سه ضلع‌مثلث مشكلات سينماگران

ما آدمها فقط بازيگران را سينمايي مي‌دانيم ولي در يك نگاه كلي، سينمايي‌ها، چه آنهايي كه بازيگر هستند يا فيلمبردار، همگي عضو صنوف سينمايي ايران هستند و هركدام مشكلات خاص خودشان را دارند،‌مشكلاتي كه گاهي بازيگر و فيلمبردار، كارگردان و تدوينگر هم نمي‌شناسد و بين همه‌شان مشترك است.
اين گزارش نگاهي به مشكلات ريز و درشت اهالي سينماي ايران دارد.
حسن حسندوست رییس کانون تدوینگران سینمای ایران با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مشکلات اصناف سینمای ایران مساله بیمه است که چند روز گذشته طی جلسه ای در خانه سینما دوباره مطرح شده و قرار است به زودی بررسی و حل شود، گفت: تاکید می کنم مهمترین مشکل صنف تدوینگران در سینمای ایران، مساله نبود امنیت شغلی و بیمه بیکاری است و متاسفانه اعضای صنف تدوینگران در سطوح مختلف چه تدوینگران حرفه ای و پیشکسوت و چه تدوینگران جوان درگیر آن هستند.
وی ادامه داد: برای حل معضل نبود امنیت شغلی و بیمه بیکاری راهکارهایی داریم که می تواند در حل این مشکلات تاثیرگذار باشد اما هنوز نتوانسته ایم آنها را به سمع و نظر مسئولان و مدیران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برسانیم. البته خانه سینما در جریان این راهکارها است و مسایل را پیگیری می کند.
رییس کانون تدوینگران سینمای ایران با تاکید بر اینکه حل این مساله نیاز به رابطه صنف با خانه سینما، خانه سینما با وزارت ارشاد و رابطه صنف با دیگر اصناف دارد، بیان کرد: یکی از مهمترین راهکارها این است که اعضای صنوف خانه سینما با یکدیگر پیمان نامه ای را امضا کنند که خارج از اعضای خانه سینما عواملی را برای فیلم های خود انتخاب نکنند. بعد از امضای این معاهده جمعی، باید به این مساله فکر کنیم که چنین معاهده ای باید ضمانت اجرایی داشته باشد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه سینما در اجرایی شدن این مساله به ما کمک کنند.تدوینگر فیلم سینمایی «جامه دران» تاکید کرد: وزارت ارشاد می تواند با همکاری و توجه به چنین معاهده ای، در هنگام صدور پروانه ساخت و یا صدور پروانه نمایش با سینماگرانی که از عواملی که عضو خانه سینما نیستند در پروژه های خود استفاده کرده اند، برخورد کرده و اجازه صدور پروانه نمایش برای این فیلم ها را ندهد.

طرح بیمه بیکاری یک راه حل مقطعی است
وی با اشاره به طرح صندوق بیمه بیکاری در خانه سینما بیان کرد: هر چند مساله بیمه بیکاری در حال حاضر در خانه سینما و با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال پیگیری است، اما این مساله به صورت محدود بوده و براساس قوانین فرد بیکار تنها برای ۳۶ ماه می تواند بیمه بیکاری و آن هم تا سقف معین دریافت کند و بعد از گذشت این زمان دوباره مشکلات بیکاری برای هنرمند باقی می ماند، در واقع می توان گفت طرح صندوق بیمه بیکاری تنها یک راه حل مقطعی است و نمی تواند پاسخگوی همه مشکلات فرد بیکار باشد.
حسندوست گفت: تنها راه حل طولانی برای این مشکل توجه به مساله اشتغال اعضای صنوف مختلف است که اگر راهکار مناسبی برای آن پیدا نشود، امنیت شغلی هم به جامعه سینماگران برگردانده نمی شود.
وی با اشاره به اینکه در کنار موارد یاد شده، مساله معافیت سینماگران از پرداخت مالیات نیز باید مورد توجه قرار گیرد، توضیح داد: مدت ها است که از طرف دولت اعلام شده است که فعالیت های فرهنگی و هنری شامل معافیت از مالیات هستند ولی در عمل هنرمندان درگیر پرداخت سالانه مالیات هستند. اگر قرار باشد اهالی سینما همچنان به پرداخت مالیات ادامه دهند، می توان گفت دچار یک ستم مضاعف شده اند. البته کارهایی در این زمینه از سوی خانه سینما صورت گرفته و اصناف درگیر حل این مشکل هستند، اما این کافی نبوده و در کنار آن مجلس، دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز باید تلاش کرده تا این مساله برای همیشه حل شود.
تدوینگر فیلم سینمایی «هامون» با بیان این که برخی مسایل خانه سینما بسیار پیچیده است، بیان کرد: با توجه به گفته های حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی، اگر قرار باشد امور سینما به دست اهالی سینما سپرده شود، می تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد. این طرح می تواند به صورت آزمایشی برای مدتی معین اجرایی شود و اگر خوب پیش رفت، همچنان دنبال شود.
نمی دانیم اساسنامه های جدید به نفع صنف ها است یا خیر
وی با اشاره به مشکلات صنف تدوینگران توضیح داد: برای اینکه کانون تدوینگران بتواند ثبت قانونی شود، اساسنامه جدیدی را نوشته و برای تایید به وزارت کار ارائه کرده ایم، اما با توجه به نگارش اساسنامه جدید و بعد از ثبت،
بی شک شرایط تدوینگران متفاوت شده و ما مجبور هستیم با تغییرات ایجاد شده در اساسنامه صنف جدیدی را ایجاد کرده و دوباره از نو عضوگیری کنیم. در چنین شرایطی فکر می کنم صنف تدوینگران به صورت بنیادین تغییرخواهد کرد. البته نمی توانم بگویم این تغییرات مثبت و یا منفی خواهد بود و حتی نمی دانم که قرار است چه اتفاقی بعد از ثبت قانونی صنوف رخ دهد، آیا به نفع صنف هست یا نه.
رییس کانون تدوینگران گفت: به هر حال این اتفاق برای اولین بار در حال رخ دادن است و هیچ کس نمی داند که این طرح موفقیت آمیز خواهد بود یا نه و رابطه اصناف با خانه سینما و با وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی چگونه
می شود. ما می دانیم که باید قانونی باشیم و می خواهیم قانونی هم باشیم اما مهمتر از هر چیز باید به این فکر کنیم که خانه سینما زیر چتر هیچ نهادی نرود.
وی در ادامه با اشاره به سوءاستفاده ای که از عوامل جوان در سینما صورت می گیرد، بیان کرد: متاسفانه این روزها از بسیاری جوانان تدوینگر سوءاستفاده می شود و از آنها
می خواهند تا تدوین یک کار را برعهده بگیرند، جوانانی که تجربه هیچ کاری را ندارند و بدون اینکه به عنوان دستیار تدوین کار کرده و یا با حضور در پشت صحنه با فضای سینما آشنا شده باشند، تدوین می کنند.
این فعال امور سینمایی تاکید کرد: ایجاد چنین وضعیتی تنها تقصیر کارگردانان و تهیه کنندگان است، چرا که تهیه‌کننده و کارگردان حاضر است برای اینکه هزینه تولید فیلم کاهش پیدا کند، کیفیت آن را کم کند و به همین دلیل از عوامل غیرحرفه ای در فیلم خود استفاده
می کنند. در چنین شرایطی کیفیت فیلم ها پایین آمده است و با توجه به اینکه فیلمساز از تدوینگر غیر حرفه ای در فیلم های حرفه ای استفاده می کند، نتیجه کار هم بد شده و در نهایت آثاری که به عنوان مثال به جشنواره فیلم فجر می رسد نیز کیفیت بسیار پایینی دارد.

اقتصاد سینما معیوب است
حسندوست گفت: با توجه به اینکه تدوینگران جوان در حال ورود به عرصه کار هستند، ما نیز شرایط مختلفی را برای حضور اعضای جدید به کانون تدوینگران فراهم کرده ایم و براساس آیین نامه خود از طریق اصولی از جوانان فعال در این عرصه حمایت می کنیم. اما نباید فراموش کرد که چنین بلبشویی توسط تهیه کنندگان و کارگردانان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوجود آمده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه کانون تدوینگران در حال حاضر ۳۰ عضو رسمی و بیش از ۵۰ عضو موقت دارد، بیان کرد: اقتصاد سینمای ما به شدت معیوب است و در چند سال اخیر هم بدتر شده است. زمانی دولت با تخصیص بودجه های مناسب از سینما حمایت می کرد اما این حمایت رفته رفته از سینما برداشته شد و سرمایه گذاری در حوزه سینما محدودتر شده است. سینمای ما سینمای دولتی است و زمانی که دولت تصمیم می گیرد این حمایت را از روی سینما بردارد، تهیه کننده مجبور می شود اسپانسر پیدا کند، در چنین شرایطی تهیه کننده دچار مشکل می شود و ترجیح می دهد بخش تولید ارزان تمام شود.
این تدوینگر سینما و تلویزیون تاکید کرد: تدوینگران حرفه ای کف دستمزد دارند و کمتر از آن چه که برای آنها مصوب شده دستمزد دریافت نمی کنند، به همین دلیل تهیه کننده ترجیح می دهد با یک آماتور کار کند و هزینه کمتری پرداخت کند و در نهایت کیفیت فیلم بسیار پایین می آید. در واقع تهیه کننده ها این روزها به دنبال آن هستند که در هنگام تولید یک فیلم به سوددهی برسند و هیچ امیدی به گیشه یک فیلم و دریافت سود از آن ندارند.

عوامل یک فیلم می توانند در سود فیلم شریک شوند
وی بیان کرد: بسیاری از صنوف سینمای ایران درگیر چنین معضلی هستند و اگر بیکاری و نبود امنیت شغلی در سینما بیداد می کند، به دلایلی است که به آن اشاره کردم البته برای همه این مشکلات یک سری راهکارها وجود دارد که می توان به راحتی آن را اجرایی کرد. اگر تهیه کنندگان و کارگردانان با صنوف مختلف مذاکره کنند، می توان هزینه تولید را کاهش داد و در نهایت عوامل فیلم که دستمزدهای خود را پایین آورده اند، در سود فیلم با تهیه کننده شریک شوند. اجرایی شدن چنین مساله ای هم می تواند از طریق خانه سینما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گیرد. راه حل های زیادی برای حل این مشکل وجود دارد، اما متاسفانه صاحبان فیلم ها به دم دست ترین راهکار چنگ انداخته اند و از نیروهای آماتور برای کار استفاده می کنند بعد هم می گوییم چرا مردم به سینما نمی روند. چرا تماشاگران باید پول بلیت بدهند و فیلم بی کیفیت ببینند؟

۶۵ درصد تدوینگران بیکار هستند
رییس کانون تدوینگران گفت: یکی از مشکلات سازمان سینمایی این است که با اصناف رابطه مستقیم ندارد، درست است که می گوید با سینماگران رابطه نزدیک دارد اما ما می توانیم با تعامل بیشتر با سازمان سینمایی در حل این مشکلات موفق تر عمل کنیم. سازمان سینمایی می خواهد سینما را اصلاح کند و ما هم به عنوان اهالی سینمای ایران راهکارها و پیشنهادهایی داریم که می تواند مفید باشد. ما در جشنواره گذشته فیلم فجر توصیه هایی را برای بهتر برگزار شدن این جشنواره به دبیر ارایه دادیم که متاسفانه به آن گوش نکرد و راه خود را رفت و در نهایت جشنواره ای بدون کیفیت مناسب برگزار کرد. این درحالی است که صنوف مختلف سینمایی و به خصوص صنف تدوینگران آماده هرگونه همکاری با رییس سازمان سینمایی هستند.
وی توضیح داد: زمانی می توان مشکلات اصناف خانه سینما را برطرف کرد که
حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی از مشکلات اصناف با خبر باشد. ما انتظار داریم که رییس سازمان سینمایی یک بار از صنوف دعوت کند و پای حرف های آنها بنشیند و بعد درباره مشکلات سینما تصمیم گرفته و راهکار پیدا کنند.
حسندوست درپایان با اشاره به آمار بیکاری در بین اعضای کانون تدوینگران گفت: آمار بیکاری در سال ۹۲ برای صنف تدوینگران ۶۵ درصد بوده و تنها ۳۰ درصد از اعضای ما مشغول کار بودند، آمار سال ۹۳ نیز بسیار نزدیک به آمار سال ۹۲ است. همچنین ۳۰ درصد فعال در این حوزه جوانان هستند و تدوینگران با سابقه متاسفانه مدت ها است که بیکارند.

دوسوم فيلمبرداران بيكارند
بيكاري هم مشكل ديگر اهالي سينماست. محمدرضا سکوت نایب رییس انجمن فیلمبرداران سینمای ایران با اشاره به اینکه دو سوم اعضای این انجمن بیکار هستند، گفت: تعداد اعضای انجمن فیلمبرداران سینمای ایران در حال حاضر ۸۰ نفر است که بیش از دو سوم این اعضا بیکار هستند.
این تعداد از فیلمبرداران به دلیل بیکاری افسرده شده‌اند و نه حقوق ثابت و نه بیمه بیکاری دارند.
وی بیان کرد: از طرف دیگر براساس اساسنامه، این انجمن موظف است که هر سال ۱۰ درصد به تعداد اعضای خود اضافه کند که بر همین مبنا اواخر سال ۹۳، ۱۸ نفر را در انجمن پذیرفتیم که از این میان، ۸ نفر عضو دائم و ۱۰ نفر عضو موقت هستند. ۱۰ نفر عضو موقت می توانند مجوز کاری خود را از انجمن فیلمبرداران دریافت کنند.
نایب رییس انجمن فیلمبرداران سینمای ایران گفت: ما تلاش می کنیم تا در راستای تجدید حیات و به روز کردن صنف خود قدم برداریم و شورای مرکزی انجمن با صرف زمان، جوانان با سوادی را که در حوزه فیلمبرداری فعالیت می کنند و همه مراحل مختلف از جمله سابقه کار در سینما، دستیاری در حوزه فیلمبرداری، ساخت و یا فیلمبرداری فیلم کوتاه را طی کرده اند، شناسایی کرده و وارد انجمن می کند.
مدیر فیلمبرداری فیلم «موج مرده» با اشاره به دوربین های ۳۵ میلیمتری، توضیح داد: هرچند کار با دوربین های ۳۵ میلیمتری سخت بود، اما حسن استفاده از این دوربین ها این بود که هیچ کس جسارت نداشت که بدون سپری کردن تجربه های بسیار و سال ها فعالیت به عنوان دستیار فیلمبردار، در این عرصه حضور پیدا کند. اما این روزها و با توجه به امکاناتی که
دوربین های دیجیتال در اختیار افراد قرار می دهد، هرکسی به راحتی وارد این عرصه می شود و خود را مدیر فیلمبرداری می نامد.
وی تاکید کرد: متاسفانه به دلیل شرایط کاری موجود بسیاری از فیلمبرداران حرفه ای و با سابقه ما خانه نشین شده اند و امیدوارم هرچه سریعتر شرایطی پیش آید که وضعیت این گروه از هنرمندان بهتر شود.
سکوت در پایان گفت: به عنوان یکی از صنف های عضو خانه سینما، از این نهاد صنفی انتظار داریم که ما را در این شرایط همراهی و حمایت کند. با انتخاب مدیرعامل جدید در خانه سینما، امیدوارم شرایط بهتری برای گفتگو و ارائه پیشنهادها و درخواست های ما فراهم شود.

اعضاي صنوف سينمايي همدلي داشته باشند
در اين ميان شايد، مهتاب كرامتي، بازيگر نام‌آشناي ايراني خوش‌بين‌تر باشد. او كه مشكلات را به خوبي لمس كرده، مي‌گويد: بقای خانه سینما مایه امید سینماگران است، لذا تک تک افراد سینمایی در صنوف مختلف این رشته، باید با حس همدلی در کنار یکدیگر به ادامه حیات خانه سینما کمک کنند.
مهتاب کرامتی اظهار داشت: خانه سینما برای سینماگران ایرانی است، بنابراین تک تک افراد سینمایی در صنوف مختلف این رشته، باید با حس همدلی در کنار یکدیگر به ادامه حیات خانه سینما کمک کنند. هر چقدر این ارگان صنفی را امن‌تر و باشکوه‌تر اداره کنیم، شرایط سینمایی کشور به سمت بهبودی قدم برخواهد برداشت. بازیگر «عصر یخبندان» در ادامه خاطرنشان کرد: شخصا انتظارم از رئیس جدید خانه سینما، تامین امنیت شغلی اهالی سینما است، به عنوان مثال عرض می‌کنم اگر بیمه بیکاری من تامین اجتماعی است؛ وقتی هیچکدام از هزینه‌های زندگی شخصی مرا تامین نمی‌کند باید به چه کسی برای بهبود وضعیت معیشتی خودمان مراجعه کنیم. این بخش کوچکی از مشکلات بچه‌های فعال در سینما است. موارد متعدد دیگری هم وجود دارد که می‌توانم ساعت‌ها راجع به آن صحبت کنم. امنیت شغلی به همراه بهبودبخشی وضعیت درآمدی سینماگران بخشی از مطالبات من از رضا میرکریمی است.