کد خبر: ۲۲۴۱۹۴
تاریخ انتشار: ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۲ - ۱۸:۲۵

دلایل آشفتگی صندوق توسعه ملی

بهروز هادی زنوز
اقتصاددان

کشورهایی مثل ایران که دارای منابع غنی نفت و گاز بودند و هستند به این فکر افتادند که بالاخره این منابع روزی به اتمام می رسد و نسل های آینده نمی توانند از این منابع برخوردار باشند. این کشورها به این نتیجه رسیدند که صندوق ذخیره یا صندوق پس اندازی ایجاد کنند و بخشی از درآمدهای اضافی نفت را به این صندوق واریز کنند و این صندوق فقط باید در عرصه بین المللی در بازارهای مالی فعالیت کند. برای مثال اوراق قرضه ارزی و سهام خریداری کنند و خریدهای مالی کم ریسک داشته باشند که با زیان های زیادی مواجه نشود و نسل های آتی بتوانند از آن بهره مند شوند. این صندوق ها در کشورهای مختلفی مانند کویت، عربستان، امارات متحده، قطر و کشورهای نفت خیز ایجاد شده است. این صندوق ها قرار نبود به صورت بانک عمل کنند و یا هر زمان که دولت ها با کسری مواجه شد، پول های صندوق توسعه ملی را تخلیه کنند، در ایران مثل دیگر مسائلی که ماهیت آن را تخریب می کنیم، صندوقی ایجاد شد که درصدی از اعتبارات آن را به آب و حوزه کشاورزی اختصاص دادند. بعد از مدتی گفتند مقداری از آن را برای کسری بودجه دولت ها اختصاص دهیم. بعد از مدتی گفتند اعتباراتی از این صندوق به بانک ها داده شود و بانک ها وام ارزی به بخش خصوصی دهند. بخش خصوصی هم با بهره بسیار کم این وام ها را دریافت کرد و وقتی می خواست به دلار بازپرداخت کند، چون قیمت دلار افزایش یافته بود، دیگر نمی توانستند پرداخت کنند.بخشی از منابع این صندوق هم برای مخارج دیگر مانند حوزه نظامی و غیره اختصاص یافت و بدین ترتیب صندوق توسعه ملی خزانه دومی شد برای دولت مردها و حاکمیت و بذل و بخشش شد. صندوق توسعه ملی در ایران با این مسئله مواجه شد که هم به صورت صندوق اعتباری عمل می کند ، هم به دولت وام می دهد ، هم به امور نظامی می پردازد ، هم به بخش خصوصی وام می دهد و غیره. مهم تر اینکه از وقتی این صندوق ایجاد شد، کشور ما با تحریم های متعددی مواجه بود و درآمدهای نفتی به شدت کاهش یافت. به طوری که در حال حاضر روزانه 600 هزار بشکه نفت صادر می کنیم و واردکننده گاز هم هستیم و پول مازادی نمانده است که به حساب صندوق واریز شود. نکته بعدی این است که مجبور شدیم معاملات نفتی را به صورت پایاپای و وعده دار عمل کنیم. برای مثال ما با کشتی نفت را به چین می فروشیم و بعد چین به ما دلار نمی دهد. در بانک مرکزی محاسبه می کنند که 20 الی 30 درصد آن بستگی به سال مربوطه (هر سال قرار است به این مقدار 5 درصد افزوده شود تا به نرخ های بالاتر برسد.) کم می کند و حسابداری به حساب صندوق توسعه ملی می گذارد اما در واقع نه دلاری آمده است و نه دلاری رفته است، لذا حساب صندوق متورم می شود. برخی هم می خواهند در این شرایط از این صندوق برداشت کنند.

نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار