همه ساله و با نزدیک شدن به پایان سال، میوه شب عید و تهیه آن تبدیل به یکی از دغدغههای مردم میشود. از یک سو دولت با ممنوع کردن واردات میوه به قصد حمایت از تولیدکنندههای داخلی وارد عمل میشود و از سوی دیگر، دلالان با سوءاستفاده از موقعیت پیش آمده و با انبار میوه، کنترل بازار میوه آخر سال را در دست میگیرند.
شب عید یکی از مناسبتهای بزرگ کشور ماست که مصرف میوه بالا میرود و چون تقاضا افزایش مییابد، امکان دارد جو روانی برای افزایش قیمت محصولات ایجاد شود. در این میان علیرغم اینکه دولت اعلام میکند هیچ نگرانی از بابت ذخایر مرکبات شب عید وجود ندارد و میوه مورد نیاز به اندازه کافی ذخیره شده اما افزایش ناگهانی قیمت میوه در هفتههای پایانی سال سوال برانگیز و حاکی از آن است که تنظیم بازار میوه شب عید به درستی انجام نمیشود و این که گفته میشود، واسطهها باعث بر هم خوردن این بازار بودهاند منطقی نیست؛ چرا که دلالها در سیستم بازاریابی قابل شناسایی و مدیریت هستند و حتی در مواردی ریسک میکنند و سرمایه خود را به مخاطره میاندازند چون با ذخیرهسازی در ماههای پر مصرف، کالای مورد نیاز را تأمین میکنند در حالی که دولت میتواند با مدیریت این قشر آنها را مجاب به کسب سود منطقی کند.
در این زمینه رئیس اتحادیه بارفروشان اظهار کرد: در ارتباط با تنظیم بازار شب عید کلیه محصولاتی که مصرف میکنیم از انبار و سردخانه میآید ولی تا آذر ماه که پرتقال روی درخت است و آفات آن را تهدید میکند باید صبر کنیم و نمیتوانیم پیشبینی راجع به آن داشته باشیم؛ از اوایل دیماه که وارد تنظیم بازار شب عید میشویم میتوان برنامهریزیهای لازم را انجام داد و به اعتقاد من هر کسی که میخواهد از حالا در این مورد اظهارنظری کند سازنده نیست.
سید محسن محمودی گفت: دولت باید با این اتحادیه تبادلنظر و تعامل داشته باشد و به نظریههای ما احترام بگذارد. نمیتوان گفت در زمانی که تولید کفاف نیاز نیست واردات نیز انجام نشود؛ به عنوان مثال در بخشهای آجیل، حبوبات و یا پارچه واردات داریم و این در حالی است که واردات میوه به صورت قاچاق انجام میشود، چون واردات آن قانونی نیست.
وی با تاکید بر اینکه باید تعامل اتحادیه با بخش دولتی یعنی وزارت جهاد کشاورزی بیشتر باشد و کمبودها را به آن اعلام کنیم افزود: جز از طریق واردات نمیتوانیم تنظیم بازار کنیم و اگر تولید انبوه نباشد باید واردات صورت گیرد و در زمینه واردات افرادی در این صنف وجود دارند که تجربه ۶۰ ساله دارند، اما با ممنوعیت واردات سرمایه خود را خواباندهاند و نمیتوانند کاری انجام دهند.
رئیس اتحادیه بارفروشان بیان کرد: اگر تولید کم باشد و از طرفی نتوانیم قانونی وارد کنیم طبیعی است که سودجویان و دلالان وارد بازار میشوند و از این کمبودها سوءاستفاده کرده و منافع خود را دنبال میکنند، همین موضوع موجب اخلال در میوه شب عید میشود؛ مثالهایی این چنینی را در بخشهای ارز و مسکن نیز شاهدیم که در زمانهای کمبود مردم سرمایههای خود را به آن سمت سوق میدهند و از افزایش تقاضا به نفع خود سوءاستفاده میکنند.
وی در عین حال تاکید کرد: اگر ما در دیماه بتوانیم هماهنگیهای لازم را با وزارت جهاد کشاورزی و مسئولان مربوطه داشته باشیم، به نفع تولیدکننده و مصرفکننده است و تا سه ماه پس از نوروز نیز میتوانیم نیازها را پاسخگو باشیم.
تعیین قیمت میوه و ترهبار در میدان
محمودی درباره تعیین قیمت میوه و ترهبار در میدان نیز توضیح داد: این قیمت به دست اعضای ما تعیین نمیشود، بلکه توسط کشاورز و یا خردهفروشان انجام میگیرد، ما هیچ اهرم فشاری نداریم و اعضای اتحادیه جهت قیمتگذاری میوه تحت فشار نیستند.
وی با بیان اینکه حقالعملکاری که از فروش میوهها دریافت میکنیم سه تا ۱۰ درصد است، اظهار کرد: سازمان تعزیرات با شهرداری همکاری میکند و بدون کارشناسی، حد و حدودهایی در میدان میگذارد. از طرفی شهرداری برای برخورد با بعضی از مواردی که به اعتقادش تخلف است باسکول غرفهدار را برمیدارد که فرد مورد نظر برای برگرداندن باسکول باید جریمهای به عنوان مخارج جانبی به شهرداری بپردازد و این در حالی است که هزینههایی به عنوان عوارض شهرداری نیز پرداخت میکند.وی با تاکید بر اینکه شهرداری در اینجا به عنوان داروغه بوده و هر کاری که بخواهد انجام میدهد تصریح کرد: به دنبال شفافسازی هستیم و مردم باید میوه ارزان بخرند و این در حالی است که ما هیچ اختیار عملی نداریم و نمیتوانیم برنامههایمان را به منصه ظهور برسانیم.
محمودی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مغازهداران یکی از عوامل گرانی میوه را هزینههای اضافی میدانند که در میادین باید به بارفروشان پرداخت کنند، گفت: یکی از این موضوعات، بحث هزینه تخلیه و بارگیری است که طبق قانون این هزینه به پای خریدار است که در هر کیلو میوه حدود ۲۵ تا ۳۰ تومان میشود و معمولا در میوهها پول ظرف آن را نیز میگیرند و این نه تنها در اتحادیه ما بلکه در همه اتحادیه وجود دارد؛ به عنوان مثال ظرفی که حدود سه کیلو شلیل در آن جا میگیرد وزن ظرف آن حدود ۱۵۰ گرم است.
رئیس اتحادیه بارفروشان درعین حال تاکید کرد: مسئولان دولتی باید امر به معروف و نهی از منکر را نهادینه کنند تا هر کس انصاف را در کار خود قرار دهد.
محمودی گفت: گاهی اوقات ما یک پیشپرداخت بدون بهره و در قالب مساعده به کشاورز پرداخت میکنیم و به این ترتیب امکانات و شرایط تولید را برای آنها به وجود میآوریم. بنابراین به هنگام تحویل بار به میزان ۵درصد الی ۱۰ درصد از آنها حقالعمل میگیریم، در غیر این صورت حقالعمل ما بین ۳ تا ۵ درصد است.
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان میدان مرکزی میوه و ترهبار تهران در مورد صدور فاکتور در میدان نیز گفت: تمامی بارفروشان در هنگام فروش فاکتور صادر میکنند.
اما بایدگفت؛ واردات انواع میوه بهصورت رسمی و غیررسمی ادامه داشته و دولت برنامه موثری برای کنترل و مدیریت واردات ارائه نکرده و در صورت تدوین نیز از اتحادیه مرتبط بهعنوان مطلع، مشاورهای بهعمل نیامده است و این در حالی است که به نظر میرسد برای واردات میوه، این تشکل با اطلاع از وضعیت تولید داخلی و میزان مصرف میتواند مشاور خوبی برای وزارت جهاد کشاورزی باشد وباید از اتحادیه بارفروشان در میزهای تصمیمگیری نیز دعوت بهعمل آید.