سید مهدی شیرمردی
پژوهشگر توسعه اقتصادی
بین رشد و توسعه، تفاوت وجود دارد. افزایش درآمد جوامع ضرورتاً به معنی توسعهیافتگی آنها نیست؛ افزایش درآمد به معنی رشد اقتصادی محسوب میشود اما به این معنی نیست که هر کشوری درآمد بیشتری دارد توسعهیافتهتر است.
هر نوع رشد درآمد یک کشور، ضرورتاً و حتمی، منجر به توسعه نمیشود؛ توسعه یعنی توزیع عادلانه درآمدها و تعیین اولویتهایی که منجر به توزیع عادلانه درآمدها، فرصتها و منابع بشود.
پس، بین رشد و توسعه، تفاوت هست. توسعه یعنی افزایش کیفیت زندگی؛ توسعه یعنی گسترش فرصتهای برابر؛ توسعه یعنی گسترش حق انتخابها؛ توسعه یعنی عدالت اجتماعی؛ توسعه یعنی گسترش عدالت اقتصادی؛ توسعه یعنی گسترش فرصتهای اشتغال ، توسعه یعنی رفاه عمومی؛ توسعه یعنی افزایش قدرت خرید عمومی؛ توسعه یعنی بهداشت و آموزش فراگیر و رایگان؛ توسعه یعنی گسترش محیط زیست و گسترش پوشش جنگلی، پوشش گیاهی و فضای سبز؛ توسعه یعنی گسترش فعالیتهای سازمانهای مردم نهادغیردولتی؛ توسعه یعنی گسترش مشارکت اجتماعی و مشارکت سیاسی؛ توسعه یعنی ترویج فرهنگ سیاسی و اجتماعی مطالبهگری؛ توسعه یعنی گسترش فعالیت کیفی و تحلیلی رسانهها؛ توسعه یعنی گسترش نظارت اجتماعی شهروندان بر عملکرد مسئولان؛ توسعه یعنی کاهش فقر و بیکاری و کاهش آسیبهای اجتماعی؛ توسعه یعنی حقوق و تکالیف شهروندی هر دو همراه هم در جامعه نهادینه شوند (حقوق شهروندی همراه با تکالیف شهروندی)؛ توسعه یعنی قانونمندی و قانونگرایی رفتاری؛ توسعه یعنی ....
پس، افزایش درآمد یعنی رشد، میتواند در دولت مردمی( سیزدهم) منجر به توسعه شود (اگر توسعه در برنامهریزی در اولویت باشد) و حالت دوم هم وجود دارد: یعنی هر نوع افزایش درآمد که رشد اقتصادی محسوب میشود ضرورتاً به معنی توسعهیافتگی نیست.
*کرونا و انسان توسعهیافته!
انسان توسعهیافته به حقوق دیگران احترام میگذارد.
انسان توسعهیافته به سلامت دیگران اهمیت میدهد.
انسان توسعهیافته فقط دنبال این نمی رود که فلان خودروی گران قیمت یا فلان کالای لوکس را خریداری کند.
انسان توسعهیافته دنبال این نمیرود که هرچه تشریفات یک مراسم همچون عروسی باشکوهتر و با جمعیت بیشتری باشد (آن هم در شرایط شیوع کرونا) او توسعهیافتهتر و باکلاستر است!
انسان توسعهیافته دنبال نزدیکی به خداوند خالق هستی، خودسازی فکری، شخصیتی و رفتاری است.
برای دیدن و شناخت یک انسان توسعهيافته، به دارایی، اموال، شغل و مادیات یک انسان نگاه نکنید بلکه به نوع رفتار و شخصیت اجتماعیاش، نگاه کنید.
انسان توسعهیافته دنبال این است که تمرین کند چقدر به حقوق دیگران احترام میگذارد؟
انسان توسعهیافته، عقلانی فکر میکند و دنبال تمرین و تکرار این موضوع در ذهن خویش است که: منافع عمومی، منافع ملی، منافع جامعه هم نوع ، منافع اجتماعی بر رؤیاها، تمایلات، آرزوها و منافع فردیاش، ارجحیت دارد.
انسان توسعهیافته، بیشتر از آنکه «خودخواه» باشد « خدا خواه و دیگرخواه» است.
وقتی بارها از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا رسانه ی ملی و معتبر کشور اعلام شده است بیش از 80 درصد علت شیوع بیماری کرونا، برگزاری تجمع های غیر ضرور شامل آیینهای عروسی و سوگواری ، مهمانی، دورهمی هاست تکلیف انسانی و شهروندی چیست؟
در همین شهر تهران و بسیاری از شهرهای کشور در ماهای اخیر دیدیم و شنیدم برخی شهروندان به علت حضور در فلان مراسم عروسی یا سوگواری،و... آن هم بدون استفاده از ماسک، به کرونا مبتلا و متأسفانه جان باختند!
در کشور ما ایران اسلامی بودهاند و هستند بسیار خانوادههایی هم که به خاطر همان «ذهن توسعهیافته» و «دیگرخواهی اجتماعی»، مراسمی در شرایط شیوع کرونا برگزار نکردهاند و حتی هزینههای مراسم عروسی یا سوگواری را به کارهای نیکوکارانه و خیریه، اختصاص دادهاند.
پس، کرونا، خواه ناخواه، یک تلنگر اجتماعی هم است: چقدر ما «انسانهایی توسعهیافته» هستیم؟
دولت مردمی ایران قوی( سیزدهم) و رئیس جمهور منتخب حضرت آیت الله سید ابراهیم رئیسی برنامه های علمی جامع ، آکادمیک مفصلی در حوزه های مختلف توسعه در اختیار دارد که بصورت مرحله ای از همین آغاز به کار دولت اجرایی می شود. انشاالله