خيز صنايع غذايي براي ارز آوري

به گزارش تجارت آنلاین، صادرات صنایع غذایی در پنج ماهه اول سال‌جاری تنها 2درصد رشد را نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نشان می‌دهد. اين خبری است که رئیس سازمان توسعه تجارت مطرح كرده و افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز صنایع غذایی را مهم‌ترین دلیل اصلی این رشد اندک و پایین آمدن قدرت رقابت بنگاهای ایرانی عنوان کرده است. صنايع غذايي حوزه‌ای است که طي یک سال گذشته از نگاه هیأت‌های خارجی دور نمانده و اغلب آن را به‌عنوان یکی از پتانسیل‌های ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی معرفي می‌كنند. با اين حال متاسفانه وجود برخی موانع موجب شده تا صنایع غذایی ایران نتواند به جایگاه واقعی و مهم خود در اقتصاد ایران دست یافته و سهم مناسبی از تولید ناخالص ملی کشور را به خود اختصاص دهد. صنایع غذایی ایران همانند سایر صنایع کشور از نبود رقابت‌پذیری به دلیل بالابودن قیمت تمام‌شده رنج می‌برد و هیچ‌گونه حمایتی به لحاظ پرداخت یارانه و یا جوایز صادراتی از این صنعت نمی‌شود.

صنایع غذایی از صنایع مهم در عرصه صادرات به‌شمار می‌روند که در سال‌جاری رشد ۲۰ درصدی صادرات برای آنها پیش‌بینی شده، اما با توجه به مشکلات ایجاد شده در تامین مواد اولیه در پنج ماهه تنها دو درصد رشد برای این بخش تحقق یافته است. مجتبی خسروتاج، رئيس سازمان توسعه تجارت در گفتگو با ایسنا، صنعت غذایی را یکی از صنایع عمده صادراتی کشور برشمرد و اظهار کرد: محصولات صنایع غذایی سهم بالایی از صادرات کشور دارند و به‌طور متوسط سالانه حدود دو میلیارد دلار از محصولات تولیدی این صنعت از کشور صادر می‌شود. وی با بیان اینکه میزان صادرات صنایع غذایی در سال گذشته نیز حدود دو میلیارد دلار بوده، ادامه داد: پیش‌بینی رشد ۲۰ درصدی صادرات برای این صنعت در سال‌جاری شده، که امیدواریم بتوانیم با تلاش تولیدکنندگان به آن برسیم.

قائم‌مقام وزير صنعت، معدن و تجارت با اشاره به صادرات ۸۵۰ میلیون دلاری محصولات و فرآورده‌های صنایع غذایی در پنج ماهه نخست سال‌جاری، گفت: براساس گزارشات گمرکی میزان صادرات این محصولات در این مدت نسبت به مدت مشابه سال گذشته دو درصد رشد داشته که این مقدار برای تامین اهداف صادراتی ما کافی نیست. خسروتاج ادامه داد: در عین حال در ماه‌های ابتدایی سال‌جاری مشکلاتی در قیمت مواد اولیه این صنایع از جمله شکر و روغن ایجاد شد که به دلیل تلاطم و بی‌ثباتی قیمت، تولیدکنندگان با مشکل تامین مواد اولیه مواجه شدند که امیدواریم در ادامه‌ سال بتوانند کمبودی را که در جهت تحقق هدف صادراتی این صنعت پیش آمده، جبران کنند. به گفته رئيس سازمان توسعه تجارت، محصولات لبنی بیشترین میزان صادرات را در میان فرآورده‌های صنایع غذایی به خود اختصاص داده‌اند و پس از آن به ترتیب گروه‌های شیرینی و شکلات، فرآورده‌های گوجه‌فرنگی و کنسرو و کمپوت قرار دارند.

در سه سال گذشته از یک طرف قیمت جهانی مواد خام سیر نزولی داشته و از طرفی دیگر قیمت مواد خام در کشور ما براساس قانون خرید تضمینی سیر صعودی را طی کرده. این افزایش قیمت‌ها در داخل باعث شده فاصله قیمتی بین کالای خام وارداتی و کالای خام تولید داخل ایران هر سال شکاف بزرگ‌تری داشته باشد؛ فاصله‌ای که در حال حاضر به شکاف خیلی بزرگ و به یک معضل چه در حوزه صادرات و چه در حوزه تامین سبد غذایی خانوار تبدیل شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه برخي موارد بین قیمت موادخام وارداتی و موادخام تولید داخل به‌طور متوسط 40 تا 50درصد تفاوت وجود دارد. از طرف ديگر برخي فعالان صنايع غذايي معتقدند كه سیاست‌های حمایتی کاملا درست است و در همه کشورها هم انجام می‌شود، اما در كشور ما به اشتباه برای مواد خام تعرفه گذاشته مي‌شود تا از اين طريق قیمت‌های جهانی را به قیمت‌های خودمان نزدیک کنیم و این باعث می‌شود که روز به روز قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند.

در اين ميان برخي كارشناسان پیشنهاد مي‌كنند كه با خارج کردن یارانه حمایتی کشاورزان از دل قیمت تمام شده محصول سياست‌هاي حمايتي جديدي در دستور كار دولت قرار بگيرد. بر اين اساس اصلاح قانون روش خرید تضمینی چاره اجرايي شدن این سياست حمايتي است. در حقيقت با این اصلاح می‌توان محصول را از کشاورز به روز و جهانی خرید و در کنارش به او یارانه حمایتی پرداخت. همچنين با این کار هم ماده خام تولید شده رقابتی می‌شود و هم میزان صادرات افزایش خواهد یافت. 

حقيقت اين است كه قیمت محصولات صنایع غذایی در ایران نسبت به سایر رقبا بسیار زیاد است تا جایی که ما نه با رقبای آسیایی و نه با رقبای اروپایی و امریکایی خود در صنعت غذایی به لحاظ قیمت تمام‌شده، قدرت و قابلیت رقابت نداریم. یکی از عمده‌ترین دلایل بالا بودن قیمت تمام‌شده محصولات صنایع غذایی در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان این است که به تولیدکنندگان این صنعت به هیچ عنوان جایزه یا یارانه‌ای پرداخت نمی‌شود و این در حالی است که رقبای ما برای تولید صنایع غذایی از یارانه بهره‌مند بوده و همچنین جایزه صادراتی دریافت می‌کنند. از طرف ديگر بالا بودن قیمت تمام شده محصولات صنایع غذایی در ایران به حدی است که قیمت برخي اقلام نسبت به ساير كشورها گران‌تر است. همچنين بخشودگی مالیاتی که برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات غذایی در تمام دنیا لحاظ می‌شود اما این امر هرگز برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان مواد غذایی در ایران رخ نمی‌دهد و تنها برای فعالان صنایع غذایی شاهد بخشودگی در مالیات بر ارزش‌افزوده هستیم که به هیچ عنوان در کاهش قیمت تمام‌شده محصولات صنایع غذایی کشور موثر نیست.