خطر وعده سود تضمین‌شده در بورس

فردین آقابزرگی
تحلیلگر بازارسرمایه

بورس ثبات نسبی دارد و فضای مناسبی پیش روی بازار سرمایه قرار گرفته که بر همین اساس لازم است روش‌های صحیح ورود به این بازار به مردم آموزش داده شود. اما با کمال تاسف شاهد این هستیم که افرادی که سکان دولت بعد را به دست خواهند گرفت، این توقع را در مردم به وجود می آورند که بازار سرمایه یک بازار بدون ریسک بوده ودر آن سود تضمین‌شده توزیع می‌شود.ایجاد انتظار برای تضمین سودآوری ضربه بزرگی به افرادی خواهد زد که بی‌اطلاع از روند بازار سرمایه، قصد دارند به بهانه دریافت سود بیشتر، وارد این بازار شوند؛ به خصوص اینکه با توجه به رکود در بازارهای موازی، همچنان بازار سرمایه یک بازار جذاب به شمار می‌رود.بازار سرمایه، ریسک خاص خود را دارد و پوشش ریسک از طریق ابزارهایی صورت می‌گیرد و اگرچه تنوع ابزارها برای پیشگیری از ریسک بالا است، اما ما تنها موارد ناقصی از این ابزارها را در بازار سرمایه به کار گرفته‌ایم؛ به این معنا که در مواردی همچون اختیار فروش تبعی، اجرا به صورت ناقص صورت گرفته یا برخی موارد همچون بوک بیلدینگ و شورت سل هم اکنون در بازار سرمایه ایران کارایی لازم را ندارند؛ چراکه اختیار فروش تبعی به نحوی تدارک دیده شده که فرد باید دارایی پایه همان سهم را بخرد و معاملاتی در بازار ثانویه وجود ندارد که قیمت به واسطه عرضه و تقاضا کشف شود.
در شرایط کنونی که وعده‌های متعددی برای حمایت از بورس از سوی نامزدهای ریاست جمهوری مطرح شده، از فحوای صحبت این افراد متوجه می‌شویم که آنها دغدغه‌های اهالی بازار سرمایه را متوجه شده و می‌خواهند رفع مشکل کنند؛ ولی این نگرانی وجود دارد که اگر دانش و اشراف به ادبیات بازار سرمایه وجود نداشته باشد، این اشراف ناقص، منجر به تصمیمات ناصحیح شود و لطمه دیگری وارد کند.
برخی این انتظار را ایجاد می‌کنند که گویا در هر صورت، تضمین داده می‌شود که زیان احتمالی سهامداران جبران شود؛ در حالی که جبران ضرر سهامداران در بازار سرمایه، ابزارهای خاص خود را دارد و ایجاد انتظار مبنی بر اینکه سودآوری بالا در کوتاه مدت در بازار سرمایه و بورس تضمین شده است، یکی از ناصحیح‌ترین روش‌هایی است که می‌توان آن را به کار گرفت.
اکنون از زبان نامزدها این طور اعلام می‌شود که بازار سرمایه و بازار پول متولیان مجزا دارند که شامل بانک مرکزی و شورای عالی بورس و سازمان بورس است؛ پس تقویت استقلال سازمان بورس و بانک مرکزی باید صورت گیرد تا این دو، از ابزار قرار گرفتن برای اجرای سیاست‌های اقتصادی دولت رها شوند؛ البته این به معنای آن نیست که این دو از کمک به اجرای سیاستهای دولت دریغ کنند؛ بلکه بورس که در حال حاضر به عنوان ابزاری برای جبران کسری بودجه دولت وسط میدان آمده، عمل نکند و با انتشار اوراق بسیار هنگفت، بازار را تحت الشعاع خود قرار ندهد.