رد پاي كارت‌هاي بازرگاني اجاره‌اي در قاچاق

به گزارش تجارت آنلاين، همين چند هفته قبل بود كه مسئولان گمرك و نيروي انتظامي از كشف بزرگترين محموله قاچاق كالا در سال‌هاي پس از انقلاب اسلامي خبر داده بودند، در همين حال روابط عمومي گمرک ایران با اشاره به نقش کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف در قاچاق کالا، از کشف ۲۷ کانتینر کالای قاچاق در گمرک شهید رجایی خبر داد. کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف و آدرس‌های غیرواقعی از دغدغه‌های گمرک به‌شمار می‌رود؛ چراكه بسیاری از کارت‌های یکبار مصرف هم‌اکنون در اتاق بازرگانی صادر می‌شود که این امر مشکلاتی را برای گمرک ایجاد کرده است.

آنطور كه گمرک جمهوري اسلامي ایران گزارش داده 27 کانتینر کالای قاچاق به دنبال تقاطع‌گیری اطلاعات مندرج در سامانه جامع گمرکی با مانیفست الکترونیکی توسط گمرک شهید رجایی کشف شد و در حالی که اظهار صاحبان کالا به‌صورت الکترونیکی در سامانه جامع گمرکی ثبت شده بود، داده‌های ورودی با اطلاعات مندرج در مانیفست الکترونیکی که توسط شرکت‌های حمل‌ونقل در سامانه جامع گمرکی وارد شده بود مغایرت داشت. ثبت اطلاعات مغایر در سامانه جامع گمرکی و تقاطع‌گیری داده‌ها موجب شد تا هشدارهای الکترونیکی در سامانه به صدا درآید و دستور بررسی‌های بیشتر و کامل‌تر نوع و محتویات کانتینرها صادر شود. به دنبال آن سوابق اشخاص حقیقی و حقوقی صاحبان کالا و اظهارنامه‌های در جریان آنها به‌صورت آنلاین و در لحظه، استخراج و ادامه عملیات گمرکی برای این اشخاص به‌صورت سیستمی قفل شد و بررسی کامل و دقیق محتویات کانتینرها در دستور کار گمرک قرار گرفت.

طبق اين گزارش، با تخلیه کامل کانتینرها مشخص شد نوع کالای اظهاری با محتویات کانتینرها مغایرت دارد. محتویات این کانتینرها شامل 13 کانتینر یخچال فریزر ساید بای ساید، 6کانتینر لوستر و 8 کانتینر ظروف سرامیک، ظروف چینی، ظروف شیشه، ظروف آلومینیومی و ظروف استیل بود که برابر ماده 113 قانون امور گمرکی مشمول قاچاق تشخیص داده شد و تمامی کالاها ضبط گردید. گمرک ایران چندی است که علاوه بر اظهارنامه صاحبان کالا، اطلاعات دقیق‌تری از کالاهای موجود در محوطه‌های بندری را از شرکت‌های حمل‌ونقل دریافت می‌کند و این اطلاعات را با اظهار صاحبان کالا تطبیق می‌دهد. برنامه اصلی گمرک دسترسی به مانیفست بار کشتی‌ها در زمان تخلیه بار است و با هماهنگی گمرک و سازمان بنادر و دریانوردی مقرر شده به‌زودی با برقراری ارتباط الکترونیکی میان گمرک و بندر از طریق سامانه جامع گمرکی امکان تبادل داده‌ها میان دو سازمان برقرار شود. بنابر اعلام گمرک اطلاعات مانیفست کشتی، اطلاعات قابل اتکایی هستند و در صورت ورود اطلاعات تخلیه بار از بنادر، زنجیره داده‌ها در سامانه جامع گمرکی تکمیل و کلیه اطلاعات ورودی برمبنای مانیفست الکترونیکی، بارنامه، قبض انبار، اظهارنامه و بیجک انبارها تقاطع‌گیری می‌شود و عملاً امکان تخلف از بین می‌رود. مصوبه شورای عالی امنیت ملی و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز که قبلاً تصویب شده بر لزوم دسترسی گمرک ایران به اطلاعات انبارها و محوطه‌های بندری تأکید دارد.

به دنبال انهدام یک باند بزرگ قاچاق کالا در بندر شهید رجایی به کمک سامانه جامع گمرکی، دریافت اطلاعات بار به‌صورت مستقیم از بارنامه‌ها طی روزهای اخیر و با استفاده از سامانه جامع گمرکی در گمرک عملیاتی شده است، به نحوی که اظهار فرد ملاک عمل سامانه‌های الکترونیکی گمرک نبوده و فقط صاحبان کالا می‌توانند محتویات بارنامه را اظهار کنند و سیستم دیگر ورود اطلاعات مغایر با بارنامه را اجازه نمی‌دهد.

گمرک ایران پس از کشف محموله‌های قاچاق یادشده به بررسی سوابق کامل اشخاص حقیقی و حقوقی صاحبان این کالاها پرداخت و بار دیگر ردپای کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف در قاچاق این محموله‌ها پیدا شد. پیگیری‌های بیشتر نشان داد باندهای قاچاق با استفاده از کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف یا اجاره‌ای کالاهای خود را به نام تعدادی افراد بی‌بضاعت و کم‌درآمد ثبت کرده‌اند. براساس بررسی‌های به‌عمل آمده منشأ اصلی انجام چنین تخلفاتی صدور کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف برای افراد کم‌درآمد است و با این شرایط امکان ردگیری صاحبان اصلی کالاهای قاچاق با مشکلاتی مواجه می‌شود. در بررسی‌های بیشتر مشخص گردید ثبت سفارش این کالاها هم مشکلاتی داشته است و می‌بایست صاحبان کارت‌های بازرگانی صرفاً در رشته‌هایی که فعالیت آنها در شناسنامه کارت ثبت شده، اجازه ثبت سفارش داشته باشند. در پايان گزارش گمرك آمده است، تبادل اطلاعات در چارچوب سامانه جامع گمرکی موجب شفافیت و سلامت تجارت شده و این امر می‌تواند با مشارکت و همکاری سازمان‌های همجوار گمرک شرایط را برای افرادی که تجارت قانونی و سالم انجام می‌دهند، آسان‌تر کند و عرصه را برای متخلفان و قاچاقچیان روزبه‌روز تنگ‌تر نماید.

کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و آدرس‌های غیرواقعی از دغدغه‌های گمرک به شمار می‌رود؛ زیرا بسیاری از کارت‌های یک بار مصرف هم‌اکنون در اتاق بازرگانی صادر می‌شود که این امر مشکلاتی را برای گمرک ایجاد کرده است. هرچند مسئولان اتاق بازرگاني ايران پيش از اين بارها اعلام كرده‌اند كه كارت‌هاي بازرگاني اجاره‌اي و يك‌بار مصرف از سوي آنها صادر نمي‌شود اما  علی بعیدی‌مفردنیا، مدیر کل فناوری اطلاعات گمرک مي‌گويد: مشکل کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف در حالی است که گمرک در حال پیگیری پنجره واحد تجارت بوده و این کارت‌ها در امور این پنجره خلل ایجاد می‌کند. ماموریت گمرک طی 50 سال اخیر متفاوت شده و به جایی رسیده که انتظار درآمدزایی به‌صیانت از جامعه تبدیل شده است. نگاه به گمرک دیگر مالی نیست، بلکه در طول زمان تجارت خارجی نیاز به امنیت و تسهیلات دارد. به گفته وی، گمرک دارای 45 قانون، 15 کنوانسیون، 20 سازمان همجوار، 12 رویه گمرکی و 15 نوع عوارض است. رتبه این سازمان در سال 2012 میلادی در فضای کسب و کار در بخش تجارت فرامرزی از بین 183 کشور 153 بوده، اما با اقدامات انجام شده، تلاش می‌شود این رتبه بهبود یابد به نحوی که در سال 2015 میلادی در حالت خوشبینانه به رتبه 63 و در حالت بدبینانه به رتبه 73 دست خواهد یافت.  هم‌اکنون امور مربوط به صادرات 1900 نوع کالا، 40 میلیارد دلار صادرات و 12 میلیون تن کالای ترانزیت در گمرک صورت می‌گیرد. با ایجاد پنجره واحد فرامرزی اطلاعات کالا چهار روز قبل از وصول آن در گمرک وجود دارد و ورود و خروج کالا به انبارها بررسی می‌شود.