طرحهاي پروژه محور، کمي، کالبد مبنا، غير منعطف و بيتوجه به خواست و نياز مردم به طور کامل کنار گذاشته شده است.
به گفته اين مقام مسئول در سياست بازآفريني بافتهاي ناکارآمد دوره فعلي ۹ گام اساسي در نظر گرفته شده و ستادي با حضور ۲۲ دستگاه مربوط به اين حوزه تحت عنوان ستاد ملي بازآفريني شهري پايدار تشکيل شده است که به صورت منظم به بررسي وضعيت شرايط سکونتگاهها غيررسمي، بافتهاي فرسوده، تاريخي و مناطق حاشيهاي در سراسر کشور ميپردازد.