اصغر نعمتی
مدیرمسئول و مدرس دانشگاه
سال‌های اخیر یکی از چالش‌های اساسی که سلامت آحاد مختلف جامعه به ویژه نسل جوان را هدف قرار داده، مصرف تصاعدی انواع فست‌فودها است. در این سال‌ها جملاتی از این دست؛ «فست‌فودها قربانی می‌گیرند»، « ارتباط مصرف فست‌فود و رشد انواع سرطان»، «فست‌فودها دشمنان سلامت کبد»، «ایمنی غذا قربانی مصرف بیش از حد غذاهای آماده» و.... را بسیار در رسانه‌ها دیده و شنیده‌ایم. واقعیت این است که جهان امروز به دلیل ماهیت زندگی ماشینی، بستر و بهانه مناسبی را برای مصرف غذاهای خارج از خانه فراهم آورده است. معمولا در بیشتر خانواده‌ها زوج‌ها به دلیل مضایق اقتصادی ناگزیر به اشتغال همزمان هستند و این امر فرصت لازم برای پخت‌وپز خانگی را از آنها می‌گیرد. از سویی دیگر تبلیغات اغوا کننده انواع فست‌فودها با افزودنی‌های مجاز و غیر مجاز و روغن‌های نامناسب و ناایمن با ظاهری فریبننده ضاعقه مشتری را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
واقعیت این است که براساس پژوهش‌های علمی،فست‌فودها در ابعاد گسترده‌ای سلامت مردم را به خطر انداخته‌اند. یکی از پیامدهای مخاطره‌آمیز مصرف بیش از اندازه فست‌فودها، بروز چاقی مفرط به ویژه در نسل کودکان و جوانان است که به عقیده صاحبنظران سلامت، مادر بیماری‌ها تلقی می‌شود. همچنین این مواد غذایی با داشتن چربی‌های مضر که به دلیل ماهیت آنها ناشی از سرخ کردن بیش از حد می‌باشد، واجد درصد بالایی از اسیدهای چرب اشباع شده هستند که زمینه‌ساز انواع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌باشند. در این بین نوشابه‌ها نیز به عنوان همراه همیشگی فست‌فودها، عوارض و پیامدهای مختص خود نظیر پوکی استخوان، دیابت، فشارخون و... را رقم می‌زند. وجود نمک بیش از حد و برخی افزودنی‌های غیر مجاز با هدف بهبود طعم و رنگ نیز به گونه‌ای دیگر سلامت مردم را نشانه می‌گیرند. این نکات به همراه فقدان مواد غذایی و مورد نیاز بدن در این غذاها، جملگی این حرف که فست‌فودها در جایگاه سم فود هستند را واقعیت عینی می‌بخشد. این مقدمه را گفتم تا در ادامه به اهمیت موضوع آشپزی خانگی بپردازیم.
امروزه همچنان که شاهد تحول در همه شئونات مرتبط با زندگی هستیم و پیشرفت تکنولوژی‌ها فرصت‌های جدیدی را بر روی بشر گشوده است، در زمینه پخت‌وپز سالم و خانگی نیز به پشتوانه نبوغ، استعداد و خلاقیت افراد صاحب ذوق در رشته‌های آشپزی محقق شده است. نشریه آشپزباشی نیز خود به عنوان یک رسانه بخش زیادی از این خلاقیت‌ها را در غالب آموزش‌های سریع در اختیار خوانندگان محترم قرار داده است. فقط کافی است زیان‌ها، مضرات و تراژدی‌های غمباری که فست‌فودها بر آینده زندگی و سلامت شما و فرزندان‌تان رقم می‌زنند را در کنار مزایا، فواید و ارزش‌های یک پخت‌وپز سالم خانگی غیاث کنید تا به ترک یا کاهش مصرف فست‌فودها ترغیب شوید. غذاهای خانگی که تحت تاثیر تبلیغات گسترده فست‌فودها محجور مانده‌اند، تضمین کننده سلامت و نشاط خانواده‌ها هستند. از یک سو با مواد اولیه سالم که خود به صورت مستقیم در تهیه آن نقش دارید، نیازهای غذایی را مرتفع و از سوی دیگر به مراتب از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر می‌باشد. همچنین غذاهای خانگی دارای انعطاف بسیار بالایی است و می‌توان با توجه به نیاز افراد خانواده در مواد اولیه آن اعمال نظر و سلیقه نمود. به عنوان مثال، اگر در خانواده کسی مبتلا به فشارخون است، نمک غذا را محدود نمود یا چنانچه فردی دچار دیابت است در به کار بردن مواد غذایی متناسب عمل کرد. از سوی دیگر مطابق توصیه‌های متخصصان، می‌توان به جای روغن‌های مضر با چربی‌های اشباع بالا از روغن‌های سالم نظیر زیتون، کنجد و غیره بهره برد. اختصاص سهم بیشتر به مواد واجد فیبر و سبزیجات (که به دلیل کم تحرکی از الزامات تغذیه‌ای در این دوران است) نیز از مزیت‌های آشپزی خانگی می‌باشد. اگر بخواهیم مزایای پخت‌وپز خانگی را یک به یک شرح دهیم، شاید فراتر از چندین جلد کتاب باشد، اما در یک جمله کوتاه می‌توان گفت اگر پخت‌وپز خانگی مطابق با توصیه بهداشتی و تغذیه‌ای همراه گردد، سلامت افراد خانواده را تضمین خواهد نمود. پس بیایید در یک تصمیم و عزم همگانی برای حفظ و صیانت از سلامت خود و خانواده، آشپزخانه‌های خود را رونق بخشیده و پخت‌وپز خانگی را به عنوان یک اصل دائمی در جریان زندگی اجرا کنیم.
