گروه اقتصاد کلان: یک اقتصاددان عنوان کرد؛ گرانی مواد غذایی در ایران ارتباطی به جمگ اوکراین و روسیه ندارد و این اتفاق ناشی از سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در فضای کلی اقتصاد کلان است که بخش کشاورزی و غذایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
فاطمه پاسبان در گفت و گو با «تجارت آنلاین» درباره آثار جنگ روسیه و اوکراین بر امنیت غذایی جهان اظهار کرد: ناامنی غذایی پیش از این هم در جهان وجود داشت که بخشی از مردم دنیا دسترسی به غذا نداشتند و الان این دسترسی سخت‌تر می‌شود. بر اساس گزارش‌هایی هم که منتشر شده است یکی از عواملی که بر امنیت غذایی تاثیر می‌گذارد همین تنش‌های سیاسی و جنگ‌ها است. به خصوص جنگ ها برای دسترسی به مواد غذایی و قیمت آن‌ها تاثیر زیادی دارد.
او افزود: خیلی از گزارش‌ها تاکید دارد که چون اوکراین و روسیه در زمینه گندم، کلزا، ذرت، تخمه آفتاب گردان و روغن آفتاب گردان واردات خیلی از کشورها را تامین می‌کردند، بنابراین این جنگ خیلی تاثیرگذار است، چون خیلی از کشورها وابستگی واردات‌شان به این اقلام از روسیه و اوکراین زیاد بوده است.
پاسبان ادامه داد: برخی از کشورها بیش از 60 درصد وابستگی واردات داشتند. طبیعتا همه این‌ها در شرایط جنگی تاثیرگذار است. چون تبعات جنگ بر تولید و زیرساخت‌ها وجود دارد و ممکن است جلوی صادرات هم به دلیل نیاز خود این دو کشور گرفته شود و این باعث می‌شود در بازار جهانی عرضه کم شود. بنابراین واردکنندگان باید کشورهای دیگری را جایگزین روسیه و اوکراین کنند که این اتفاق هم زمان‌بر و هم هزینه بر است.
این کارشناس کشاورزی و غذایی تصریح کرد: از این جهت این شوکی که در عرضه محصولات غذایی وارد شده، بر دسترسی غذا تاثیرگذار است و کشورهایی که وابسته به واردات از این دو کشور بودند بر امنیت غذایی‌شان تاثیر می‌گذارد. عموما در کشورهایی که سطح درآمدهای‌شان پایین است مثل کشورهای آفریقایی که گندم و محصولاتی که از گندم بدست می‌آید در سبد غذایی‌شان وجود دارد، این اتفاق می‌تواند خیلی بر امنیت غذایی‌شان تاثیر بگذارد. چون وقتی واردات سخت می‌شود و عرضه کم می‌شود قیمت‌ها بالا می‌رود و تامین غذای‌شان هم از لحاظ فیزیکی و هم از نظر اقتصادی سخت می‌شود.
او افزود: این یک بخشی است که در گزارشات بین‌المللی تاکید شده است. قبلا هم ما کووید - 19، خشکسالی و سایر بلایای طبیعی را در دنیا داشتیم که این‌ها متوقف نشده است و طبیعتا امنیت غذایی را بیشتر در خطر قرار می‌دهد. از طرف دیگر آورگان جنگی را هم داریم، جایی که این آورگان وارد شوند، می‌تواند باعث شود که امنیت غذایی به خطر بیفتد. چون یک عده ای وارد می‌شود و مواد غذایی هم کم است و قیمت هم افزایش پیدا کرده و باعث می‌شود تقاضا افزایش پیدا کند که برای مردم آن منطقه هم ناامنی غذایی افزایش پیدا می‌کند و در دسترسی فیزیکی به غذا تاثیر می‌گذارد و بنابراین مردم آن منطقه هم با این مخاطرات روبرو می‌شوند.
پاسبان درباره تاثیر این جنگ بر وضعیت غذایی ایران توضیح داد: ما در ایران خودمان یکسری دلایلی وجود دارد که قیمت غذا در کشورمان افزایش پیدا کرده است و این دلایل شناخته شده است. در واقع با سیاست‌هایی که اعمال می‌شود و با اقداماتی که در سطح داخلی و جهانی اتفاق می افتد قیمت غذا افزایش پیدا کرده است و این ارتباطی به جنگ اوکراین ندارد. باید جدا کنیم اثرات گرانی مواد غذایی در کشور را از جنگ روسیه و اوکراین. بخشی نتیجه اعمال و سیاستگذاری و مدیریت خودمان است. برخی اقلام در فروردین ماه امسال نسبت به مدت مشابه 40 درصد افزایش قیمت داشته‌اند که این هیچ ارتباطی به جنگ اوکراین و روسیه ندارد. بخشی از این اتفاقات ناشی از سیاست‌ها و تصمیم گیری‌‌های نادرست در بخش کشاورزی و غذایی است که باعث می‌شود این گرانی‌ها اتفاق بیفتد. بخشی هم تصمیماتی است که در سطح اقتصاد کلان گرفته می‌شود و بخش کشاورزی و تولید مواد غذایی را متاثر می‌کند.
این اقتصاددان تاکید کرد: ما همه مواد غذایی را خودمان تولید نمی‌کنیم و مجبوردیم بخشی را وارد کنیم، آمار گمرک نشان می‌دهد که سا لگذشته از روسیه و اوکراین گندم، ذرت و روغن وارد کرده‌ایم. واردات‌مان برای این سه قلم در سال گذشته روسیه و اوکراین بوده است. طبیعتا بازارهای هدف مان برای واردات این دو کشور بوده است. حالا این جنگی که اتفاق افتاده، لازم است برای تامین این اقلام به بازارهای دیگری مراجعه کنیم. اگر امکان واردات از این کشورها وجود نداشته باشد، طبیعتا لازم است که مدیریت واردات کنیم و کار کارشناسی انجام دهیم و بازارهای دیگر را شناسایی کنیم و به موقع واردات کنیم تا بازار داخل کشور دچار اختلال و شوک جدیدی نشود. مثل برخی زمان‌هایی که مثلا روغن در بازار نبوده است. اگر مدیریت واردات داشته باشیم می‌توان این شوک‌ها را کنترل کرد و برای بازار اختلالی ایجاد نشود تا نوسانات شدید قیمتی نداشته باشیم.
