ضرورت توجه جدی به بخش خصوصی

حمیدرضا صالحی
رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران

امروز شرایط اقتصادی کشور به گونه‌ای است که نشان می دهد در گذشته حرکتهای اشتباهی صورت گرفته که تبعات آن را اکنون مشاهده می کنیم. از یک سو، باید با بیماری طولانی مدت وابستگی اقتصاد کشور به پول نفت مواجه شویم و درمانی برای آن پیدا کنیم و از سوی دیگر با توجه به حرکت کشورهای توسعه یافته به سمت استفاده محدودتر از سوخت‌های فسیلی، احتمالا بازار نفت دیگر مانند گذشته برای ایران عمل نمی‌کند. از این رو باید با نفت مانند آنچه که در گذشته استفاده می‌شد خداحافظی کرد و به سمت شیوه‌های نوین گام برداشت.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کنیم، این است که قرار نیست ظرفیت نفت را نادیده بگیریم بلکه باید از خام فروشی فاصله بگیریم و به سوی توسعه سرمایه گذاری در صنایع نفتی که منجر به تولید کالا با ارزش افزوده بیشتر می‌شوند، حرکت کنیم، رویکردی که می‌تواند یکی از راه حل‌های ایران در این حوزه باشد. در صورت فعال کردن این صنایع، از سویی از خام فروشی عبور می‌کنیم و از سوی دیگر امکان صادرات با کیفیت بالاتر به وجود خواهد آمد.
نکته دیگر تجدید نظر در رفتارهای اقتصادی است به نوعی که اصلاح برخی روندهای غلط حکمرانی در اقتصاد ایران باید اولویت دیگر اقتصادی دولت آینده باشد. آمارها می‌گوید ایران با حدود ۸۵ میلیون نفر، ۸۶ میلیارد دلار یارانه انرژی هزینه کرده و این در حالی است که در چین با جمعیتی نزدیک به ۱.۵ میلیارد نفر، یارانه انرژی کمتر از ۴۰ میلیارد دلار است. این اعداد و ارقام که دقت در آنها بسیار ضروری است، نشان دهنده لزوم اصلاح برخی رویه‌های کلان در اقتصاد کشور است.
آنچه در گذشته نسبت به آن بی توجه بوده ایم، فاصله گرفتن از اقتصاد دولتی است که لزوم نقش آفرینی بخش خصوصی در حوزه بزرگ‌تری از اقتصاد ایران را نشان میدهد. اینکه سهم بخش خصوصی تنها ۱۵ درصد از اقتصاد ایران در نظر گرفته شود و آن هم در عمل با مشکلات و محدودیت‌های جدی مواجه باشد، بسیار از اهداف کلان به دور خواهد بود.
بررسی چالشها و دلایل آنها نشان می دهد که دولت آینده باید از سویی به سمت کوچک‌تر کردن وزارتخانه‌ها و نقش دادن به بخش خصوصی حرکت کند و از سوی دیگر حمایت از تولید را به جای شعار در عرصه عمل به اجرا برساند، اتفاقی که در تمامی دولتهای گذشته رخ نداده است.