گروه راه و مسکن: کشورهای آسیای مرکزی قصد دارند، توافقنامه کریدور جدیدی را امضا کنند که قرار است کشور چین را از خاک ایران به اتحادیه اروپا، متصل کنند که ظاهرا این کریدور همان مسیر جدید جاده ابریشم است. در سال‌های اخیر مسیر رسیدن چین به اروپا بارها تغییر کرده بود. در سال ۲۰۲۲، پیش از آغاز جنگ روسیه اوکراین، قرار بود غرب و چین از مسیر قزاقستان و روسیه به اروپا متصل شود اما با شروع جنگ روسیه اوکراین این نقشه تغییر کرد به طوری که قرار شد چین و آسیای مرکزی از مسیر آذربایجان به ترکیه و سپس به اروپا متصل شوند. در کریدور جدید ایران و روسیه از این مسیر حذف شده بودند اما این مسیر هم به نتیجه نرسید. حالا خبر ها از ایجاد کریدور جدیدی برای اتصال آسیای مرکزی به اروپا حکایت دارد مسیری که قرار است از عبور از کشورمان، ایران را به جاده ابریشم برگرداند.
عبور کریدور بین‌المللی چین به اروپا از طریق ایران
ظاهرا مذاکرات کریدور جدید به ابتکار کشور ازبکستان انجام شده تا کریدور حمل و نقل بین المللی چین، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه به اروپا شکل گیرد. آنطور که ایسنا گزارش داده است؛ سرویس مطبوعاتی وزارت حمل و نقل ازبکستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که کشورهای آسیای مرکزی در حال کار بر روی امضای توافقنامه ایجاد کریدور حمل و نقل و ترانزیتی جدید چین از طریق خاک ایران به کشورهای اتحادیه اروپا هستند. این وزارتخانه اعلام کرد که مذاکرات بین نمایندگان آژانس‌های حمل و نقل و راه آهن قزاقستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه به ابتکار طرف ازبکستانی از طریق لینک ویدیویی انجام شد. در این بیانیه آمده است که در این نشست موضوعات مهم مربوط به امضای توافقنامه ایجاد کریدور حمل و نقل بین المللی «چین، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران، ترکیه و اروپا» مورد بحث قرار گرفت. شرکت‌کنندگان در این نشست بر این عقیده بودند که ایجاد کریدور حمل و نقل بین‌المللی جدید منافع همه طرف‌های آن را تامین می‌کند و امکانات جدیدی را برای گسترش رفت و آمد ترانزیتی و روابط تجاری بین کشورها برای آنها فراهم خواهد کرد.
آمادگی جاده‌ای و ریلی ایران برای احیای مسیر
فعالان این حوزه معتقدند؛ در حال حاضر هم جاده و ایستگاه بین المللی راه آهن سرخس برای ورود به ایران و نیز پایانه مرزی راگی برای خروج از ایران آماده است و این پتانسیل وجود دارد که در کوتاه مدت این کریدور را راه اندازی کرد. در این بین این سوال مطرح است که این توافق چه دستاوردی برای ایران دارد و فرصت‌های اقتصادی بازگشت ایران به جاده ابریشم چیست؟
تبدیل سرخس به یک مسیر بین المللی شرق به غرب
در همین زمینه «محمدرضا حریری»؛ رئیس اتاق مشترک ایران و چین به خبرنگار روزنامه« تجارت» گفته است: « از ده سال گذشته یعنی سال 2013 کشور چین چهار کریدور برای اتصال شرق به غرب در نظر داشته که یکی از مهم ترین آن کریدوری است که از خاک ایران عبور می‌کند و حالا قرار است دوباره استفاده از این مسیر مورد توجه قرار گیرد.» حریری با اشاره به محدودیت های بین المللی ناشی از تحولات جنگ روسیه و اوکراین، می‌گوید: « در شرایط جنگ روسیه و اوکراین مسیری از کریدورها تغییر یا حذف نکرد بلکه به دلیل مسائل امنیتی و ایمنی تجارت، استفاده از این مسیر که یکی از آنها مسیر ایران بود کمرنگ شد و مورد استفاده قرار نگرفت.»
افتتاح پارک لجستیک سرخس به زودی
رئیس اتاق مشترک ایران و چین با بیان اینکه چینی‌ها رسما روی مسیر سرخس برای اتصال شرق به غرب تاکید دارند، تصریح می‌کند:« طی یک سال گذشته مسیر ایران نیز در حال تجهیز بوده و با مشارکت شرکت‌های چینی در سرخس و آستان قدس پارک لجستیک را راه اندازی کردند که تا 20 روز و نهایت یک ماه آینده فاز اول این پارک افتتاح خواهد شد تا سرخس را به یک مسیر بین المللی تبدیل کند.»
فرصت‌های اقتصادی و سیاسی ترانزیت ایران
رئیس اتاق مشترک ایران و چین تاکید دارد:« استفاده از خاک ایران برای اتصال شرق به غرب قطعا حامل فرصت اقتصادی برای ایران است چرا که ترانزیت یک فعالیت اقتصادی سودآور با سرمایه‌گذاری کم است که موجب
رشد اشتغال در کشور خواهد شد.» این فعال اقتصادی معتقد است:« در مسیر ترانزیت قرار گرفتن ایران علاوه بر مزیت اقتصادی موجب امنیت سیاسی بین المللی هم خواهد شد.» حریری تاکید دارد:« خدماتی که در پارک لجستیکی سرخس برای اتصال شرق به غرب ایجاد میشود میتوند موجب شکلگیری فرصت‌های اقتصادی و سیاسی مناسبی برای ایران به دنبال داشته باشد.»
منفعت ایران از پنل دوم جاده ابریشم
همچنین به گفته رئیس سابق کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران مسیر ترانزیتی جدید شاخه دوم جاده ابریشم است که تاکنون چندان مورد توجه قرا نگرفته است؛ اما تحولات منطقه که استفاده از جاده ترانزیتی اصلی یعنی مسیر اوکراین و روسیه را غیر ممکن کرده بود را باعث شده تا کشورهای منتفع، استفاده از شاخه دوم این جاده را در دستور کار قرار دهند. سید علی حسینی به اکوایران گفته است: «در حال حاضر هم جاده سرخس برای ورود به ایران و هم مرز رازی برای خروج این کریدور آماده است و می‌توان در کوتاه‌ترین زمان این کریدور را راه‌اندازی کرد. پیش از این یکسری تست
برای عبور واگن‌های حمل بار از این خط صورت گرفته بود که نتیجه آن مثبت بود و با این شرایط می‌توان گفت این مسیر می‌تواند به راحتی وارد ریل شود. »از سوی دیگر به گفته حسینی، کریدورجدید در مسیر از قزوین عبور می‌کند که در این محل شاهد اتصال کریدور شمال به جنوب خواهیم بود که می‌تواند مسیرهای ترانزیتی جدیدی را در کشور ایجاد کند. به گفته این فعال حوزه لجستیک، جاده ترانزیتی شمال به جنوب هم تقریبا به اتمام رسیده و فقط انتهای مسیر که محل اتصال آستارا به رشت باقی مانده است و با پایان این مسیر شاهد راه‌اندازی این کریدور که مورد توجه بسیاری از کشورها است خواهیم بود.
