کورش شرفشاهي
k.sharafshahi@gmail.com
گاهي مواقع مسوولان اظهاراتي را مطرح ميکنند که حاشيه ساز ميشود. شايد استفاده از برخي کلمات ساده به نظر برسد اما اثرات منفي بسياري برجاي ميگذارد. يکي ازاين موارد، اظهارات حسن روحاني رييس دولت دوازدهم در جلسه راي اعتماد به وزراي پيشنهادي در خانه ملت بود. روحاني در جملهاي سوال برانگيز گفت: « آنها که ميگويند ابر تورم داريم يا دروغ ميگويند يا اقتصاد ايران را نميفهمند. ما ابر تورم نداريم. ابر تورم از
لحاظ اقتصادي و تحليل سياسي نادرست است. ما از يک تورم تک رقميمتاسفانه عبور کردهايم اما حتما ميتوانيم تورم را مهار کنيم.» اکنون سوال اينجاست که معناي ابرتورم چيست و آيا درک درستي از ابرتورم وجود دارد. براي رسيدن به اين يقين، لازم است تعريف علم اقتصاد را از ابرتورم داشته باشيم. در اقتصاد ابر تورم زماني اتفاق ميافتد که يک کشور نرخ تورم بسيار بالا و معمولاً پرشتاب را تجربه ميکند، به سرعت ارزش واقعي ارز داخلي از بين رفته و باعث ميشود افراد جامعه داراييهايشان را از پول محلي به حداقل برسانند. جمعيت بهطور معمول به سمت نگهداري ارزهاي خارجي پايدار تغيير مسير ميدهد. در چنين شرايطي سطح عموميقيمتها در يک اقتصاد به سرعت افزايش پيدا ميکند و به عنوان يک ارز رسميارزش واقعي خود را از دست ميدهد. اما تعاريف تکنيکي ابر تورم يکسان نيست. تورم سالانه در حدود ۱۰۰ درصد در طول سه سال و تورم ماهانه ۵۰ درصد دو نمونه از تعاريف تکنيکي ابر تورم است. با توجه به اين تعاريف، لازم است رييس دولت دوازدهم به چند سوال پاسخ بدهد. روزي که روحاني رياست دولت را برعهده گرفت، قيمت دلار 3800 تومان بود اما تنها بعد از گذشت 5 سال از مديريت ايشان، قيمت دلار از مرز 19 هزار تومان نيز گذشت. آيا اين شامل ابرتورم نميشود. نکته ديگر اينکه مردم براي خريد به فروشگاهها هجوم آوردند (به دليل اين رويکرد مردم کاري نداريم تا به سياه نمايي متهم نشويم) اما وقتي مردم ريالهايشان را به طلا، رب گوجه فرنگي، پوشک بچه و ... تبديل ميکنند، آيا مصداق ابرتورم نيست؟ بحث ديگر افزايش قيمتها و گران شدن کالاهاست. بي شک کالاهاي بسياري را ميتوان نام برد که بيش از 100 درصد گران شده است. آيا گراني 100 درصدي بسياري از کالاها آن هم نه در مدت سه سال بلکه در يک سال، مصداق ابرتورم نيست. از اين مثالها فراوان است اما به نظر ميرسد بايد چشمها را شست و نگاه واقعي به شرايط کشور داشت.