ملت، زودتر از دولت

بین سال 87 تا 94 میزان استفاده ایرانی ها از اینترنت به شکل بسیار چشمگیری افزایش یافته و شاهدآن هستیم که ضریب نفوذ اینترنت از ۲۶٪ به۵۳٪ رسیده است .

ضمنا همه اپراتورهای مشهور تلفن همراه، بسته های مختلف اینترنتی ارائه می دهند و اکثر شهروندان با موبایل به اینترنت دسترسی دارند.

چند روز مانده به انتخابات اخیر شاهد تاثیرگذاری رسانه های جدید خصوصا شبکه های اجتماعی موبایلی و به طور مشخص تلگرام بودیم.

در انتخابات7 اسفند اکثر شهروندان اخبار و اطلاعات و حتی تبلیغات انتخاباتی را از موبایل و شبکه های اجتماعی به خصوص تلگرام دریافت و پیگیری می کردند. شاید بی راه نباشد اگر بگوییم هر گوشی هوشمند یک ستاد تبلیغاتی شده بود.

بر اساس آمار، افزایش شمار کاربران شبکه های اجتماعی موبایلی در ایران شکلی انفجاری داشته، به طوریکه تلگرام هم اکنون حتی از ارسال پیامک هم پر کاربردتر شده است.

این امر از یک طرف به دلیل دسترسی راحت و کاربری آسان با این برنامه است و از طرف دیگر نشات گرفته از فیلترینگ توییتر و فیسبوک. در حقیقت، در بسیاری از کشورهای دیگر معمولا در انتخابات، توییتر حرف اول را می زند در ایران تلگرام این جایگاه را پیدا کرده است.

این امر موجب بروز پدیده های مثبت و منفی شده به این دلیل که هموطنان زیرک و کنجکاو دسترسی آزاد و راحت تری به رسانه های ‌اجتماعی همچون اینستاگرام و تلگرام دارند و در مواردی از این موهبت استفاده های نابجا صورت می گیرد که نیازی به آوردن مثال نیست .

در هفته های منتهی به روز انتخابات بسیاری از کاندیداها و جریانات سیاسی برای فعالیت های تبلیغاتی از این دو رسانه بیش از همه چیز بهره بردند.

با توجه به اینکه این روز ها سرعت اینترنت افزایش یافته و همزمان حوصله مخاطب نیز در این رابطه پایین آمده، تکیه بر رسانه های اجتماعی عکس محور به جای متن محور بسیار گسترش یافته است.

با توجه به اینکه در عرصه تبلیغات هم اکنون اینستاگرام حرف اول را می زند، در انتخابات بسیار جالب هفته گذشته نیز بسیاری از کاندیداها پوستر ها و عکس های تبلیغاتی خود را در تلگرام و اینستاگرام به اشتراک گذاشتند.

این موضوع از نظر محیط زیستی و تمیزی شهر امری مثبت به شمار می رود و از تبلیغات مجازی صدها برابر ارزشمندتر و بهتر است تا این که صدها تن کاغذ نابود شود و چهره شهر هم برای چند روز کثیف و زشت شود.

می توان به جرات گفت که تلگرام تبدیل به یک پدیده بسیار تاثیرگذار در انتخابات ایران شد و نقشی بسزا نیز در انتخابات هفتم اسفند ایفا کرد. به صورتی که هر کس با یک تلگرام به مثابه یک ستاد عمل کرد.

بر اساس آمارهای غیر رسمی، تلگرام در ایران تبدیل به اصلی ترین ابزار رسانه ای در گوشی های همراه و کامپیوتر های خانگی شده است. جالب اینجاست که تلگرام در جهان بیشترین کاربران را در ایران دارد، البته دلیل این امر را می توان در فیلترینگ سایر شبکه های اجتماعی یافت.

با این حال، فضای ساده تلگرام به نسبت ابزارهایی همچون لاین، اسکایپ و واتس‌اپ از نقاط قوت این نرم افزار بوده و از دلایل استقبال مردم ایران از این ابزار به شمار می رود.

لازم است اشاره کنیم کاربری تلگرام در ایران به صورت عجیبی متفاوت از کارکرد اصلی این ابزار است، به عبارت دیگر تلگرام شبکه اجتماعی نیست. بلکه یک پیام رسان است.

به معنای ساده تر تلگرام محلی برای چت و ارسال پیام به دوست و آشنا است نه محلی برای تولید محتوا و عرضه آن در شکل وسیع، اما به دلایل ذکر شده اکنون تلگرام جایگاهی را پیدا کرده که با کاربرد اصلی اش فاصله دارد و بایستی از آن درست استفاه شود .

تلگرام ذاتا به عنوان پیام‌رسان‌ ، بیشتر کاربرد خصوصی و چت دو نفره دارد. تلگرام اصلا برای همین موضوع طراحی شده‌، اما در ایران کارکرد دوگانه ای در ماجرای اخیر آن هم به ابتکار جوانان هشیار ما که از هر فرصتی به بهترین شکل استفاده می کنند داشت، هر چند که برخی افراد آن را تبدیل به محلی برای تولید شایعات کردند.

در واقع تلگرام به دلیل ماهیت و کاربرد فنی اش محل خوبی برای تولید محتوا و همچنین انتشار گسترده اخبار موثق، نیست. یک دلیل آن، این است که اکنون کانال های تلگرامی عملا یک سویه عمل می کنند و فرصتی برای نظردهی به مخاطب نمی دهند.

شهروند و کاربر نمی تواند با نگارش کامنت صحت و درستی یک محتوا را مورد چالش قرار دهد و این امر فرصتی برای دامن زدن به شایعات در تلگرام شده، این درحالیست که در توییتر و فیس بوک، کاربران فرصت بررسی خبر منتشر شده را دارند و با ارسال کامنت سعی می کنند صحت و سقم آن را جویا شوند.

با همه این احوال، اکنون که فرصت استفاده از دیگر شبکه های اجتماعی برای مردم ایران فراهم نیست، تلگرام مجبور است بار همه آن ها را به دوش بکشد، که بعد از پیام عظیم انتخابات انتظار می رود وزارت مسوول این مهم،و سایر دست اندکاران امکانات کافی را در دسترس علا قمندان قرار دهند تا بطور طبیعی جوانان متفکر ما بتوانند ازامکانات مناسب بر خوردارشده،از راههای گریز استفاده نکنند.

بدون تردید تلگرام را می توان به عنوان پدیده انتخابات هفتم اسفند نام بردو بسیاری از مردم با استفاده از همین تلگرام توانستند لیست امید را به دست یکدیگر برسانند، به صورتی که بنا به اعلام رسمی وزیر ارتباطات روزانه 200 میلیون پیام در شبکه های اجتماعی موبایل در مورد انتخابات دست به دست می شد که قطعا بخش اعظمی از آن در تلگرام بوده است