کورش شرفشاهی – اگر کشورمان با رشد بیکاری رو به رو شده، به دلیل این است که از تمامی ظرفیتهای اشتغالزایی استفاده لازم را نکرده ایم و در عین حال، آن بخشهایی که ظرفیت خوبی برای اشتغالزایی و رونق اقتصادی دارد، با واردات کالای خارجی از دست داده ایم. اگر به صنایع کشور نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم که واردات بی رویه باعث شده تا بسیاری از کارخانه های بزرگ کشور دچار بحران شوند و پس از طی مراحل ورشکستگی، تعطیل شده اند. یکی از این صنایع، صنعت مبلمان است. هنوز کارخانه بزرگ مبلیران را از یاد نبرده ایم که تعویض شیفت کارگران باعث می شد تا بار ترافیکی جاده مخصوص کرج سنگین شود. هزاران کارگر می خواستند برای استراحت بروند تا هزاران کارگر دیگر جایگزین آنها بشوند. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران حدود 226 واحد تولید صنعتی مبلمان با اشتغال حدود 10 هزار نفر در کشور وجود دارد . همچنین بر مبنای گزارشات اتحادیه دوردگران تعداد 46700 واحد رسمی در زمینه صنایع چوب مشغول فعالیت بوده که 117 هزار نفر در این کارگاهها مشغول فعالیت هستند. توان بالقوه بالای این تعداد واحد تولیدی در جذب نیروی کار، افزایش تولید و در نهایت توسعه صادرات میتواند محرک بسیار خوبی جهت صنایع وابسته و مرتبط با آن نظیر چوب‌بری، نئوپان سازی، چسب سازی، تولید تخته فیبر، روکش و تخته لایه، یراق‌آلات‌سازی،شیشه، پارچه‌بافی و رنگ‌سازی باشد. به عبارت ساده‌تر توسعه تولید و صادرات مبلمان و مصنوعات چوبی می تواند به عنوان موتور توسعه بخش عظیمی از صنایع کشور عمل نماید. به تازگی بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی مبلمان با حضور 310 شرکت داخلی و 5 شرکت خارجی از دو کشور ترکیه و لبنان در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد. اما سوال اینجاست که خروجی این نمایشگاه چه بوده است؟
افزایش صادرات متناسب با توانمندی نیست
در این رابطه مدیرکل دفتر صادرات کالای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در سه ماهه نخست امسال صادرات صنعت مبلمان، دکوراسیون اداری و منزل و یراق‌آلات به 3.6 میلیون دلار رسیده است، گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 33.3 درصد رشد کرده که این میزان صادرات متناسب با ظرفیتهای کشورمان نیست. به گزارش میزان، محمود بازاری گفت: صنعت مبلمان کشور در کنار بکارگیری روش‌های جدید فروش و بازاریابی برای صادرات محصولات خود، باید به طراحی‌های جدید تولید متناسب با ذائقه خریدار خارجی و همچنین مدیریت هزینه‌های تولید توجه کند تا بتواند به صورت هدفمندتری در عرصه‌های بین‌المللی حضور یابد. وی افزود: هنوز صنعت مبلمان خانگی به مصارف داخلی چسبندگی دارد که این موضوع به نوبه خود از عوامل آسیب‌زننده به این صنعت است.به گفته وی استفاده از تجربه خوشه‌های صنعتی ـ صادراتی کشورهای رقیب، طراحی شبکه‌های توزیع و خدمات پس از فروش در بازارهای جهانی و حضور مستمر در رویدادهای نمایشگاهی کشورهای مختلف، به رونق و تحرک صنعت مبلمان خانگی کشورمان می‌انجامد. مدیرکل دفتر صادرات کالا افزود: انتقال تجربیات عملیات تولید و بازاریابی کشوری نظیر ایتالیا در صنعت مبلمان خانگی به داخل کشور بسیار مهم است و اشتراکات سرمایه و تولید بین فعالان ایران و ایتالیا به افزایش ظرفیتهای فعال تولیدی و صادراتی محصولات و ارتقاء و استحکام نشان‌های مطرح کشور کمک خواهد کرد. بازاری در مورد موانع اصلی توسعه صادرات مبلمان، اظهار داشت: تامین مواد اولیه مهمترین مسئله است که اگر برطرف شود بسترهای مناسب رقابت با محصولات خارجی به خصوص محصولات چینی و ترکیه‌ای فراهم خواهد شد. وی اضافه کرد: فرسودگی و استهلاک ماشین‌آلات این صنعت، عدم رعایت کیفیت مناسب مصنوعات چوبی، عدم آموزش کافی کارگران صنایع مصنوعات چوبی، ناآگاهی از بازارهای هدف، حضور قدرتمند رقبایی مانند چین ، ترکیه و حاکم بودن ساختار سنتی در صنایع تولیدی چوب و مبلمان کشور از دیگر مشکلات این صنعت به شمار می‌رود.
ایران و ایتالیا مبلمان مشترک تولید می‌کنند
اما رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان از امضای تفاهم‌نامه میان تشکل‌های ایران و ایتالیا در صنعت مبلمان خبرداد و گفت: ایران و ایتالیا مبلمان مشترک و تحت لیسانس، تولید می‌کنند. حسن احمدیان در پاسخ به دلایل کاهش صادرات مبلمان کشور گفت: با یک نگاه سطحی علت کاهش صادرات این بوده که شکل گیری رشد صادرات مبلمان کشور مبتنی بر بازار عراق و علت کاهش آن نیز وضعیت امنیتی ایجاد شده در آن کشور بوده است. رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران افزود: علت اصلی این است که شکل گیری جریان صادرات محصول در صنایع کوچک و متوسط مشروط و منوط به وجود اراده و برنامه‌های مدون حمایتی درازمدت دولت است و متاسفانه دولت‌های قبلی و کنونی کشور هیچگاه دارای اراده و برنامه‌ای برای شکل گیری صادرات محصول در صنایع کوچک و متوسط نظیر مبلمان، پوشاک، کیف و کفش، کالای خواب نیست. وی تصریح کرد: برنامه‌هایی که با تعریف وظایف تشکل‌های صنعتی و تولیدی از یکسو و حمایت و محوریت دادن به این تشکل‌ها از سوی دیگر، زمینه جلب صنایع کوچک به سوی بازارهای خارجی را فراهم آورد، به این معنا که طی دو دهه اخیر از سوی دولت‌های کشورهای درحال توسعه نظیر ترکیه و مالزی با اعطای سوبسید برای هزینه های بازاریابی صادراتی به این صنایع، نتایج حیرت انگیزی به دست آورده‌اند اما متاسفانه از نگاه سنتی وزارت صنعت، معدن و تجارت موضوع صادرات غیر نفتی کشور صرفا به صنایع بزرگی که دارای توان مالی برای تحمل هزینه های سرسام آور بازاریابی صادراتی خود هستند خلاصه می‌شود.احمدیان تاکید کرد: بدون شک صنعت مبلمان کشور همانند برخی دیگر از صنایع کوچک و متوسط از حداقل مزیت‌های رقابتی مناسب برای ورود به بازارهای خارجی برخوردار است اما عدم وجود برنامه درازمدت هدفمند که مورد توجه و حمایت دولت باشد، باعث شده است که افزایش و کاهش صادرات مبلمان کشور صرفا متاثر از اراده تجار برخی کشورهای منطقه باشد. وی یادآور شد: بدون شک صنعت چوب و مبلمان ایران امروز از زیرساخت‌ها، ظرفیت‌ها و مزیت‌های ملی مناسب و سهمی چشمگیر در اشتغال مولد و تولید ارزش افزوده ملی برخوردار است که از سرمایه گذاری داخلی پدید آمده است، زیرساخت‌ها و ظرفیت‌هایی که مورد اعتراف همکاران خارجی ما در کشورهایی نظیر ایتالیا، آلمان و ترکیه قرار دارد اما اینکه ما تا چه اندازه قادر به بهره گیری از این زیر ساخت‌ها و ظرفیت ملی در جهت منافع اقتصاد ملی و حضور در بازارهای خارجی هستیم، بحث دیگری است که نمی‌توان نقش و سهم دولت را در آن نادیده گرفت.
