مینا ابراهیمی بسابی
جامعهشناس
بارها از بزرگترها شنیدهایم که میگویند یادش به خیر قدیمها زندگی جور دیگری بود خانهها با حیاط بزرگ و حوض آبیرنگ، رفتوآمدهای فامیلی زیاد، مهمانیها و پذیراییها ساده و بی تشریفات و ازدواجها آسان. زندگی در گذشته راحتتر و سادهتر بود. با وجود امکانات فراوان ما گذشته را بیشتر میپسندیم و دلمان میخواهد به عقب برگردیم. اما واقعا چرا؟
این روزها با دنیای رنگارنگی از پیشرفتهای علم و فنّاوری، تلفنهای همراه، رسانههای فراگیر و نوین با محتوای جذاب و سرگرمکننده و لذتبخش تحت تأثیر انقلاب اطلاعات و تعاملات قرارگرفتهایم که توانایی تغییر فضای ذهنی و شکلدهی به شخصیت را دارند.
این رسانه ها گامبهگام افراد را بهسوی زندگی روزمره با طعم خاص و استانداردهای دیگر آشنا میکنند و با مزیت های مثل سرعت و کارایی بالا و امکانات گسترده و تنوع و تازگی بهسرعت به فضای محبوب مردم بهویژه جوانان تبدیلشده و گاها با سوءاستفاده از عدم آگاهی افکار عمومی با جریان سازیهای گوناگون از خط قرمز هنجارها و ارزشها و اعتقادات جامعه میگذرند و نوع رفتارهای جوانان را تغییر می دهند.
این فرهنگ تهاجمی تازه و مصرف محور جوانان را به سمت و سوی مد گرایی و تجرد، کاهش روابط خانوادگی ، بیتفاوتی اجتماعی، فرزند آوری کمتر، مطالعه اندک و گذران اوقات فراغت با رفتارهای انحرافی نظیر مصرف سیگار و مواد مخدر و اعتیادآور سوق می دهد. موج رو به گسترش تدریجی و آرام این چرخش فرهنگی مخرب همراه با تغییرات در احساس، تفکر، شیوهٔ زندگی و فرهنگ افراد را از تجربهٔ بهتر زیستن محروم و در آیندهای نزدیک سبک زندگی ایرانی. اسلامی را دچار چالش جدی خواهد کرد.
هرچند در زندگی اموز خانواده ها ناچار به استفاده از ابزارهای رسانهای هستند اما برای مقابله با این فرایند و اصلاح آسیبها و واقعیات تلخ و نیز بررسی موانع تحقق شیوهٔ زندگی سعادتمندانه نیازمند حرکت جمعی و همفکری افسران جنگ نرم، نخبگان، صاحبان فکر و اندیشه و سکانداران نظام آموزشی و رسانههای جمعی هستیم تا با برنامهریزی در داخل و ارائه اطلاعات و آگاهسازی از الگوهای رفتاری صحیح در جهت بهبود شرایط عینی و واقعی زندگی قدمهایی بردارند تا زندگی جوانان دوباره با فاصله گرفتن از فضای مجازی از فعالیتهای سازنده پر شود و حال زندگی همه ما بهتر شود شاید بعدها جوانان ما هم از روزگار خوش قدیم خود سخن بگویند و با یاد اوری خاطره ها لبخندی گوشه لبشان بنشیند.