در این مطلب همراه با مهندس سعید روشنی مدیرعامل شرکت بام تهویه تولید کننده برند Technocold شده ایم تا برای ما تفاوت اساسی بین سیستم های خنک کننده ای DX (نظیر کولرگازی، اسپیلت و VRF) با سیستم های چیلر توضیح دهند.آنچه که در ادامه می خوانید توضیحات به قلم مهندس روشنی است.
یک سوال گیج کننده برای بسیاری از مخاطبین این هست که اکثرا سیستم های DX را را یک واحد کوچکتر و چیلر را یک واحد بزرگتر از همان نوع می دانند.
در واقع اصل نحوه کار این دو محصول کاملا متفاوت است ، بنابراین در مورد سیستم های DX و چیلرها و تفاوت بین آن ها به طور مفصل بحث خواهیم کرد. در ابتدا مختصری در باره هر دو سیستم توضیح می دهیم.
سیستم های DX
در ابتدا باید توضیح دهیم که سیستم های DX چیست.
DX مخفف direct expansion cooling است که به آن سیستم انبساط مستقیم گفته می شود. در خنک کننده های DX ، مبرد مستقیماً به کویل واقع شده در یونیت تامین کننده هوا ارسال می شود. با تبخیر و منبسط شدن مبرد ، با کاهش انرژی ، دمای هوایی که در یونیت جریان دارد کاهش می یابد.
سیستم DX شامل سیستم های کولرگازی (اسپیلت)، داکت اسپیلت، VRF ،GHP و ... می شود.
همانطور که می دانیم ، یک کولر گازی دمای اتاق را تنظیم می کند. بسته به تنظیمات آن می تواند هوا را گرم یا سرد کند. همچنین برای رطوبت زدایی یک منطقه نیز به کار می آید.
زمانی که این دستگاه بر روی خنک سازی تنظیم شده باشد ، از یک اصل اساسی تبرید استفاده می کند: یک کندانسور گرما را از بین می برد و در طرف گرم کولر است. کندانسورها گرما را به هوا یا مایعات آب یا گلیکول منتقل می کنند و آن را از هوای موجود در گردش خارج می کنند.
در بیشتر سیستم های تهویه مطبوع که برای خنک سازی استفاده می شوند ، مبرد اصلی آب خنک است. هوا از یک کویل دارای مایع سرد عبور می کند و گرما از هوا به آب سرد منتقل می شود. سپس آبی که گرمای هوا را به خود گرفته دوباره خنک شده و در مسیر هوای قرار می گیرد تا این چرخه همواره در هنگام عبور هوا از کویل ها برقرار باشد. این نوع نگهداری دمای محیط در ادارات ، خانه ها و خرده فروشی ها متداول ترین است.
چیلرها
در چیلرها ، گرما از طریق چرخه تبرید فشرده سازی بخار یا جذب ، از مایع خارج می شود. مایع خنک شده از طریق لوله های یک ساختمان عبور می کند و از کویل های درون فن کویلعبور می کند که به رطوبت زدایی هوا کمک می کند.
به طور کلی چیلرها در دو دسته هوا و آب خنک تقسیم می شوند. چیلرهای آب خنک هوا در یک مکان خارجی قرار دارند و دارای کویل های کندانسور هستند که توسط هوا خنک می شوند.
چیلرهای آب خنک معمولاً در داخل قرار دارند و کویل آنها با آبی خنک می شود که خود با استفاده از یک هیت سینک یا روش خنک سازی دیگری (مانند برج خنک کن) خنک می شود.
کاربرد AC و چیلرها
سیستم های DX امکان تنظیم دقیق دما و سطح رطوبت هوا در فضاهای محدودتر را فراهم می کند.
سیستم های DX در خانه ها ، ساختمانهای کوچک و برخی از دفاتر استفاده می شود و اندازه یونیت های آنها از نظر کاربردی متفاوت است.
چیلرها دارای کاربردهایی متنوع تری نسبت به سیستم های DX هستند، این دستگاه ها علاوه بر خنک سازی ساختمان ها تجاری، اداری و مسکونی بزرگ برای خنک سازی در فرآیند های صنعتی نظیر ماشین های MRI ، ماشین های مونتاژ و ... نیز به کار گرفته می شوند.
تعمیر و نگهداری:
تعمیر و نگهداری هم برای سیستم های DX و هم برای چیلرها بسیار مهم است.
در هنگام مقایسه هزینه تعمیر و نگهداری این دو سیستم با یکدیگر بایستی به این نکته توجه کنیم که اساسا چیلرها برای مصارف خنک سازی بزرگتری نسبت به سیستم های DX مورد استفاده قرار می گیرند .
به عنوان مثال یک چیلر مسئول خنک سازی چندین تا چند صد واحد مسکونی است در حالی که یک کولرگازی تنها یک واحد مسکونی را خنک می کند .
بنابراین واضح است که اگر ما هزینه تعمیر و نگهداری یک کولر گازی را با یک چیلر مقایسه کنیم هزینه برای کولر گازی بسیار کمتر است اما اگر هزینه را بر تعداد واحد های استفاده کننده از سیستم خنک سازی تقسیم کنیم، هزینه تعمیر و نگهداری سیستم های چیلر منطقی تر از سیستم های DX است.
مزایا و معایب دیگر
1.از دیگر تفاوت های بین این دو سیستم تفاوت در زمینه پایپینگ (لوله کشی)است.
در سیستم های خنک سازی با چیلر از لوله های اب استفاده می شود اما در سیستم های DX به دلیل آنکه نیازمند انتقال گاز از یونیت های داخلی به یونیت خارجی است از لوله های مسی باید استفاده شود که هزینه بسیار قابل توجه ای را به همراه دارد که بسیاری از خریداران بعد از خرید دستگاها تازه متوجه هزینه های بعدی میشوند.
- همچنین در زمان که سیستم دچار نشتی شود عیب یابی در سیستم های چیلر آسان تر است زیر نشتی به صورت آب بروز می کند و بسیار آسان تر می توان محل نشتی را تشخیص داد .
در سیستم های DX نشتی در لوله های مسی به صورت گاز بروز می کند که همین امر پیدا کردن آن را بسیار مشکل می نماید.
۳. یکی دیگر از تفاوت های این دو سیستم شرایط منطقه ای بهره گیرنده است. به عنوان مثال سیستم های DX به دلیل آنکه رطوبت زدا هستند برای مناطق شرجی گزینه مناسبی هستند اما برای مناطقی که رطوبت نسبی بالایی ندارند گزینه مطلوبی به حساب نمی آیند.
