گروه اقتصاد کلان: مدیر عامل صندوق بین المللی پول (IMF) طی اظهاراتی نسبت به تأثیر بحران اوکراین بر اقتصاد جهان از نظر وضعیت بخش انرژی و تورم قیمت‌ها ابراز نگرانی کرد. تداوم جنگ روسیه و اوکراین تاثیرات شدیدی را در بازارهای جهانی به ویژه قاره آسیا گذاشته است.
به گزارش «تجارت آنلاین»، نگاهی به شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی در آمریکا، اروپا و آسیا نشان می‌دهد حمله نظامی روسیه علیه اوکراین در نخستین ساعات اولیه سبب قرمز پوش شدن آنها شد. پایگاه خبری ژاپنی "نیکی آسیا" نیز در گزارشی می‌نویسد حمله روسیه به اوکراین در تمامی زمینه‌های اقتصادی از کشاورزی گرفته تا صنعت گردشگری تاثیرات مخربی را در منطقه جنوب شرق آسیا به دنبال خواهد داشت. بدون شک جنگ دو کشوری که روی هم بیش از یک چهارم تجارت جهانی گندم را برعهده دارند، امنیت غذایی جهان را به خطر خواهد انداخت. به عبارت دقیق‌تر، اوکراین و روسیه روی هم بیش از یک چهارم تجارت جهانی گندم (حدود ٣٠ درصد)، یک پنجم فروش ذرت و ٨٠ درصد از صادرات جهانی آفتابگردان را به خود اختصاص می دهند. همچنین به دنبال تدوام این بحران، بارگیری از بنادر اصلی صادرات غلات اوکراین به حالت تعلیق درآمده است. از دیگر سو، بسته شدن بنادر و راه آهن در اوکراین می تواند سبب افزایش تورم مواد غذایی در جهان به ویژه در آسیا شود. بر اساس این گزارش، تحریم های اعمال شده علیه روسیه از سوی آمریکا، ژاپن و کشورهای اروپایی می تواند تاثیرات منفی بر روند همکاری اقتصادی شماری از کشورهای آسیایی با مسکو داشته باشد. بر اساس این گزارش، روسیه و اوکراین در زمره بزرگترین تولیدکنندگان غلات و روغن های گیاهی به شمار می آیند.به اعتقاد شماری از کارشناسان، کارخانجات تولید کننده روغن پالم در سنگاپور، جنگ میان روسیه و اوکراین سبب تعطیلی شماری از کارخانجات روغن خوراکی در جنوب اوکراین شده است و این مساله مبادلات تجاری این ماده غذایی حیاتی در صنعت مواد غذایی را با اختلال شدیدی روبرو کرده است.
فرصت نفتی و گازی برای ایران
اما وحید شقاقی شهری کارشناس اقتصادی معتقد است که با افزایش قیمت نفت و گاز در پی جنگ اوکراین و روسیه، ایران با افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی و گازی خود می‌تواند فرصت‌های خوبی را کسب و با تغییر نقشه تجاری جهان نقش فعالانه‌تری در این زمینه ایفا کند. این اقتصاددان درباره تاثیرات جنگ اوکراین و روسیه بر اقتصاد جهانی و ایران معتقد است: درگیری اوکراین و روسیه چند پیامد را برای اقتصاد جهان خواهد داشت و از آنجا که روسیه جزو کشورهای صادرکننده نفت و گاز به اروپاست و تحریم‌ها و تنش‌ها نسبت به روسیه ادامه خواهد یافت، باید برای مدتی طولانی شاهد افزایش یا ماندگاری قیمت نفت در محدوه‌های بالای ۱۰۰ دلار باشیم. وی با بیان اینکه در قیمت گاز نیز شاهد افزایش قیمت‌ها خواهیم بود، گفت: از جمله مهم‌ترین تاثیرات بحران اوکراین و روسیه را می‌توان تعبیر تبادلات و مسیر تجارت دانست، زیرا در پی تشدید تحریم‌های روسیه، جهان غرب با هم‌پیمانان خود و روسیه نیز با متحدان خود روابط بلوکی برقرار می‌کنند و اینگونه مسیر ترانزیتی و حمل‌ونقل کالاها و خدمات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. به گفته این کارشناس اقتصادی با توجه به اینکه ایران کشوری با بیشترین ذخایر نفتی، گازی و معدنی است، این مسائل بر اقتصاد ایران نیز تأثیرات قابل توجهی در برخواهد داشت که این موضوع به این بستگی دارد که ایران چه میزان می‌تواند از این فرصت برای افزایش صادرات نفت، گاز و ... استفاده کند. در این زمینه، در اولین فرصت باید برجام و مذاکرات را به سرانجام برساند. از سوی دیگر، ایران با افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی و گازی می‌تواند فرصت‌های خوبی را کسب و نقش فعالانه‌تری در این زمینه با تغییر نقشه تجاری جهان ایفا کند. همچنین بازارهای طلای جهانی و نفت نیز در واکنش به این حملات به یکبار سیر صعودی بخود گرفتند. به باور کارشناسان در شرایطی که بازارهای جهانی به ویژه آسیا به سبب شیوع ویروس کرونا که هر روزه سویه های جدیدی از آن رونمایی می‌شود، با مشکلات اقتصادی فراونی در حال دست و پنجه نرم کردن هستند، حمله روسیه به اوکراین می‌تواند بهبود روند سرمایه گذاری و اقتصاد شکننده کشورهای نوظهور به ویژه آسیا را مختل سازد و رشد صنعت گردشگری و غذایی را در هاله ای از ابهام قرار دهد. همچنین شماری از تحلیگران سیاسی می گویند تداوم تنش ها میان روسیه و اوکراین می‌تواند با ایجاد تغییرات ژئوپلتیکی، تاثیرات اقتصادی اجتناب ناپذیری را به همراه داشته باشد.
پیشبینی صندوق بین المللی پول از تاثیر اقتصادی جنگ
اما کریستالینا جورجیوا، مدیر عامل صندوق بین المللی پول (IMF) روز یکشنبه طی اظهاراتی نسبت به تأثیر بحران اوکراین بر اقتصاد جهان از نظر وضعیت بخش انرژی و تورم قیمت‌ها ابراز نگرانی کرد. وی در مصاحبه ای با شبکه خبری سی بی اس گفت: چیزی که من بیشتر نگران آن هستم این است که عواقبی وجود دارد که فراتر از اوکراین و روسیه است. به گفته جورجیوا، صندوق بین المللی پول به ویژه نگران تأثیرات احتمالی این بحران بر کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز و مولداوی است که روابط تجاری نزدیک تری با روسیه و اوکراین نسبت به سایر نقاط جهان دارند. وی گفت: تأثیر این (بحران) فراتر از همسایگان نزدیک است. دو گروه از کشورها وجود دارند که ما بسیار نگران آنها هستیم. گروه اول کشورهایی هستند که هنوز از بحران اقتصادی ناشی از کووید بهبود نیافته اند. برای آنها این شوک به ویژه دردناک است. جورجیوا افزود: گروه دوم کشورهایی هستند که وابستگی بیشتری به واردات انرژی از روسیه دارند، زیرا تاثیر آن بر مصرف و همچنین تورم بیشتر خواهد بود. بسیاری از فعالان بازار جهانی باور دارند که تحریم های اعمال شده از سوی غرب بر اقتصاد روسیه، به اندازه کافی جدی نیست. این موضوع در حقیقت این سیگنال را به بازارها مخابره می‌کند که حداقل تحریم‌هایی که تاکنون اعمال شده است تاثیر چندانی بر اقتصاد جهان نخواهد گذاشت. این خود تاحدی موجب عقب نشینی بازار طلا در جهان و مهار روند نزولی قیمت رمزارزها شد. از سوی دیگر با بروز هرجنگی هرچند محدود، فعالان بازارهای جهانی در سایر کشورها، بلافاصله به چگونگی جریان تأمین انرژی یعنی نفت توجه می‌کنند و به طور طبیعی درگیری و بروز جنگ در کشورهای صاحب منابع نفت و گاز و تامین کننده انرژی موجب حداقل گمانه تحدید جریان انرژی خواهد شد. چنین گمانه زنی از زمان جدی شدن احتمال ورود روسیه به جنگ با اوکراین رخ داد و بلافاصله با شروع جنگ شوک افزایش قیمتی در بازارهای طلا و نفت مشاهده و حتی نفت رکورد قیمتی 10 ساله خود را شکست و به بیش از 100 دلار در هر بشکه رسید.
